Bilombe 6
1 Bana ya Isalaele basalaki lisusu mabe liboso ya Yawe, mpe Yawe akabaki bango mibu sambo na maboko ya bato ya Madiani.
以色列的子民又行了上主視為惡的事，上主把他們交於米德楊人手中七年之久。
2 Lokola loboko ya bato ya Madiani ezalaki na nguya makasi likolo ya Isalaele, bana ya Isalaele babongisaki mabulu ya kokimela mpe bibombelo kati na mabanga, kuna na likolo ya bangomba.
米德楊人的勢力勝過了以色列，以色列子民為了防禦米德楊人，修築了山洞、地洞和山寨。
3 Tango nyonso oyo bana ya Isalaele bazalaki kolona bilanga na bango, bato ya Madiani, bato ya Amaleki mpe bato ya bikolo mosusu ya ngambo ya este, bazalaki koya kobundisa Isalaele.
每逢以色列人撒種之後，米德楊人、阿瑪肋克人和東方子民就上來攻打他們；
4 Bazalaki kotonga milako na bango pene ya bana ya Isalaele, mpe bazalaki kobebisa bilanga na bango, kino pene ya Gaza. Bazalaki kotikela bana ya Isalaele ata eloko moko te ya kolia, ata meme to ntaba te, ata ngombe te, ata mpe ane te.
對著他們紮營，毀壞地產直到迦薩一帶，沒有給以色列留下一點食糧，連羊、牛、驢也沒有留下；
5 Bazalaki komata ebele lokola mabanki elongo na bibwele na bango mpe bandako na bango ya kapo. Ezalaki pasi mpo na kotanga motango ya bato mpe ya bashamo na bango; bazalaki kokota na mokili ya Isalaele mpo na kobebisa yango nyonso.
因為他們總是帶著家畜和帳棚上來，多如蝗蟲；他們來的人和駱駝多得無數，踏入境內，毀壞田地。
6 Bato ya Madiani bakomisaki bana ya Isalaele babola makasi. Boye, bana ya Isalaele bagangaki epai na Yawe mpo ete asunga bango.
以色列為了米德楊人的原故，很是窮困，因此以色列子民呼籲了上主。
7 Tango bana ya Isalaele babelelaki Yawe mpo ete akangola bango wuta na maboko ya bato ya Madiani,
當以色列子民為了米德楊的原故，呼籲上主時，
8 Yawe atindelaki bango mosakoli oyo alobaki na bango: « Tala makambo oyo Yawe, Nzambe ya Isalaele, alobi: ‹ Ngai nde nabimisaki bino na Ejipito, ndako ya bowumbu.
上主就派了一位先知到以色列子民那裏，對他們說：「上主以色列的天主這樣說：是我使你們由埃及上來，領你們離開了為奴之家；
9 Nakangolaki bino wuta na maboko ya bato ya Ejipito mpe na maboko ya bato nyonso oyo banyokolaki bino; nabenganaki bango liboso na bino mpe napesaki bino mokili na bango.
是我從埃及人的手中，從一切壓迫你們的人手中救出你們來；是我從你們面前把他們趕走，把他們的地賜給你們。
10 Nalobaki na bino: Nazali Yawe, Nzambe na bino; bogumbamela nzambe ya bato ya Amori te, kati na mokili oyo bozali kovanda. Kasi boyokelaki Ngai te. › »
我曾對你們說過：我是上主你們的天主，你們在阿摩黎地方，切不可敬畏他們的神! 但是你們沒有聽從我的話。」基德紅被召
11 Anjelu ya Yawe ayaki mpe avandaki na se ya terebente oyo ezalaki na Ofira, kati na mabele ya Joasi, moto ya libota ya Abiezeri. Jedeon, mwana mobali ya Joasi, azalaki kosangisa bambuma ya ble esika moko, na esika oyo basalaka masanga ya vino, mpo na kobomba yango liboso ya bato ya Madiani.
上主的使者來到，坐在敖弗辣的一棵屬於阿彼厄則爾人約阿士的篤耨樹下，當時他的兒子基德紅正在釀酒池裏打麥子，躲避米德楊人。
12 Anjelu ya Yawe abimelaki Jedeon mpe alobaki na ye: — Yawe azali elongo na yo, elombe ya bitumba.
上主的使者顯現給他，對他說：「英勇的壯士，願上主與你同在! 」
13 Jedeon azongisaki: — Ah nkolo, soki Yawe azali elongo na biso, mpo na nini makambo nyonso oyo ezali kokomela biso? Wapi makambo nyonso ya kokamwa oyo bakoko na biso bazalaki koyebisa biso tango bazalaki koloba ete Yawe abimisaki biso na Ejipito? Sik’oyo, Yawe atiki biso mpe asundoli biso na maboko ya bato ya Madiani.
基德紅回答他說：「我主，請原諒! 如果上主與我們同在，我們怎會遭遇這些困難﹖他們曾向我們說過：看，是上主領我們出離埃及，但是現在上主拋棄了我們，將我們交在米德楊人的掌握中。」
14 Yawe abalukaki epai na ye mpe alobaki: — Kende, salela makasi oyo ozali na yango mpe bikisa bana ya Isalaele na maboko ya bato ya Madiani. Boni, ezali Ngai te nde natindi yo?
上主注視他說：「憑你這種力量，你去拯救以色列脫離米德楊人的掌握。看，是我派遣你。」
15 Jedeon azongisaki: — Ah nkolo na ngai, ndenge nini ngai nakoki kobikisa bana ya Isalaele? Kati na Manase, libota na ngai nde ezangi makasi koleka, mpe ngai nazali mwana ya suka kati na ndako ya tata na ngai.
他回答說：「我主，請原諒! 我憑什麼拯救以色列﹖看，我家在默納協支派中是最卑微的，我在我父親家中又是最小的一個。」
16 Yawe alobaki na ye: — Nakozala elongo na yo, mpe okoboma bato ya Madiani lokola moto moko.
上主對他說：「有我與你同在，你必擊敗米德楊人，如擊一個人一樣。」
17 Jedeon alobaki: — Solo, soki nazwi ngolu na miso na Yo, pesa ngai elembo oyo ekolakisa solo ete Yo Yawe nde ozali kosolola na ngai.
基德紅又向他說：「我若在你面前蒙恩，請你給我一個記號，證明與我說話的是你。
18 Nabondeli Yo, kolongwa na esika oyo te kino nakozonga awa na likabo na ngai mpo ete nabonza yango liboso na Yo. Yawe alobaki: — Nakozela kino okozonga.
請你不要離開此地，等我回到你這裏，帶來禮物，擺在你前。」他答應說：「我等你回來。」
19 Jedeon azongaki epai na ye, abongisaki mwana ntaba, azwaki kilo tuku misato ya farine, asalaki na yango mapa oyo ezanga levire, atiaki mapa yango na kitunga, mpe atiaki elubu na nzungu. Amemaki yango mpe apesaki nyonso epai na Anjelu na Nzambe, oyo azalaki na se ya terebente.
基德紅就去預備了一隻小公山羊，又用一「厄法」麥粉作了無酵餅，把肉放在筐裏，把湯盛在罐裏，帶到篤耨樹下獻給他。
20 Anjelu na Nzambe alobaki na ye: — Kamata nyama mpe mapa oyo ezanga levire, tia yango na likolo ya libanga oyo mpe sopela yango elubu. Jedeon asalaki yango.
天主的使者對他說：「拿出肉和無酵餅來，放在這磐石上，把湯倒出來! 」他就照樣作了。
21 Bongo Anjelu ya Yawe asembolaki nzete oyo asimbaki na loboko na Ye, mpe songe na yango etutaki nyama mpe mapa oyo ezanga levire. Moto ebimaki wuta na libanga mpe ezikisaki nyama mpe mapa. Anjelu ya Yawe alimwaki na miso na ye.
上主的使者遂伸出手中的棍杖，杖頭一觸及肉和無酵餅，磐石便起火，把肉和無酵餅吞噬了；上主的使者便從他眼前隱沒了。
22 Tango Jedeon asosolaki ete Ye oyo azalaki elongo na ye azali Anjelu ya Yawe, agangaki: « Nkolo Yawe, mawa na ngai! Pamba te namoni Anjelu ya Yawe, miso na miso. »
基德紅遂知道他是上主的使者說：「哎呀！我主上主，我竟然面對面地看見上主的使者！」
23 Kasi Yawe alobaki na ye: — Zala na kimia! Kobanga te.
但上主對他說：「你放心! 不必害怕，你不會死!
24 Bongo Jedeon atongaki etumbelo mpo na Yawe mpe abengaki yango « Yawe apesaka kimia. » Etumbelo yango ezali kino na mokolo ya lelo kati na Ofira, mboka ya libota ya Abiezeri.
基德紅就在那裏給上主立了一座祭壇，稱為雅威沙隆；至今還在阿彼厄則耳人的敖弗辣那裏。德基紅拆毀巴耳祭壇
25 Na butu wana, Yawe alobaki na Jedeon: — Kamata ngombe ya mobali ya mibu sambo, na etonga ya bibwele ya tata na yo. Buka etumbelo ya nzambe Bala, oyo ezali ya tata na yo, mpe kata ekeko ya Ashera, oyo ezali pembeni na yango.
當夜上主對他說：「取你父親的一隻牛，即那隻七歲的肥牛，以後拆毀你父親的巴耳祭壇，打碎旁邊的阿舍辣；
26 Tonga etumbelo ya malamu mpo na Yawe, Nzambe na yo, na songe ya ngomba oyo. Na sima, kamata ngombe ya mobali mpe bonza yango nyonso lokola mbeka ya kotumba, na moto ya koni ya ekeko ya Ashera, oyo okataki.
給上主你的天主在這磐石頂上建一座祭壇，準備妥當，將那隻肥牛獻為全燔祭，用打碎的阿舍辣作木柴。」
27 Jedeon akamataki basali na ye zomi mpe asalaki ndenge Yawe alobaki na ye. Lokola azalaki kobanga libota na ye mpe bato ya engumba na ye, asalaki yango na butu, kasi na moyi te.
基德紅就從僕人中選出十個人，照上主吩咐他的作了；但因為害怕父親的家人和城裏的人，不敢在白天行事，就在黑夜作了。
28 Na tongo-tongo, tango bato ya engumba balamukaki, bamonaki ete etumbelo ya nzambe Bala epanzani, ekeko ya Ashera oyo ezalaki pembeni na yango ekatami; mpe bamonaki lisusu ete babonzi ngombe ya mobali na likolo ya etumbelo oyo batongi sika.
城裏的人早晨起來，看見巴耳的祭壇已毀，旁邊所有的阿舍辣也被打碎，那隻肥牛也獻於新築的祭壇上，
29 Balobanaki: « Nani asali makambo ya boye? » Wana bazalaki kotuna mpo na koluka koyeba, bayebisaki bango ete ezali Jedeon, mwana mobali ya Joasi, moto asalaki bongo.
就彼此詢問說：「誰作了這事﹖」經過考察追問之後，斷定說：「必是約阿士的兒子基德紅作了這事。」
30 Bato ya engumba balobaki na Joasi: — Bimisa mwana na yo ya mobali. Asengeli kokufa. Pamba te ye moto apanzi etumbelo ya nzambe Bala mpe akati ekeko ya Ashera oyo ezalaki pembeni na yango.
因此本城的人對約阿士說：「將你的兒子交出來，將他處死! 因為他拆毀了巴耳的祭壇，打碎了旁邊的阿舍辣。」
31 Kasi Joasi azongiselaki bango nyonso oyo batelemelaki ye: — Boni, bino nde bokolobela Bala? Bino nde bokobundela ye? Moto nyonso oyo akobundela ye akokufa liboso ete tongo etana. Soki ye Bala azali nzambe, tika ete amibundela ye moko mpo ete babuki etumbelo na ye.
約阿士回答所有反對他的人說：「你們要為巴耳辯護麼﹖或者你們要就助他嗎﹖誰為他辯護，明天早晨便該處以死刑! 他如果是神，讓他為自己辯護罷! 因為有人拆毀了他的祭壇。」
32 Kobanda mokolo wana, mpo ete Jedeon apanzaki etumbelo ya Bala, bakomaki kobenga ye « Yerubali » oyo elingi koloba: Tika ete Bala amibundela ye moko.
因此當天人就稱基德紅為「耶魯巴耳，」好像說：「讓巴耳與他爭辯，因為基德紅拆毀了他的祭壇。」基德紅求證
33 Na tango wana, bato ya Madiani, ya Amaleki mpe bato ya ngambo ya este basanganaki elongo, bakatisaki ngambo ya Yordani mpe batongaki molako na bango na lubwaku ya Jizireyeli.
那時，米德楊、阿瑪肋克和東方子民都聚集起來，過了河，在依次勒耳平原安了營。
34 Kasi Molimo na Yawe alataki Jedeon, mpe abetaki kelelo mpo na kobengisa bato ya libota ya Abiezeri na tina ete balanda ye.
上主的神充滿了基德紅，他一吹號角，阿彼厄則爾人便應召前來跟隨他；
35 Jedeon atindaki bantoma na etuka nyonso ya Manase; mpe bato ya Manase basanganaki mpo na kozala sima na ye. Atindaki lisusu bantoma na libota ya Aseri, ya Zabuloni mpe ya Nefitali mpo ete bamata mpe bakutana na ye.
他又打發使者走遍默納協，默納協人也應召前來跟隨他；他又打發使者往阿協爾、則步隆和納斐塔里去，他們也都上來與他們會合。
36 Jedeon alobaki na Nzambe: « Soki okobikisa Isalaele na nzela ya maboko na ngai lokola olakaki ngai,
基德紅就對天主說：「如果你按你所說的，真要藉著我的手拯救以色列，
37 nakotanda bapwale ya meme na esika oyo batutaka bambuma ya ble. Soki mamwe emonani kaka na likolo ya bapwale kasi mabele etikali ya kokawuka, wana nakoyeba ete okobikisa Isalaele na nzela ya loboko na ngai ndenge olobaki. »
看我將剪下的一把羊毛放在禾場上，若露水單單落在羊毛上，而遍地都是乾的，那麼我便曉得，如你所說的，你真要藉我的手拯救以色列。」
38 Mpe esalemaki bongo. Mokolo oyo elandaki, Jedeon alamukaki na tongo-tongo, akamolaki bapwale, ebimisaki mayi mpe etondisaki sani mobimba.
次日清早起來，果然如此，基德紅把羊毛一擰，從羊毛裏擰出一碗露水。
39 Boye, Jedeon ayebisaki Nzambe: « Kosilikela ngai te, pesa ngai nzela ete nasenga lisusu elembo moko. Ya mbala oyo, sala ete bapwale ezala ya kokawuka, kasi mabele epola na mamwe. »
基德紅又向天主說：「如果我再說一次，求你別對我發怒! 請讓我用這羊毛再試一次：單單羊毛是乾的，而遍地都是露水。」
40 Nzambe asalelaki ye bongo, na butu yango: bapwale etikalaki ya kokawuka, kasi mabele ya pembeni epolaki na mamwe.
那一業天主果然這樣作了，單單羊毛是乾的，而遍地都是露水。
