< Jeremi 52 >
1 Sedesiasi azalaki na mibu tuku mibale na moko ya mbotama tango akomaki mokonzi, mpe akonzaki mibu zomi na moko na Yelusalemi. Kombo ya mama na ye ezalaki Amutali, mwana ya Jeremi, moto ya Libina.
Agtawen iti duapulo ket maysa ni Zedekias idi nangrugi isuna a nagturay; nagturay isuna iti sangapulo ket maysa a tawen idiay Jerusalem. Ti nagan ti inana ket Hamutal; isuna ket putot ni Jeremias a taga-Libna.
2 Asalaki makambo mabe na miso ya Yawe, ndenge kaka Yeoyakimi asalaki.
Inaramidna ti dakes iti imatang ni Yahweh—inaramidna amin a banag nga inaramid ni Jehoiakim.
3 Ezalaki mpo na kanda makasi ya Yawe nde makambo oyo nyonso esalemelaki Yelusalemi mpe Yuda, kino Yawe kobengana bango mosika na Ye. Nzokande, Sedesiasi atombokelaki mokonzi ya Babiloni.
Gapu iti pungtot ni Yahweh, napasamak amin dagitoy idiay Jerusalem ken Juda, agingga a pinagtalawna ida iti sangoananna. Kalpasanna, immalsa ni Zedekias maibusor iti ari ti Babilonia.
4 Tango Sedesiasi akokisaki mibu libwa na bokonzi, na mokolo ya zomi ya sanza mpe ya zomi, Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, elongo na mampinga na ye nyonso, ayaki kobundisa Yelusalemi. Batongaki molako na bango na libanda ya engumba mpe batimolaki mabulu mpo na kobombama, na zingazinga na yango nyonso.
Napasamak nga iti maikasangapulo nga aldaw iti maikasangapulo a bulan ti maikasiam a tawen a panagturay ni Ari Zedekias, immay ni Nebucadnesar nga ari ti Babilonia a kaduana ti entero nga armadana maibusor iti Jerusalem. Nagkampoda iti ballasiw daytoy, ken binangenanda ti aglawlawna.
5 Engumba yango ezingelamaki kino na mobu ya zomi na moko ya bokonzi ya Sedesiasi.
Nalakub ngarud ti siudad agingga iti maika-sangapulo ket maysa a tawen a panagturay ni Ari Zedekias.
6 Na mokolo ya libwa ya sanza ya minei, wana nzala makasi ekotaki kati na engumba, mpe bato bazalaki lisusu na eloko ya kolia te,
Iti maikasiam nga aldaw, iti maikapat a bulan dayta a tawen, nakaro unay ti panagbisin iti siudad ket awanen iti taraon dagiti tattao iti daga.
7 bongo lokola lidusu moko efungwamaki kati na mir ya engumba, basoda nyonso ya Yuda bakimaki butu-butu mpe babimelaki na ekuke oyo ezalaki na kati-kati ya bamir mibale, pene ya elanga ya mokonzi, atako bato ya Babiloni bazingelaki engumba. Bakimaki na nzela ya lubwaku ya Yordani.
Kalpasanna, naserrek ti siudad ket iti rabii, naglibas dagiti amin a mannakigubat a lallaki babaen iti ruangan iti nagbaetan ti dua a pader iti abay ti hardin ti ari, uray no adda dagiti Caldeo iti aglawlaw ti siudad. Nagturongda ngarud idiay Araba.
8 Kasi basoda ya Babiloni balandaki mokonzi Sedesiasi mpe bakangaki ye kati na etando ya Jeriko epai wapi basoda na ye nyonso bakimaki mpe bapanzanaki.
Ngem kinamat ti armada dagiti Caldeo ti ari ket nakamatanda ni Zedekias iti tanap ti Karayan Jordan nga asideg idiay Jerico. Nawarawara a naisina kenkuana dagiti amin nga armadana.
9 Basoda ya Babiloni bakangaki mokonzi, bamemaki ye epai ya mokonzi ya Babiloni, na Ribila kati na mokili ya Amati; mpe mokonzi ya Babiloni akatelaki ye etumbu.
Tiniliwda ti ari ket impanda isuna iti ari ti Babilonia idiay Ribla iti daga ti Hamat, a nangsintensiaanna kenkuana.
10 Kuna na Ribila, mokonzi ya Babiloni apesaki mitindo ete bakata mito ya bana mibali ya Sedesiasi na miso ya Sedesiasi. Mokonzi ya Babiloni apesaki lisusu mitindo ete baboma bakalaka nyonso ya Yuda.
Pinatay ti Ari ti Babilonia dagiti putot ni Zedekias iti imatangna, ken pinatayna pay dagiti amin a pangulo ti Juda idiay Ribla.
11 Bongo, atobolaki miso ya Sedesiasi, akangaki ye minyololo ya bibende mpe amemaki ye na Babiloni. Mokonzi ya Babiloni abwakaki ye na boloko kino na mokolo oyo akufaki.
Kalpasanna, sinuatna ti mata ni Zedekias, kinawaranna isuna iti bronse a kawar, sada impan isuna idiay Babilonia. Inkabil ti ari ti Babilonia isuna iti pagbaludan agingga iti aldaw ti pannakatayna.
12 Tango Nabukodonozori, mokonzi ya Babiloni, akokisaki mibu zomi na libwa na bokonzi, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, oyo azalaki kosala esika moko na mokonzi ya Babiloni, ayaki na Yelusalemi na mokolo ya zomi ya sanza ya mitano.
Ita, iti maikasangapulo nga aldaw, iti maikalima a bulan ti maikasangapulo ket siam a panagturay ni Ari Nebucadnesar nga ari ti Babilonia, napan ni Nebuzaradan idiay Jerusalem. Isuna ti pangulo dagiti guardia ti ari ken adipen ti ari ti Babilonia.
13 Atumbaki Tempelo ya Yawe, ndako ya mokonzi mpe bandako nyonso ya Yelusalemi; atumbaki bandako nyonso ya bato minene.
Pinuoranna ti balay ni Yahweh, ti palasio ti ari, ken dagiti amin a babbalay idiay Jerusalem; kasta met a pinuoranna dagiti napapateg a pasdek iti siudad.
14 Mampinga nyonso ya Babiloni, oyo ezalaki na se ya bokonzi ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi babukaki bamir oyo ezingelaki Yelusalemi.
No maipapan met kadagiti pader a nakapalikmut iti Jerusalem, dinadael daytoy dagiti amin nga armada dagiti taga-Babilonia a kadua ti mangidadaulo kadagiti guardia.
15 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, amemaki na bowumbu ndambo ya babola, ndambo ya bato oyo batikalaki kati na engumba, ndambo ya bato ya misala ya maboko mpe ba-oyo bamipesaki epai ya mokonzi ya Babiloni.
Maipanggep met kadagiti kakukurapayan a tattao, dagiti nabati a tattao iti siudad a simmuko iti ari ti Babilonia, ken dagiti dadduma a tattao a nalaing nga agaramid kadagiti banbanag babaen kadagiti imada—impanaw ni Nebuzaradan a pangulo dagiti guardia ti dadduma kadakuada kas balud.
16 Kasi, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, atikaki kati na mokili ndambo ya babola mpo na kolona vino mpe bilanga.
Ngem imbati ni Nebuzaradan a pangulo dagiti guardia dagiti dadduma kadagiti kakukurapayan iti daga tapno agtrabaho kadagiti kaubasan ken kataltalonan.
17 Bato ya Babiloni babukaki makonzi ya bronze oyo ezalaki liboso ya Tempelo ya Yawe, bashario mpe nzungu ya monene ya bronze oyo ezalaki kati na Tempelo ya Yawe, mpe bamemaki bronze na yango nyonso na Babiloni bisalelo.
No maipapan kadagiti bronse nga adigi nga adda iti balay ni Yahweh, ken dagiti pagbatayan ken dagiti bronse a tangke nga adda iti balay ni Yahweh, binurakburak dagiti Caldeo dagitoy sada intugot dagiti amin a bronse idiay Babilonia.
18 Bakamataki lisusu biloko nyonso ya bronze oyo bazalaki kosala na yango losambo kati na Tempelo: basani ya putulu, bapawu, bambeli, basani ya kobwakela mayi, bakopo.
Dagiti banga, pala, a mausar a pangdalus iti pagsilawan, mallukong, ken amin nga alikamen a bronse nga ar-aramaten dagiti papadi nga agserbi iti templo—innala amin dagitoy dagiti Caldeo.
19 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi akamataki lisusu biloko nyonso ya wolo mpe ya palata: basani ya minene, bambabola, basani ya kobwakela mayi, basani ya putulu, bitelemiselo ya minda, bakopo mpe milangi mpo na makabo ya masanga.
Innala met ti kapitan dagiti guardia ti ari dagiti palanggana ken pagpuoran iti insenso, mallukong, banga, pagiparabawan ti silaw, kaserola, ken dagiti palanggana a naaramid iti balitok, ken dagiti amin a naaramid iti pirak.
20 Bakokaki te komeka kilo ya bronze ya biloko nyonso oyo mokonzi Salomo asalaki mpo na Tempelo ya Yawe: makonzi nyonso mibale, nzungu ya monene, bikeko ya bangombe zomi na mibale oyo ezalaki kosimba nzungu ya monene mpe bashario.
Dagiti dua nga adigi, ti tangke, ken dagiti sangapulo ket dua a sinan-toro a baka nga adda iti siruk ti pagbatayan, dagiti banbanag nga inaramid ni Solomon iti balay ni Yahweh, a naaramid iti bronse a saan a mabaelan a timbangen.
21 Likonzi moko na moko ezalaki na bametele pene libwa, na bosanda, mpe bametele pene motoba, na kovimba na yango; bongo bronze oyo basalelaki yango ezalaki evimba na basantimetele pene mwambe, mpe ezalaki polele na kati.
Sangapulo ket walo a cubit ti katayag dagiti adigi, ken sangapulo ket dua a cubit ti rukod ti nanglikmut iti tunggal maysa. Uppat a ramayan ti kapuskol ti tunggal maysa ken nalungog.
22 Basalaki na bronze moto ya likonzi moko na moko, mpe ezalaki na bametele mibale na basantimetele tuku mitano na bosanda. Bazingelaki yango na bililingi ya basinga oyo basala lokola monyama mpe na bambuma ya grenade; nyonso esalemaki na bronze.
Ti paratok a bronse ket adda iti tuktok daytoy. Ti paratok a bronse ket lima a cubit ti kangatona, a nakitikitan ti aglawlaw iti disenio a kasla iket ken sinan-pomegranate. Naaramid amin dagitoy iti bronse. Ti maysa pay nga adigi ken sinan-pomegranate ket kas met laeng iti immuna.
23 Bangambo nyonso ezalaki na bambuma ya grenade tuku libwa na motoba mpe motango nyonso ya bambuma ya grenade oyo ezalaki zingazinga ya basinga oyo basala lokola basheni ezalaki nkama moko.
Isu nga adda iti siam a pulo ket innem a sinan-pomegranate iti bakrang ti paratok, ken sangagasut a sinan-pomegranate iti ngatoen ti naikitikit a kasla iket.
24 Mokonzi ya bakengeli ya mokonzi atiaki na boloko: Seraya, mokonzi ya Banganga-Nzambe; Sofoni, molandi ya mokonzi ya Banganga-Nzambe; mpe Banganga-Nzambe misato oyo bazalaki na mokumba ya kokengela ekotelo ya Tempelo.
Innala ti pangulo dagiti guardia kas balud ni Seraias a kangatoan a padi, kasta met ni Zefanias a maikadua a padi, ken dagiti tallo nga agbanbantay iti ruangan.
25 Kati na bato oyo batikalaki kati na engumba, akangaki lisusu moko kati na bakalaka ya lokumu, oyo azalaki na mokumba ya kotala makambo ya basoda ya bitumba; bapesi toli sambo ya mokonzi, oyo batikalaki kati na engumba; mokomi mikanda ya mokonzi ya mampinga, oyo azalaki na mokumba ya kokoma bakombo ya bato ya mboka mpo na kokota na mosala ya mampinga; mpe mibali tuku motoba ya Yuda, oyo bakutaki kati na engumba.
Manipud iti siudad, innalana kas balud ti maysa nga opisial a mangidadaulo kadagiti soldado, ken pito a lallaki a mammagbaga iti ari nga adda pay laeng iti siudad. Innalana pay kas balud ti opisial ti armada ti ari nga akin-rebbeng kadagiti papeles iti armada, agraman dagiti innem a pulo a napateg a lallaki iti daga nga adda iti siudad.
26 Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, akamataki bango nyonso mpe amemaki bango epai ya mokonzi ya Babiloni, na Ribila.
Kalpasanna, impan ida ni Nebuzaradan a pangulo dagiti guardia iti ari ti Babilonia idiay Ribla.
27 Mokonzi ya Babiloni abomaki bango kuna na Ribila, kati na mokili ya Amati. Boye, bato ya Yuda bakendeki na bowumbu mosika ya mokili na bango.
Pinapatay ida ti ari ti Babilonia idiay Ribla iti daga ni Hamat. Iti kastoy a wagas, naipanaw ti Juda manipud iti dagana ket nagbalin a balud iti sabali a daga.
28 Tala motango ya bato oyo Nabukodonozori amemaki na bowumbu: Bayuda nkoto misato na tuku mibale na misato, na mobu ya sambo wuta tango akomaki mokonzi;
Dagitoy dagiti tattao nga impanaw ni Nebucadnesar kas balud: iti maikapito a tawen, 3, 023 kadagiti taga-Juda.
29 Bayuda nkama mwambe na tuku misato na mibale oyo bawutaki na Yelusalemi, na mobu ya zomi na mwambe wuta tango Nabukodonozori akomaki mokonzi;
Iti maikasangapulo ket walo a tawen ni Nebucadnesar nangala iti 832 a tattao manipud Jerusalem.
30 bongo na mobu ya tuku mibale na misato ya bokonzi ya Nabukodonozori, Nebuzaradani, mokonzi ya bakengeli ya mokonzi, amemaki na bowumbu Bayuda nkama sambo na tuku minei na mitano. Bango nyonso bazalaki bato nkoto minei na nkama motoba.
Iti maikaduapulo ket tallo a tawen a panagturay ni Nebucadnesar, nangipanaw ni Nabuzaradan a pangulo ti guardia ti ari iti 745 a taga-Juda. Ti dagup dagiti amin a tattao a naipanaw kas balud ket 4, 600.
31 Tango Yeoyakini, mokonzi ya Yuda, akokisaki mibu tuku misato na sambo na bowumbu, Evili-Merodaki, mokonzi ya Babiloni, ayokelaki Yeoyakini, mokonzi ya Yuda, mawa mpe abimisaki ye na boloko, na mokolo ya tuku mibale na mitano ya sanza ya zomi na mibale, kaka na mobu oyo akomaki mokonzi.
Napasamak nga iti maikaduapulo ket lima nga aldaw iti maikasangapulo ket dua a bulan ti maikatallopulo ket pito a tawen a pannakaipanaw kas balud ni Jehoiakin nga ari ti Juda, winayawayaan ni Evilmerodac nga ari ti Babilonia ni Jehoiakin nga ari ti Juda manipud iti pagbaludan. Napasamak daytoy iti tawen a nangrugi a nagturay ni Evilmerodac.
32 Evili-Merodaki asololaki na Yeoyakini na boboto mpe apesaki ye lokumu koleka bakonzi mosusu oyo bazalaki elongo na ye, na bowumbu kati na Babiloni;
Nasayaat ti pannakisaritana kenkuana ken inikkanna isuna iti nangatngato a saad ngem kadagiti dadduma nga ari a kadduana idiay Babilonia.
33 apesaki mitindo ete balongola ye bilamba ya boloko mpe andimaki ete abanda kolia mesa moko elongo na ye, mokolo na mokolo kino na suka ya bomoi na ye.
Inikkat ni Evilmerodac ti pagan-anay ni Jehoiakin a kas balud, ket inaldaw a makipangan ni Jehoiakin iti lamisaan ti ari iti unos ti panagbiagna.
34 Mokonzi ya Babiloni azalaki kopesa ye nyonso oyo asengeli na yango mikolo nyonso ya bomoi na ye kino na mokolo ya kufa na ye.
Ken inaldaw a maipapaayan isuna iti taraon iti unos ti panagbiagna agingga iti ipapatayna.