< Ebandeli 41 >
1 Sima na mibu mibale, Faraon alotaki ndoto: atelemaki pembeni ya ebale Nili,
Дупэ дой ань, Фараон а висат ун вис. И се пэря кэ стэтя лынгэ рыу.
2 amonaki bangombe sambo ya basi, ya kitoko mpe ya mafuta. Bangombe yango ebimaki wuta na ebale mpe ezalaki kolia matiti pembeni ya ebale Nili.
Ши ятэ кэ шапте вачь фрумоасе ла ведере ши грасе ла труп с-ау суит дин рыу ши ау ынчепут сэ паскэ прин млаштинь.
3 Sima na yango, bangombe mosusu sambo ya basi, ya mabe mpe ekonda, ebimaki wuta na ebale, etelemaki pembeni ya bangombe ya basi oyo ezalaki pembeni ya ebale Nili.
Дупэ еле с-ау май суит дин рыу алте шапте вачь, урыте ла ведере ши слабе ла труп, ши с-ау ашезат лынгэ еле, пе марӂиня рыулуй.
4 Bangombe sambo ya basi ya mabe mpe ekonda eliaki bangombe sambo ya kitoko mpe ya mafuta. Kaka na tango yango, Faraon alamukaki.
Вачиле урыте ла ведере ши слабе ла труп ау мынкат пе челе шапте вачь фрумоасе ла ведере ши грасе ла труп. Ши Фараон с-а трезит.
5 Alalaki lisusu mpe alotaki ndoto ya mibale: nzete moko ya ble ebimisaki mito sambo ya ble, ya minene mpe ya kitoko.
А адормит дин ноу ши а висат ун ал дойля вис. Се фэчя кэ шапте спиче де грыу грасе ши фрумоасе ау крескут пе ачелашь пай.
6 Mito mosusu sambo ya ble, ekonda mpe ezika na mopepe ya este, ebimaki sima na oyo ya minene.
Ши дупэ еле ау рэсэрит алте шапте спиче, слабе ши арсе де вынтул де рэсэрит.
7 Mito sambo oyo ekonda eliaki mito sambo oyo ya minene mpe etonda. Kaka na tango yango, Faraon alamukaki, asosolaki ete ezali ndoto.
Спичеле слабе ау ынгицит пе челе шапте спиче грасе ши плине. Ши Фараон с-а трезит. Ятэ висул.
8 Na tongo, lokola molimo na ye etungisamaki, abengaki bato nyonso ya soloka mpe ya bwanya ya Ejipito. Faraon ayebisaki bango ndoto na ye, kasi ata moto moko te akokaki kolimbolela ye yango.
Диминяца, Фараон с-а тулбурат ши а тримис сэ кеме пе тоць маӂий ши пе тоць ынцелепций Еӂиптулуй. Ле-а историсит виселе луй. Дар нимень н-а путут сэ ле тэлмэчяскэ луй Фараон.
9 Kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali masanga ya mokonzi alobaki na Faraon: « Na mokolo ya lelo, nalingi kokanisa mbeba na ngai.
Атунч, май-мареле пахарничилор а луат кувынтул ши а зис луй Фараон: „Мь-адук аминте астэзь де грешяла мя.
10 Mokolo moko, Faraon asilikelaki basali na ye mpe atiaki ngai na boloko elongo na kalaka oyo azalaki kotala makambo oyo etali mapa ya mokonzi kati na ndako ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi.
Фараон се мыниясе пе служиторий луй ши мэ арункасе ын темницэ, ын каса кэпетенией стрэжерилор, пе мине ши пе май-мареле питарилор.
11 Biso mibale tolotaki bandoto na butu moko: ndoto na ndoto ezalaki na ndimbola na yango.
Амындой ам висат кыте ун вис ын ачеяшь ноапте, ши ануме фиекаре дин ной а висат ун вис каре а примит о тэлмэчире деосебитэ.
12 Kuna, tozalaki na elenge mobali moko, azali Mo-Ebre mpe mosali ya mokonzi ya bakengeli ya mokonzi. Toyebisaki ye bandoto na biso mpe alimbolaki yango mpo na biso, apesaki moto na moto ndimbola ya ndoto na ye.
Ера аколо ку ной ун тынэр евреу, роб ал кэпетенией стрэжерилор. Й-ам историсит виселе ноастре, ши ел ни ле-а тэлмэчит ши не-а спус ынтокмай че ынсямнэ висул фиекэруя.
13 Makambo nyonso esalemaki ndenge kaka alimbolelaki biso yango. Ngai nazongelaki misala na ngai; mpe moninga mosusu, badiembikaki ye. »
Лукруриле с-ау ынтымплат ынтокмай дупэ тэлмэчиря пе каре не-о дэдусе ел. Пе мине, Фараон м-а пус ярэшь ын служба мя, яр пе май-мареле питарилор л-а спынзурат.”
14 Faraon abengaki Jozefi, mpe babimisaki ye na lombangu na boloko. Bakataki ye suki, alataki bilamba mosusu mpe ayaki liboso ya Faraon.
Фараон а тримис сэ кеме пе Иосиф. Л-ау скос ын грабэ дин темницэ. Иосиф с-а рас, шь-а скимбат хайнеле ши с-а дус ла Фараон.
15 Faraon alobaki na Jozefi: — Nalotaki ndoto mpe ata moto moko te alongi kolimbola yango; kasi nayoki sango na tina na yo ete soki oyoki ndoto, okolimbola yango.
Фараон а зис луй Иосиф: „Ам висат ун вис. Нимень ну л-а путут тэлмэчи ши ам афлат кэ ту тэлмэчешть ун вис ындатэ дупэ че л-ай аузит.”
16 Jozefi azongiselaki Faraon: — Ngai nakolonga te kosala yango, kasi Nzambe akopesa na Faraon eyano oyo azali na yango posa.
Иосиф а рэспунс луй Фараон: „Ну еу! Думнезеу есте Ачела каре ва да ун рэспунс приелник луй Фараон!”
17 Faraon alobaki na Jozefi: — Na ndoto na ngai, natelemaki pembeni ya ebale Nili.
Фараон а ынчепут сэ историсяскэ атунч луй Иосиф: „Ын висул меу, се фэчя кэ стэтям пе малул рыулуй.
18 Namonaki bangombe sambo ya basi, ya kitoko mpe ya mafuta. Bangombe yango ebimaki wuta na ebale mpe ezalaki kolia matiti pembeni ya ebale Nili.
Ши деодатэ, шапте вачь грасе ла труп ши фрумоасе ла кип с-ау суит дин рыу ши ау ынчепут сэ паскэ прин млаштинь.
19 Sima na yango, bangombe mosusu sambo ya basi ebimaki: ya mike, ya mabe penza mpe ekonda; nanu natikala komona te bangombe ya ndenge wana na mokili mobimba ya Ejipito.
Дупэ еле, с-ау суит алте шапте вачь слабе, фоарте урыте ла кип ши сфрижите: н-ам май вэзут алтеле аша де урыте ын тоатэ цара Еӂиптулуй.
20 Ngombe ya basi ekonda mpe ya mabe eliaki bangombe sambo ya mafuta oyo ebimaki liboso.
Вачиле челе сфрижите ши слабе ау мынкат пе челе шапте вачь динтый, каре ерау грасе.
21 Bongo ekotaki na mabumu na yango kasi ezalaki komonana te ete bangombe ya mafuta ekoti na mabumu ya bangombe ekonda, mpe lolenge na yango ezalaki kaka mabe lokola ndenge ezalaki liboso. Kaka na tango yango, nalamukaki.
Ле-ау ынгицит, фэрэ сэ се поатэ куноаште кэ интрасерэ ын пынтечеле лор; ба ынкэ ынфэцишаря лор ера тот аша де урытэ ка май ынаинте. Ши м-ам дештептат.
22 Na ndoto na ngai mosusu, namonaki mito sambo ya ble ya kitoko mpe ya mafuta kobima na nzete moko.
Ам май вэзут ын вис шапте спиче плине ши фрумоасе, каре крештяу пе ачелашь пай.
23 Sima na yango, mito sambo mosusu ya ble ebimaki. Ezalaki ya kokawuka, ekonda mpe ezika na mopepe ya este.
Ши дупэ еле ау рэсэрит шапте спиче гоале, слабе, арсе де вынтул де рэсэрит.
24 Mito sambo ya ble oyo ekonda emelaki mito sambo ya ble oyo ya malamu. Nayebisaki yango epai ya bato ya soloka kasi ata moto moko te akokaki kolimbolela ngai yango.
Спичеле слабе ау ынгицит пе челе шапте спиче фрумоасе. Ам спус ачесте лукрурь маӂилор, дар нимень ну ми ле-а путут тэлмэчи.”
25 Jozefi alobaki na Faraon: — Ndoto ya Faraon ezali kaka ndoto moko mpe ezali kaka na ndimbola moko. Nzambe amonisaki Faraon makambo oyo Ye akosala.
Иосиф а зис луй Фараон: „Че а висат Фараон ынсямнэ ун сингур лукру: Думнезеу а арэтат май динаинте луй Фараон че аре сэ факэ.
26 Bangombe sambo ya basi ya kitoko ezali mibu sambo, mpe mito sambo ya ble ezali mibu sambo: ezali kaka ndoto moko.
Челе шапте вачь фрумоасе ынсямнэ шапте ань ши челе шапте спиче фрумоасе ынсямнэ шапте ань: есте ун сингур вис.
27 Bangombe sambo ya basi ekonda mpe ya mabe oyo ebimaki sima na oyo ya mafuta mpe ya kitoko, ezali mibu sambo; mpe mito sambo ya ble oyo ekonda mpe ezika na mopepe ya este ezali mibu sambo ya nzala makasi.
Челе шапте вачь сфрижите ши урыте, каре се суяу дупэ челе динтый, ынсямнэ шапте ань, ши челе шапте спиче гоале, арсе де вынтул де рэсэрит, вор фи шапте ань де фоамете.
28 Tala maloba oyo nazalaki na yango mpo na koyebisa Faraon. Nzambe atalisi na Faraon makambo oyo Ye akosala.
Астфел, дупэ кум ам спус луй Фараон, Думнезеу а арэтат луй Фараон че аре сэ факэ.
29 Mibu sambo ya bofuluki ekoya na mokili mobimba ya Ejipito.
Ятэ, вор фи шапте ань де маре белшуг ын тоатэ цара Еӂиптулуй.
30 Kasi mibu sambo ya nzala makasi ekolanda yango; boye bakobosana bofuluki nyonso ya mokili ya Ejipito mpo ete nzala makasi yango ekokawusa mokili.
Дупэ ей, вор вени шапте ань де фоамете, аша кэ се ва уйта тот белшугул ачеста ын цара Еӂиптулуй, ши фоаметя ва топи цара.
31 Bakokanisa lisusu te bofuluki nyonso ya mokili likolo ya nzala makasi oyo ekolanda, pamba te nzala ekozala makasi penza.
Фоаметя ачаста каре ва урма ва фи аша де маре кэ ну се ва май куноаште белшугул ын царэ.
32 Soki Faraon alotaki ndoto yango na lolenge mibale, elingi koloba ete Nzambe asilaki kozwa mokano na likambo yango mpe akokokisa yango na lombangu.
Кыт привеште фаптул кэ Фараон а висат висул де доуэ орь, ынсямнэ кэ лукрул есте хотэрыт дин партя луй Думнезеу ши кэ Думнезеу Се ва грэби сэ-л адукэ ла ындеплинире.
33 Tika sik’oyo Faraon aluka moto moko ya mayele mpe ya bwanya, atia ye na moto ya mokili ya Ejipito.
Акум, Фараон сэ алягэ ун ом причепут ши ынцелепт ши сэ-л пунэ ын фрунтя цэрий Еӂиптулуй.
34 Tika ete Faraon asala bongo; tika ete apona basali na mokili, ba-oyo bakokongola eteni ya mitano ya bambuma ya Ejipito na tango ya mibu sambo ya bofuluki.
Фараон сэ пунэ префекць ын царэ, ка сэ ридиче о чинчиме дин роаделе Еӂиптулуй ын тимпул челор шапте ань де белшуг.
35 Boye, na se ya bokonzi ya Faraon, bakobanda kosangisa biloko nyonso ya kolia oyo mibu ya malamu ekobimisa, bakobomba ble na bingumba mpe bakobatela yango lokola biloko ya kolia mpo na bingumba.
Сэ се стрынгэ тоате букателе дин ачешть ань бунь каре ау сэ винэ; сэ се факэ, ла ындемына луй Фараон, грэмезь де грыу, провизий ын четэць, ши сэ ле пэзяскэ.
36 Bakobatela biloko yango mpo na mokili, mpo na mibu sambo ya nzala makasi oyo ekozala na mokili ya Ejipito; na bongo nzala makasi ekobebisa mokili te.
Букателе ачестя вор фи провизия цэрий пентру чей шапте ань де фоамете каре вор вени ын цара Еӂиптулуй, пентру ка цара сэ ну фие прэпэдитэ де фоамете.”
37 Likambo yango esepelisaki Faraon mpe basali na ye nyonso.
Кувинтеле ачестя ау плэкут луй Фараон ши тутурор служиторилор луй.
38 Faraon atunaki bango: — Tokoki komona moto lokola oyo, moto oyo Molimo na Nzambe avandi kati na ye?
Ши Фараон а зис служиторилор сэй: „Ам путя ной оаре сэ гэсим ун ом ка ачеста, каре сэ айбэ ын ел Духул луй Думнезеу?”
39 Faraon alobaki na Jozefi: — Lokola Nzambe ayebisi yo makambo oyo nyonso, ezali na moto moko te oyo azali na mayele mpe na bwanya lokola yo.
Ши Фараон а зис луй Иосиф: „Фииндкэ Думнезеу ць-а фэкут куноскуте тоате ачесте лукрурь, ну есте нимень каре сэ фие атыт де причепут ши атыт де ынцелепт ка тине.
40 Okozala mokonzi ya ndako na ngai mpe bato na ngai nyonso bakobanda kotosa mitindo na yo. Kaka kiti ya bokonzi nde ekosala ete ngai nazala na likolo na yo.
Те пун май-маре песте каса мя ши тот попорул меу ва аскулта де порунчиле тале. Нумай скаунул меу де домние мэ ва ридика май пресус де тине.”
41 Faraon alobaki na Jozefi: — Natie yo mokonzi ya mokili mobimba ya Ejipito.
Фараон а зис луй Иосиф: „Уйте, ыць дау стэпынире песте тоатэ цара Еӂиптулуй.”
42 Faraon alongolaki lopete na ye na mosapi na ye mpe atiaki yango na mosapi ya Jozefi. Alatisaki ye bilamba ya lino ya kitoko mpe atiaki ye singa ya wolo na kingo.
Фараон шь-а скос инелул дин деӂет ши л-а пус ын деӂетул луй Иосиф; л-а ымбрэкат ку хайне де ин субцире ши й-а пус ун ланц де аур ла гыт.
43 Amatisaki ye na shareti na ye ya mibale mpe bato bazalaki koganga: « Bofukama! » Boye, atiaki Jozefi mokonzi ya mokili mobimba ya Ejipito.
Л-а суит ын карул каре веня дупэ ал луй ши стригау ынаинтя луй: „Ын ӂенункь!” Астфел й-а дат Фараон стэпынире песте тоатэ цара Еӂиптулуй.
44 Faraon alobaki lisusu na Jozefi: — Nazali Faraon. Kasi awa na Ejipito, moto moko te akotombola loboko to lokolo soki kaka na mitindo na yo te.
Ши а май зис луй Иосиф: „Еу сунт Фараон! Дар фэрэ тине нимень ну ва ридика мына, нич пичорул, ын тоатэ цара Еӂиптулуй.”
45 Faraon apesaki Jozefi kombo « Tsafinati-Paenea, » mpe apesaki ye Asinati, mwana mwasi ya Poti-Fera, nganga-nzambe ya Oni, mpo ete azala mwasi na ye. Jozefi atambolaki na mokili ya Ejipito.
Фараон а пус луй Иосиф нумеле: Цафнат-Паенях ши й-а дат де невастэ пе Аснат, фата луй Поти-Фера, преотул луй Он. Ши Иосиф а порнит сэ черчетезе цара Еӂиптулуй.
46 Azalaki na mibu tuku misato ya mbotama tango akotaki na mosala ya Faraon, mokonzi ya Ejipito. Jozefi alongwaki na miso ya Faraon mpe atambolaki na mokili mobimba ya Ejipito.
Иосиф ера ын вырстэ де трейзечь де ань кынд с-а ынфэцишат ынаинтя луй Фараон, ымпэратул Еӂиптулуй, ши а плекат де ла Фараон ши а стрэбэтут тоатэ цара Еӂиптулуй.
47 Na mibu sambo ya bofuluki, mabele ebotaki mingi.
Ын тимпул челор шапте ань де род, пэмынтул а дат букате дин белшуг.
48 Jozefi asangisaki biloko nyonso ya kolia oyo ebotaki na mibu yango sambo ya bofuluki kati na Ejipito mpe abombaki yango kati na engumba. Na engumba moko na moko, atiaki biloko ya kolia oyo ewutaki na bilanga oyo ezalaki zingazinga na yango.
Иосиф а стрынс тоате букателе дин ачешть шапте ань де белшуг ын цара Еӂиптулуй. А фэкут провизий ын четэць, пунынд ын фиекаре четате букателе де пе кымпул де примпрежур.
49 Jozefi abombaki ble ebele lokola zelo ya ebale monene, ezalaki mingi koleka; yango wana bakataki kotanga, pamba te bakokaki kotanga yango lisusu te.
Иосиф а стрынс грыу ка нисипул мэрий, атыт де мулт, кэ ау ынчетат сэ-л май мэсоаре, пентру кэ ера фэрэ мэсурэ.
50 Liboso ete mibu ya nzala makasi eya, Asinati, mwana mwasi ya Poti-Fera, nganga-nzambe ya Oni, abotelaki Jozefi bana mibali mibale.
Ынаинтя анилор де фоамете, и с-ау нэскут луй Иосиф дой фий, пе каре й-а нэскут Аснат, фата луй Поти-Фера, преотул луй Он.
51 Jozefi apesaki mwana na ye ya liboso kombo « Manase, » pamba te amilobelaki: « Nzambe asali ete nabosana pasi na ngai nyonso mpe bokabwani na ngai na libota mobimba ya tata na ngai. »
Иосиф а пус ынтыюлуй нэскут нумеле Манасе „кэч”, а зис ел, „Думнезеу м-а фэкут сэ уйт тоате неказуриле меле ши тоатэ каса татэлуй меу”.
52 Apesaki mwana na ye ya mibale kombo « Efrayimi, » pamba te amilobelaki: « Nzambe apesi ngai mabota na mokili epai wapi namonaki pasi. »
Ши челуй де ал дойля й-а пус нумеле Ефраим „кэч”, а зис ел, „Думнезеу м-а фэкут родитор ын цара ынтристэрий меле”.
53 Mibu sambo ya bofuluki oyo ezalaki na Ejipito ekomaki na suka,
Чей шапте ань де белшуг каре ау фост ын цара Еӂиптулуй ау трекут
54 mpe mibu sambo ya nzala makasi ebandaki, ndenge kaka Jozefi alobaki. Nzala makasi ekotaki na mikili nyonso, kasi na mokili mobimba ya Ejipito biloko ya kolia ezangaki te.
ши ау ынчепут сэ винэ чей шапте ань де фоамете, аша кум вестисе Иосиф. Ын тоате цэриле ера фоамете, дар ын тоатэ цара Еӂиптулуй ера пыне.
55 Tango bato nyonso ya Ejipito bakomaki na nzala makasi, bagangaki epai ya Faraon mpo na koluka biloko ya kolia. Bongo Faraon alobaki na bato nyonso ya Ejipito: « Bokende epai ya Jozefi mpe bosala makambo oyo akoyebisa bino. »
Кынд а флэмынзит, ын сфыршит, тоатэ цара Еӂиптулуй, попорул а стригат ла Фараон сэ-й дя пыне. Фараон а спус тутурор еӂиптенилор: „Дучеци-вэ ла Иосиф ши фачець че вэ ва спуне ел.”
56 Tango nzala ekotaki na mokili mobimba ya Ejipito, Jozefi afungolaki ndako oyo batiaki biloko mpe atekaki ble epai ya bato ya Ejipito; kasi nzala makasi ekobaki kaka.
Фоаметя бынтуя ын тоатэ цара. Иосиф а дескис тоате локуриле ку провизий ши а вындут грыу еӂиптенилор. Фоаметя крештя дин че ын че май мулт ын цара Еӂиптулуй.
57 Mikili nyonso ezalaki koya na Ejipito mpo na kosomba ble epai ya Jozefi mpo ete nzala makasi ekotaki na mokili mobimba.
Ши дин тоате цэриле веня лумя ын Еӂипт ка сэ кумпере грыу де ла Иосиф, кэч ын тоате цэриле ера фоамете маре.