1 Samuele 14
1 Mokolo moko, Jonatan, mwana mobali ya Saulo, alobaki na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye: « Yaka! Tokatisa na ngambo mosusu epai wapi bato ya Filisitia bazali. » Kasi alobaki ata likambo moko te epai ya tata na ye.
有一日，扫罗的儿子约拿单对拿他兵器的少年人说：“我们不如过到那边，到非利士人的防营那里去。”但他没有告诉父亲。
2 Saulo avandaki na mondelo ya engumba Gibea, na se ya nzete ya grenade oyo ezali na Migironi, elongo na basoda pene nkama motoba.
扫罗在基比亚的尽边，坐在米矶 的石榴树下，跟随他的约有六百人。
3 Kati na bango, ezalaki na Nganga-Nzambe moko oyo azalaki kolata efode; kombo na ye ezalaki « Ayiya. » Ayiya azalaki mwana mobali ya Ayitubi, ndeko mobali ya I-Kabodi, mwana mobali ya Fineasi mpe koko ya Eli oyo azalaki Nganga-Nzambe ya Yawe, na Silo. Soda moko te ayebaki ete Jonatan akendeki.
在那里有亚希突的儿子亚希亚，穿着以弗得。（亚希突是以迦博的哥哥，非尼哈的儿子，以利的孙子。以利从前在示罗作耶和华的祭司。）约拿单去了，百姓却不知道。
4 Na bangambo ya se ya lubwaku oyo Jonatan asengelaki kokatisa mpo na kokende kobundisa bato ya Filisitia, ezalaki na libanga moko na ngambo moko na moko. Babengaki moko Botsetsi, mpe mosusu, Sene.
约拿单要从隘口过到非利士防营那里去。这隘口两边各有一个山峰：一名播薛，一名西尼；
5 Libanga moko etelemaki na ngambo ya nor, na nzela oyo ekenda na Mikimasi, mpe mosusu etalanaki na Geba, na sude.
一峰向北，与密抹相对，一峰向南，与迦巴相对。
6 Jonatan alobaki na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye: — Yaka! Tokende na molako ya bato oyo bakatama ngenga te. Tango mosusu Yawe akosala mpo na biso, pamba te eloko moko te ekoki kopekisa Yawe kobikisa, ezala na nzela ya bato ebele to ya bato moke.
约拿单对拿兵器的少年人说：“我们不如过到未受割礼人的防营那里去，或者耶和华为我们施展能力；因为耶和华使人得胜，不在乎人多人少。”
7 Elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye azongisaki: — Sala nyonso oyo ozali na yango na makanisi. Kende! Nazali elongo na yo na motema mpe na molimo.
拿兵器的对他说：“随你的心意行吧。你可以上去，我必跟随你，与你同心。”
8 Jonatan alobaki na ye: — Tokende kino na molako ya basoda yango mpe tomimonisa epai na bango.
约拿单说：“我们要过到那些人那里去，使他们看见我们。
9 Soki balobi na biso: « Botelema wana, bozela kino biso moko tokoya epai na bino; » wana tokovanda na esika oyo tozali mpe tokokende epai na bango te.
他们若对我们说：‘你们站住，等我们到你们那里去’，我们就站住，不上他们那里去。
10 Kasi soki balobi na biso: « Boya epai na biso, » tokokende epai na bango, pamba te yango ekozala elembo mpo na biso ete Yawe akabi bango na maboko na biso.
他们若说：‘你们上到我们这里来’，这话就是我们的证据；我们便上去，因为耶和华将他们交在我们手里了。”
11 Boye, bango mibale bamimonisaki na molako ya bato ya Filisitia. Mpe tango bato ya Filisitia bamonaki bango, balobaki: « Botala! Ba-Ebre babimi wuta na mabulu epai wapi babombamaki. »
二人就使非利士的防兵看见。非利士人说：“希伯来人从所藏的洞穴里出来了！”
12 Balobaki na Jonatan mpe na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye: « Boya epai na biso, tokoteya bino likambo moko. » Jonatan alobaki na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye: « Landa ngai na sima, pamba te Yawe asili kokaba bango na maboko ya Isalaele. »
防兵对约拿单和拿兵器的人说：“你们上到这里来，我们有一件事指示你们。”约拿单就对拿兵器的人说：“你跟随我上去，因为耶和华将他们交在以色列人手里了。”
13 Jonatan asalelaki makolo mpe maboko na ye mpo na komata, mpe elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye alandaki ye na sima. Wana Jonatan azalaki kokweyisa bato ya Filisitia na liboso; na sima na ye, elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye azalaki koboma bango.
约拿单就爬上去，拿兵器的人跟随他。约拿单杀倒非利士人，拿兵器的人也随着杀他们。
14 Na etumba oyo ya liboso, Jonatan elongo na elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye babomaki bato pene tuku mibale, na etando oyo bangombe mibale ekoki kobalola na mokolo moko.
约拿单和拿兵器的人起头所杀的约有二十人，都在一亩地的半犁沟之内。
15 Mpe kobanga makasi ekotaki kati na molako, kati na etando mpe kati na bato nyonso: ezala basoda oyo bazalaki kokengela molako mpe basoda ya mpiko, bango nyonso bakomaki kobanga makasi mpe mabele eninganaki. Ezalaki somo oyo Ye moko Nzambe atindaki.
于是在营中、在田野、在众民内都有战兢，防兵和掠兵也都战兢，地也震动，战兢之势甚大。
16 Bakengeli ya Saulo, oyo bazalaki na Gibea ya Benjame bamonaki mampinga kopalangana na bangambo nyonso.
在便雅悯的基比亚，扫罗的守望兵看见非利士的军众溃散，四围乱窜。
17 Bongo Saulo alobaki na basoda oyo bazalaki elongo na ye: « Botanga basoda mpo na koyeba banani basili kokima. » Tango batangaki, bamonaki ete Jonatan mpe elenge mobali oyo azalaki komema bibundeli na ye bazali te.
扫罗就对跟随他的民说：“你们查点查点，看从我们这里出去的是谁？”他们一查点，就知道约拿单和拿兵器的人没有在这里。
18 Saulo alobaki na Ayiya: « Boya na Sanduku ya Nzambe. » Pamba te na tango wana, Sanduku ya Nzambe ezalaki elongo na bato ya Isalaele.
那时 神的约柜在以色列人那里。扫罗对亚希亚说：“你将 神的约柜运了来。”
19 Wana Saulo azalaki nanu kosolola na Nganga-Nzambe, mobulu ezalaki kaka kokoma makasi kati na molako ya bato ya Filisitia. Boye Saulo alobaki na Nganga-Nzambe: « Tika! Kotuna Yawe ezali lisusu na tina te. »
扫罗正与祭司说话的时候，非利士营中的喧嚷越发大了；扫罗就对祭司说：“停手吧！”
20 Bongo Saulo elongo na bato na ye nyonso basanganaki mpe bakendeki na bitumba; bamonaki ete bato ya Filisitia bazali na mobulu makasi, bazali kobomana bango na bango na mipanga.
扫罗和跟随他的人都聚集，来到战场，看见非利士人用刀互相击杀，大大惶乱。
21 Ba-Ebre oyo basalelaki liboso bato ya Filisitia mpe bakendeki elongo na bango na bitumba mosusu, bango basanganaki na bato ya Isalaele, oyo bazalaki elongo na Saulo mpe Jonatan.
从前由四方来跟随非利士军的希伯来人现在也转过来，帮助跟随扫罗和约拿单的以色列人了。
22 Tango bato nyonso ya Isalaele oyo babombamaki kati na etuka ya bangomba ya Efrayimi bayokaki ete bato ya Filisitia bazali kokima, bango mpe balandaki mpe babundisaki bato ya Filisitia.
那藏在以法莲山地的以色列人听说非利士人逃跑，就出来紧紧地追杀他们。
23 Ezalaki ndenge wana nde Yawe abikisaki na mokolo wana bato ya Isalaele, mpe bitumba ekobaki kino ekatisaki Beti-Aveni.
那日，耶和华使以色列人得胜，一直战到伯·亚文。
24 Bato ya Isalaele bazalaki na pasi makasi mokolo wana, pamba te Saulo atiaki bato na se ya mokumba ya ndayi esangana na bilakeli mabe. Alobaki: « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akolia bilei liboso ete pokwa ekoma, liboso ete ngai nazongisa mabe na mabe na banguna na ngai. » Boye moto moko te amekaki kolia.
扫罗叫百姓起誓说，凡不等到晚上向敌人报完了仇吃什么的，必受咒诅。因此这日百姓没有吃什么，就极其困惫。
25 Bato nyonso bakotaki na zamba mpe bamonaki mafuta ya nzoyi, na mabele.
众民进入树林，见有蜜在地上。
26 Tango bakotaki na zamba, bamonaki mafuta ya nzoyi kotanga, mpe moko te asimbaki mpe aliaki yango mpo na kotosa ndayi.
他们进了树林，见有蜜流下来，却没有人敢用手取蜜入口，因为他们怕那誓言。
27 Kasi Jonatan ayokaki te ete tata na ye atiaki bato na se ya mokumba ya ndayi; apusaki nzete oyo azalaki na yango na loboko, azindisaki yango na mafuta ya nzoyi mpe aliaki yango, elongi na ye engengaki.
约拿单没有听见他父亲叫百姓起誓，所以伸手中的杖，用杖头蘸在蜂房里，转手送入口内，眼睛就明亮了。
28 Bongo moko kati na basoda alobaki na ye: — Tata na yo atiaki mampinga nyonso na se ya mokumba ya ndayi na koloba: « Alakelama mabe, moto nyonso oyo akolia bilei na mokolo ya lelo. » Yango wana bato nyonso balembi.
百姓中有一人对他说：“你父亲曾叫百姓严严地起誓说，今日吃什么的，必受咒诅；因此百姓就疲乏了。”
29 Jonatan alobaki: — Solo, tata na ngai akotisaki pasi kati na mokili. Botala ndenge nini elongi na ngai engengi! Ezali mpo ete nalie mwa ndambo ya mafuta ya nzoyi.
约拿单说：“我父亲连累你们了。你看，我尝了这一点蜜，眼睛就明亮了。
30 Bongo soki bato na biso baliaki na mokolo ya lelo mafuta ya nzoyi oyo bamonaki epai ya banguna na biso, kokweyisama ya bato ya Filisitia elingaki kozala monene!
今日百姓若任意吃了从仇敌所夺的物，击杀的非利士人岂不更多吗？”
31 Na mokolo wana, sima na bato ya Isalaele kosilisa koboma bato ya Filisitia wuta na Mikimasi kino na Ayaloni, balembaki makasi.
这日，以色列人击杀非利士人，从密抹直到亚雅 。百姓甚是疲乏，
32 Bamibwakaki na bomengo ya bitumba mpe bakamataki biloko oyo: bameme, bangombe mpe bana ngombe. Bakataki yango kingo na mabele mpe baliaki yango na likolo ya makila na yango.
就急忙将所夺的牛羊和牛犊宰于地上，肉还带血就吃了。
33 Moto moko alobaki na Saulo: — Tala! Bato bazali kosala masumu liboso ya Yawe na ndenge bazali kolia nyama na likolo ya makila. Saulo alobaki: — Bokweyisi kondima! Botindika sik’oyo libanga moko ya monene kino awa.
有人告诉扫罗说：“百姓吃带血的肉，得罪耶和华了。”扫罗说：“你们有罪了，今日要将大石头滚到我这里来。”
34 Saulo abakisaki: Bokende kati na bato mpe boloba na bango ete moko na moko amemela ngai ngombe na ye mpe meme na ye, mpe akata yango kingo na esika oyo. Bongo bokolia yango mpe bokosala masumu te liboso ya Yawe na kolia nyama na likolo ya makila kati na yango. Boye moko na moko amemaki ngombe na ye na butu mpe akataki yango kingo na esika yango.
扫罗又说：“你们散在百姓中，对他们说，你们各人将牛羊牵到我这里来宰了吃，不可吃带血的肉得罪耶和华。”这夜，百姓就把牛羊牵到那里宰了。
35 Bongo Saulo atongaki etumbelo mpo na Yawe; ezalaki mbala na ye ya liboso ya kosala likambo ya boye.
扫罗为耶和华筑了一座坛，这是他初次为耶和华筑的坛。
36 Saulo alobaki: — Tokita mpe tolanda bato ya Filisitia na butu ya lelo, tobebisa bango kino na tongo mpe totika ata moto moko te ya bomoi kati na bango. Bato bazongisaki: — Sala nyonso oyo omoni ete ezali malamu. Kasi Nganga-Nzambe alobaki: — Totuna Nzambe na esika oyo.
扫罗说：“我们不如夜里下去追赶非利士人，抢掠他们，直到天亮，不留他们一人。”众民说：“你看怎样好就去行吧！”祭司说：“我们先当亲近 神。”
37 Boye Saulo atunaki Nzambe: « Nakoki na ngai kokita mpo na kolanda bato ya Filisitia? Okokaba bango solo na maboko ya bato ya Isalaele? » Kasi Nzambe apesaki ye eyano te na mokolo wana.
扫罗求问 神说：“我下去追赶非利士人可以不可以？你将他们交在以色列人手里不交？”这日 神没有回答他。
38 Saulo alobaki: — Bino nyonso oyo bozali bakambi ya bato, boya awa! Toluka koyeba lisumu nini oyo esalemi na mokolo ya lelo.
扫罗说：“你们百姓中的长老都上这里来，查明今日是谁犯了罪。
39 Na Kombo na Yawe, Mobikisi ya Isalaele, ata ezali Jonatan, mwana na ngai ya mobali, nde asali lisumu yango, asengeli kokufa. Kasi kati na bato, moko te alobaki ata liloba moko.
我指着救以色列—永生的耶和华起誓，就是我儿子约拿单犯了罪，他也必死。”但百姓中无一人回答他。
40 Bongo Saulo alobaki na bato nyonso ya Isalaele: — Bozala ngambo moko. Ngai mpe Jonatan, mwana na ngai ya mobali, tokozala ngambo mosusu. Bato bazongisaki: — Sala nyonso oyo omoni ete ezali malamu.
扫罗就对以色列众人说：“你们站在一边，我与我儿子约拿单也站在一边。”百姓对扫罗说：“你看怎样好就去行吧！”
41 Bongo Saulo asambelaki Yawe, Nzambe ya Isalaele: « Oh Nzambe, talisa ngai eyano ya malamu. » Boye zeke ekweyaki epai ya Jonatan mpe Saulo, mpe bato bazalaki na mbeba te.
扫罗祷告耶和华—以色列的 神说：“求你指示实情。”于是掣签掣出扫罗和约拿单来；百姓尽都无事。
42 Saulo alobaki: « Bobeta zeke kati na ngai mpe Jonatan, mwana na ngai ya mobali. » Mpe zeke ekweyaki epai ya Jonatan.
扫罗说：“你们再掣签，看是我，是我儿子约拿单”，就掣出约拿单来。
43 Bongo Saulo alobaki na Jonatan: — Yebisa ngai likambo oyo osalaki. Jonatan alobaki: — Namekaki ndambo ya mafuta ya nzoyi na songe ya nzete oyo nazalaki na yango na maboko. Mpe sik’oyo nasengeli kokufa!
扫罗对约拿单说：“你告诉我，你做了什么事？”约拿单说：“我实在以手里的杖，用杖头蘸了一点蜜尝了一尝。这样我就死吗？”
44 Saulo alobaki: — Jonatan, tika ete Nzambe apesa ngai etumbu ya makasi koleka soki okufi te.
扫罗说：“约拿单哪，你定要死！若不然，愿 神重重地降罚与我。”
45 Kasi bato balobaki na Saulo: — Boni, Jonatan akokufa! Ye oyo asali ete Isalaele azwa kokangolama monene boye! Te! Na Kombo na Yawe, akokufa te! Suki ya moto na ye ata moko te ekokweya na se, pamba te ezali na lisungi ya Nzambe nde asali makambo oyo na mokolo ya lelo. Boye bato babikisaki Jonatan, mpe akufaki te.
百姓对扫罗说：“约拿单在以色列人中这样大行拯救，岂可使他死呢？断乎不可！我们指着永生的耶和华起誓，连他的一根头发也不可落地，因为他今日与 神一同做事。”于是百姓救约拿单免了死亡。
46 Saulo atikaki kolanda bato ya Filisitia, mpe bato ya Filisitia bazongaki na mboka na bango.
扫罗回去，不追赶非利士人；非利士人也回本地去了。
47 Tango Saulo azwaki bokonzi mpo na koyangela Isalaele, abundisaki banguna na bango na bangambo nyonso: Moabi, bato ya Amoni, Edomi, bakonzi ya Tsoba, mpe bato ya Filisitia. Bisika nyonso oyo azalaki kobaluka, azalaki kolonga bato wana.
扫罗执掌以色列的国权，常常攻击他四围的一切仇敌，就是摩押人、亚扪人、以东人，和琐巴诸王，并非利士人。他无论往何处去，都打败仇敌。
48 Abundisaki na makasi nyonso bato ya Amaleki mpe alongaki bango, akangolaki Isalaele na maboko ya bato oyo bazalaki kobotola bango biloko.
扫罗奋勇攻击亚玛力人，救了以色列人脱离抢掠他们之人的手。
49 Bana mibali ya Saulo bazalaki: Jonatan, Yishivi mpe Maliki-Shuwa. Azalaki na bana mibale ya basi: ya mokolo, kombo na ye ezalaki « Merabi; » mpe ya leki, « Mikali. »
扫罗的儿子是约拿单、亦施韦、麦基舒亚。他的两个女儿：长女名米拉，次女名米甲。
50 Kombo ya mwasi na ye ezalaki « Ayinoami, » mwana mwasi ya Ayimaatsi. Abineri, mwana mobali ya Neri, Noko ya Saulo, azalaki mokonzi ya mampinga ya Saulo.
扫罗的妻名叫亚希暖，是亚希玛斯的女儿。扫罗的元帅名叫押尼珥，是尼珥的儿子；尼珥是扫罗的叔叔。
51 Kishi, tata ya Saulo, mpe Neri, tata ya Abineri, bazalaki bana mibali ya Abieli.
扫罗的父亲基士，押尼珥的父亲尼珥，都是亚别的儿子。
52 Na mikolo nyonso ya bomoi ya Saulo, bitumba ezalaki makasi na bato ya Filisitia; mpe bisika nyonso oyo Saulo azalaki komona bato ya makasi to ya mpiko, azalaki kozwa mpe kokotisa bango kati na mampinga na ye.
扫罗平生常与非利士人大大争战。扫罗遇见有能力的人或勇士，都招募了来跟随他。
