Proverbiorum 1
1 parabolae Salomonis filii David regis Israhel
Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam
Kwa kupata hekima na nidhamu; kwa kufahamu maneno ya busara;
3 ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
kwa kujipatia nidhamu na busara, kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;
4 ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
huwapa busara wajinga, maarifa na akili kwa vijana;
5 audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao, wenye kupambanua na wapate mwongozo;
6 animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
kwa kufahamu mithali na mifano, misemo na vitendawili vya wenye hekima.
7 timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa, lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.
8 audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako, wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
9 ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako, na mkufu wa kuipamba shingo yako.
10 fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi, usikubaliane nao.
11 si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
Kama wakisema, “Twende tufuatane; tukamvizie mtu na kumwaga damu, njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;
tuwameze wakiwa hai kama kaburi, wakiwa wazima kama wale wanaotumbukia shimoni. (Sheol h7585)
13 omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
Tutapata aina zote za vitu vya thamani na kujaza nyumba zetu kwa nyara.
14 sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
Njoo ushirikiane nasi, vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”
15 fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
Mwanangu, usiandamane nao. Usiweke mguu wako katika njia zao,
16 pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi, ni wepesi kumwaga damu.
17 frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu wakati ndege wote wanakuona!
18 ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe; hujivizia tu wenyewe!
19 sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila; huuondoa uhai wa wale wenye mali.
20 sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
Hekima huita kwa sauti kuu barabarani, hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;
21 in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
kwenye makutano ya barabara za mji zenye makelele mengi hupaza sauti, kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:
22 usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
“Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini? Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha, na wapumbavu kuchukia maarifa?
23 convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu, ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu na kuwafahamisha maneno yangu.
24 quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita na hakuna yeyote aliyekubali niliponyoosha mkono wangu,
25 despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote na hamkukubali karipio langu,
26 ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
mimi nami nitawacheka katika maafa yenu, nitawadhihaki wakati janga litawapata:
27 cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
wakati janga litawapata kama tufani, wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli, wakati dhiki na taabu zitawalemea.
28 tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
“Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu; watanitafuta lakini hawatanipata.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
Kwa kuwa walichukia maarifa, wala hawakuchagua kumcha Bwana,
30 nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu, na kukataa maonyo yangu,
31 comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa matunda ya hila zao.
32 aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua, nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.
33 qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama, atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”
