< Proverbiorum 1 >
1 parabolae Salomonis filii David regis Israhel
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel,
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam
Para conocer sabiduría y disciplina, Para comprender las palabras de inteligencia,
3 ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
Para recibir disciplina y enseñanza, Justicia, derecho y equidad,
4 ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
Para dar sagacidad al incauto, Y a los jóvenes conocimiento y discreción.
5 audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
Oirá el sabio y aumentará el saber, Y el entendido obtendrá habilidades.
6 animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
Entenderá el proverbio y el dicho profundo, Las palabras de los sabios y sus enigmas.
7 timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
El principio de la sabiduría es el temor a Yavé. Los insensatos desprecian la sabiduría y la disciplina.
8 audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
Escucha, hijo mío, la enseñanza de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre,
9 ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
Porque hermosa diadema será en tu cabeza Y collar en tu cuello.
10 fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
Hijo mío, si los pervertidos te quieren seducir, No consientas.
11 si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
Si dicen: Ven con nosotros a tender trampas mortales, Acechemos sin motivo al inocente.
12 degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum (Sheol )
¡Los devoraremos vivos, como el Seol, Enteros, como los que bajan a la fosa! (Sheol )
13 omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
Hallaremos objetos valiosos. Llenaremos nuestras casas del botín.
14 sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
Comparte tu suerte con nosotros, Y tengamos todos una sola bolsa.
15 fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
Hijo mío, no andes en el camino de ellos. Aparta tu pie de sus senderos,
16 pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
Porque sus pies corren hacia el mal Y se apresuran a derramar sangre.
17 frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
En vano se tiende la red Ante los ojos de las aves.
18 ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
Pero ellos colocan trampas a su propia sangre, Y ante sus propias vidas tienden acechanza.
19 sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
Tales son los senderos del que es dado a codicia, La cual quita la vida a los que la tienen.
20 sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
La Sabiduría clama en las calles Y da su voz en las plazas.
21 in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
Proclama sobre los muros, Y en las entradas de las puertas pregona sus palabras:
22 usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
Oh simples ¿hasta cuándo amarán la ingenuidad? ¿Hasta cuando los burladores amarán la burla, Los insensatos aborrecerán el saber?
23 convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
¡Regresen ante mi reprensión, Y les manifestaré mi espíritu, Y les haré conocer mis palabras!
24 quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
Pero por cuanto llamé y rehusaron. Extendí mi mano, y no hubo quién escuchara.
25 despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
Desecharon todo mi consejo, Y no quisieron mi reprensión.
26 ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
Yo también me reiré cuando llegue su calamidad Y me burlaré cuando los alcance lo que temen.
27 cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
Cuando lo que temen venga como destrucción, Su calamidad llegue como un remolino de viento Y vengan sobre ustedes tribulación y angustia.
28 tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
Entonces me llamarán, y no responderé, Me buscarán, pero no me hallarán,
29 eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
Por cuanto aborrecieron el conocimiento Y no escogieron el temor a Yavé.
30 nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
No quisieron mi consejo Y menospreciaron toda reprensión mía.
31 comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
Entonces comerán el fruto de su camino Y se saciarán de sus propios consejos.
32 aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
El descarrío de los simples los matará, Y la dejadez de los necios los destruirá.
33 qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
Pero el que me escuche vivirá confiadamente Y estará tranquilo, sin temor al mal.