< Proverbiorum 1 >
1 parabolae Salomonis filii David regis Israhel
Men pwovèb Salomon, pitit David la, ki te wa peyi Izrayèl.
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam
Pwovèb sa yo la pou fè moun konnen sa ki rele gen sajès ak bon levasyon, pou yo konprann lè moun lespri ap pale ak yo.
3 ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
Pwovèb sa yo la tou pou moutre moun jan pou yo viv avèk konprann, pou yo gen bon kondit, pou yo pa fè lenjistis, pou yo mache dwat nan lavi.
4 ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
Y'ap louvri lespri moun ki manke konprann, y'ap bay jenn gason yo konesans ak konprann.
5 audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
Se pou moun ki gen konesans koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka mete sou sa yo konnen deja. Se pou moun ki gen lespri koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka konnen ki jan pou yo mennen bak yo pi byen,
6 animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
konsa, y'a ka konprann sans tout pwovèb ak tout parabòl, sans tout pawòl k'ap soti nan bouch moun ki gen bon konprann yo ak koze tout moun pa ka konprann.
7 timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
Lè ou gen krentif pou Bondye, se lè sa a ou konmanse gen konesans. Moun fou pa konn valè sa yo rele gen konesans, yo refize aprann.
8 audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
Pitit mwen, koute papa ou non lè l'ap ba ou bon levasyon! Pa janm bliye sa manman ou te moutre ou!
9 ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
Menm jan bèl foula mare nan tèt ak kolye pase nan kou bay pi bèl aparans, konsa tou konsèy papa ou ak manman ou ap fè anpil pou ou.
10 fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
Pitit mwen, lè moun k'ap fè sa ki mal vle detounen ou, pa kite yo pran tèt ou.
11 si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
Si yo di ou: Vini ak nou non! Ann anbiske kò nou pou n' touye moun. Ann pare pèlen pou nou pran inonsan yo, san yo pa gen anyen ak nou.
12 degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum (Sheol )
Ann vale yo tou vivan, tankou simityè ki pa janm refize mò. Ann vale yo tout ankè tankou kadav y'ap antere. (Sheol )
13 omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
N'a jwenn tout kalite gwo richès, n'a plen kay nou ak tout bagay n'a pran.
14 sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
W'a jwenn pa ou nan tou sa n'a pran. Va gen yon sèl kès pou nou tout.
15 fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
Pitit mwen, pa mache avèk moun konsa! Pa mete pye ou kote moun sa yo pase!
16 pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
Yo toujou dèyè pou fè sa ki mal. Pou ti krik ti krak, yo mete san deyò.
17 frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
Kisa ou konprann ou fè lè ou kite zwezo wè ou ap tann pèlen pou li?
18 ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
Se konsa moun sa yo pran nan pèlen yo menm yo pare a. Yo tonbe nan pyèj yo mete a, yo mouri.
19 sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
Nan chache genyen sa ki pa pou ou, se ou ki lakòz malè rive ou. Se sa menm ki pou rive tout moun ki pa wè pase vòlò.
20 sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
Koute byen. Sajès ap rele nan lari, l'ap pale byen fò sou plas piblik.
21 in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
L'ap rele nan tout kalfou, nan pòtay lavil yo, toupatou kote tout moun ka tande.
22 usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
L'ap di: Bann egare! Kilè n'a sispann renmen fè tenten? Kilè n'a sispann pran plezi nou nan pase tout bagay nan betiz? Kilè moun fou yo va soti pou yo aprann?
23 convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
Se pou n' koute m' lè m'ap rale zòrèy nou. M'ap di nou tou sa ki nan tèt mwen, m'ap fè nou konnen tou sa m' konnen.
24 quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
Ki jan nou ye konsa? Mwen rele nou, nou fè tankou nou pa tande m'. Mwen lonje men ban nou, nou fè tankou nou pa wè m'.
25 despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
Anhan! Se konsa sa ye? Nou voye tout konsèy mwen te ban nou yo jete byen lwen nou. Nou refize kite m' korije nou.
26 ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
Konsa, lè n'a nan ka, m'a ri nou. Lè malè va fè nou tranble, m'a pase nou nan rizib.
27 cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
Lè malè va tonbe sou nou tankou yon van siklòn, lè tray va pase sou nou tankou yon toubouyon, lè lapenn ak kè sere va pran nou,
28 tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
le sa a, n'a rele m', mwen menm yo rele sajès, men mwen p'ap reponn nou. N'a mache chache m' toupatou, men nou p'ap jwenn mwen.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
Nou pa t' vle wè konesans, nou te toujou refize gen krentif pou Bondye.
30 nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
Nou pa t' janm vle koute konsèy m' t'ap ban nou, nou te toujou derefize koute m' lè m' t'ap korije nou.
31 comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
Se pou nou rekòlte sa nou te simen an. Se pou nou sibi konsekans vye konsèy nou t'ap swiv yo.
32 aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
Moun ki san esperyans yo mouri paske yo refize aprann. Bann moun fou yo menm, yo pa pran anyen pou anyen, se sa k'ap pèdi yo tou.
33 qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
Men, moun ki koute sa m' di yo jwenn lasirans, y'a viv ak kè poze, yo p'ap bezwen pè anyen.