Proverbiorum 6
1 fili mi si spoponderis pro amico tuo defixisti apud extraneum manum tuam
Hev du borga for grannen din, son min, hev du handtekest for ein annan,
2 inlaqueatus es verbis oris tui et captus propriis sermonibus
er du bunden ved ord av din munn, er du fanga i ord av din munn,
3 fac ergo quod dico fili mi et temet ipsum libera quia incidisti in manu proximi tui discurre festina suscita amicum tuum
gjer då soleis, son min, og berga deg, sidan du er komen i handi på grannen: Gakk og kasta deg ned for grannen, gjer ågang på han,
4 ne dederis somnum oculis tuis nec dormitent palpebrae tuae
unn ikkje dine augo svevn, eller augneloki ein blund.
5 eruere quasi dammula de manu et quasi avis de insidiis aucupis
Frels deg som ei gasella or handi hans, som ein fugl or fangarvald!
6 vade ad formicam o piger et considera vias eius et disce sapientiam
Gakk til mauren, du leting, sjå hans ferd og vert vis!
7 quae cum non habeat ducem nec praeceptorem nec principem
Han hev ingen hovding eller fut eller herre,
8 parat aestate cibum sibi et congregat in messe quod comedat
men lagar um sumaren maten sin til og hev um hausten sanka si føda.
9 usquequo piger dormis quando consurges ex somno tuo
Kor lenge vil du liggja, du leting? Når ris du upp or di svevn?
10 paululum dormies paululum dormitabis paululum conseres manus ut dormias
Endå litt svevn, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross,
11 et veniet tibi quasi viator egestas et pauperies quasi vir armatus
so kjem armodi di som ein farande fant og naudi som skjoldvæpna mann.
12 homo apostata vir inutilis graditur ore perverso
Ugagns menneskje, illgjerningsmann, er den som gjeng og rengjer munnen,
13 annuit oculis terit pede digito loquitur
som blinkar med augo, skrapar med foten, peikar med fingrarne,
14 pravo corde machinatur malum et in omni tempore iurgia seminat
med meinspel i hjarta, alltid emnar på ilt, og yppar trættor.
15 huic extemplo veniet perditio sua et subito conteretur nec habebit ultra medicinam
Difor kjem hans undergang brått, snøgt vert han ulækjande krasa.
16 sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius
Det er seks ting som Herrens hatar, og sju er ei gru for hans sjæl:
17 oculos sublimes linguam mendacem manus effundentes innoxium sanguinem
Storlåtne augo, ljugartunga, hender som renner ut skuldlaust blod,
18 cor machinans cogitationes pessimas pedes veloces ad currendum in malum
hjarta som tenkjer upp vonde råder, føter som renner rapt til vondt,
19 proferentem mendacia testem fallacem et eum qui seminat inter fratres discordias
den som lyg og vitnar falskt, den som yppar strid millom brør.
20 conserva fili mi praecepta patris tui et ne dimittas legem matris tuae
Son min, tak vare på bodet åt far din, og kasta’kje frå deg læra åt mor di!
21 liga ea in corde tuo iugiter et circumda gutturi tuo
Bitt deim alltid til hjarta ditt, knyt deim um halsen din!
22 cum ambulaveris gradiantur tecum cum dormieris custodiant te et evigilans loquere cum eis
Når du gjeng, skal læra leida deg; når du ligg, skal ho vaka yver deg; når du vaknar, skal ho tala til deg.
23 quia mandatum lucerna est et lex lux et via vitae increpatio disciplinae
For bodet er ei lykt og lovi er ljos, og påminning med tukt er livsens veg.
24 ut custodiant te a muliere mala et a blanda lingua extraneae
Dei kann vara deg frå den vonde kvinna, frå den sleipe framande tunga.
25 non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum nec capiaris nutibus illius
Ikkje trå i hjarta etter vænleiken hennar, og lat ho’kje fanga deg med augneloki sine!
26 pretium enim scorti vix unius est panis mulier autem viri pretiosam animam capit
For skjøkja armar ut til siste brødbit, og gifte kona jagtar etter dyre livet.
27 numquid abscondere potest homo ignem in sinu suo ut vestimenta illius non ardeant
Kann nokon taka eld i fanget og ikkje brenna klædi sine?
28 aut ambulare super prunas et non conburentur plantae eius
Ell’ kann ein gå på gløder og ikkje svida føterne?
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui non erit mundus cum tetigerit eam
So vert det med den som gjeng inn til kona åt grannen; ingen kjem urefst frå det, um han rører henne.
30 non grandis est culpae cum quis furatus fuerit furatur enim ut esurientem impleat animam
Vert ikkje tjuven vanvyrd, um han stel og vil stilla sin svolt?
31 deprehensus quoque reddet septuplum et omnem substantiam domus suae tradet
Vert han teken, lyt han sjufaldt betala, alt han eig i sitt hus, lyt han gjeva.
32 qui autem adulter est propter cordis inopiam perdet animam suam
Den som driv hor med ei kona, er vitlaus, den som vil tyna seg sjølv, gjer slikt.
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi et obprobrium illius non delebitur
Hogg og skjemsla fær han, og ingen utslettar hans skam.
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae
For mannen harmast i åbryskap, på hemnsdagen sparer han ikkje.
35 nec adquiescet cuiusquam precibus nec suscipiet pro redemptione dona plurima
Han bryr seg ikkje um nokor bot og tek’kje imot um du gjev han mykje.
