Proverbiorum 25

1 haec quoque parabolae Salomonis quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda

ئەمانەش هەر پەندی سلێمانن کە پیاوەکانی حەزقیای پاشای یەهودا نووسیویانەتەوە:

2 gloria Dei celare verbum et gloria regum investigare sermonem

شکۆمەندیی خودا لە شاردنەوەی بابەتدایە، شکۆمەندیی پاشایانیش لە لێکۆڵینەوەی بابەتدایە.

3 caelum sursum et terra deorsum et cor regum inscrutabile

هەروەک ئاسمان بۆ بەرزییە و زەوی بۆ قووڵییە، دڵی پاشایانیش ناپشکنرێت.

4 aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum

خڵت لە زیو داماڵە، ئەو کاتە دەتوانرێت کەرەستەی لێ دروستبکرێت.

5 aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius

بەدکار لەبەردەم پاشا داماڵە، بە ڕاستودروستی تەختەکەی دەچەسپێت.

6 ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris

لەبەردەم پاشا خۆت بەرز مەکەرەوە، لە شوێنی گەورە پیاوان ڕامەوەستە.

7 melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe

وا چاکترە پێت بگوترێت: «سەربکەوە بۆ ئێرە،» نەک لەلای میر تەریق بیتەوە. ئەوەی بە چاوی خۆت بینیت،

8 quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum

خێرا مەیبە بۆ دادگا، چونکە لە کۆتاییەکەی چی دەکەیت ئەگەر دراوسێکەت شەرمەزاری کردیت؟

9 causam tuam tracta cum amico tuo et secretum extraneo non reveles

کە باسی کێشەکەت دەکەیت لەگەڵ دراوسێکەت، نهێنی خەڵکی دیکە مەدرکێنە،

10 ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset

نەوەک گوێگرێک شەرمەزارت بکات، جا ناوە زڕاوەکەت لێ نابێتەوە.

11 mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo

سێوێکی زێڕە و لە زیو گیراوە، ئەو قسەیەی لە کاتی خۆیدا دەکرێت.

12 inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem

وەک گوارەی زێڕە و خشڵی زێڕی بێگەردە، سەرزەنشتی دانا بۆ گوێی بیسەر.

13 sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum animam illius requiescere facit

وەک ساردی بەفرە لە ڕۆژی دروێنەدا، نوێنەری دەستپاک بۆ ئەوانەی دەینێرن، دڵی گەورەکانی فێنک دەکاتەوە.

14 nubes et ventus et pluviae non sequentes vir gloriosus et promissa non conplens

هەور و بای بێ بارانە، ئەوەی شانازی بە دیاری بکات و نەیبەخشێت.

15 patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam

بە نەسرەوتن فەرمانڕەوا قایل دەکرێت، زمانی نەرمیش ئێسک دەشکێنێت.

16 mel invenisti comede quod sufficit tibi ne forte saturatus evomas illud

ئەگەر هەنگوینت دۆزییەوە بەگوێرەی پێویست بیخۆ، ئەگینا پڕ دەبیت و دەیڕشێنیتەوە.

17 subtrahe pedem tuum de domo proximi tui nequando satiatus oderit te

بە کەمی پێت لە ماڵی دراوسێکەت دابنێ، ئەگینا لێت تێر دەبێت و ڕقی لێت دەبێتەوە.

18 iaculum et gladius et sagitta acuta homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum

وەک کوتەک و شمشێر و تیری تیژە، ئەوەی شایەتی درۆ لەسەر دراوسێکەی بدات.

19 dens putridus et pes lapsus qui sperat super infideli in die angustiae

وەک ددانی کلۆر و قاچی لەجێ چووە، پشتبەستن بە ناپاک لە ڕۆژی تەنگانەدا.

20 et amittit pallium in die frigoris acetum in nitro et qui cantat carmina cordi pessimo

وەک داکەندنی بەرگ لە ڕۆژی سەرمادا، یان سرکەیە بەسەر سۆدەدا، چڕینی گۆرانی بۆ دڵتەنگ.

21 si esurierit inimicus tuus ciba illum et si sitierit da ei aquam bibere

ئەگەر دوژمنەکەت برسی بوو نانی دەرخوارد بدە، ئەگەر تینووی بوو ئاوی بدەرێ.

22 prunam enim congregabis super caput eius et Dominus reddet tibi

بەمە پشکۆ لەسەر سەری کەڵەکە دەکەیت، یەزدانیش پاداشتت دەداتەوە.

23 ventus aquilo dissipat pluvias et facies tristis linguam detrahentem

بای باکوور باران دەهێنێت، زمانی پاشملەش ڕووی گرژ.

24 melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi

باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

25 aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua

وەک ئاوی ساردە بۆ گیانێکی شەکەت، هەواڵی خۆش لە وڵاتێکی دوور.

26 fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio

وەک کانییەکی لێڵ و بیرێکی بۆگەنە، ئەو کەسە ڕاستودروستەی لەبەردەم بەدکار کۆڵ دەدات.

27 sicut qui mel multum comedit non est ei bonum sic qui scrutator est maiestatis opprimitur gloria

زۆر خواردنی هەنگوین باش نییە، ڕێزدار نابێت ئەوەی داوای ڕێزلێنان بۆ خۆی دەکات.

28 sicut urbs patens et absque murorum ambitu ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum

وەک شارێکی ڕووخاوی بێ شوورایە، ئەو پیاوەی بەسەر خۆیدا زاڵ نەبێت.