Proverbiorum 24
1 ne aemuleris viros malos nec desideres esse cum eis
Kik nyiego maki gi joricho bende kik iyie chunyi gomb bedo e chokruok margi;
2 quia rapinas meditatur mens eorum et fraudes labia eorum loquuntur
nimar chunjegi chano timo mamono to dhogi wacho mana gik makelo chandruok.
3 sapientia aedificabitur domus et prudentia roborabitur
Rieko ema igerogo ot, to kuom winjo ogurore mosiko;
4 in doctrina replebuntur cellaria universa substantia pretiosa et pulcherrima
kuom ngʼeyo, utene maiye ipongʼo gi gik moko ma ok yudo yot kod mwandu mabeyo.
5 vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus
Ngʼat mariek nigi teko maduongʼ; to ngʼat man-gi ngʼeyo medo teko;
6 quia cum dispositione initur bellum et erit salus ubi multa consilia sunt
nimar dhiyo e lweny dwaro ni ongʼadni rieko, to bedo gi loch dwaro jongʼad rieko mangʼeny.
7 excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum
Rieko bor moyombo ngʼat mofuwo; e kar bura mar alap oonge gi gima onyalo wacho.
8 qui cogitat malefacere stultus vocabitur
Ngʼat machano gima rach biro ngʼere kaka ja-andhoga.
9 cogitatio stulti peccatum est et abominatio hominum detractor
Andhoga mar fuwo en richo, to ji mon kod ja-jar ji.
10 si desperaveris lassus in die angustiae inminuetur fortitudo tua
Ka tekri orumo mipodho e kinde mar lweny, to mano kaka tekri tin!
11 erue eos qui ducuntur ad mortem et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses
Res jogo mitero kar tho; mak jogo mawuotho ka tangni dhiyo kar yengʼo.
12 si dixeris vires non suppetunt qui inspector est cordis ipse intellegit et servatorem animae tuae nihil fallit reddetque homini iuxta opera sua
Ka iwacho niya, “Ne ok wangʼeyo gimoro kuom wachni,” donge ngʼatno mapimo chuny dhano ongʼeyo wachno? Donge ngʼat morito kendo ngʼiyo ngimani ongʼeyogo? To donge obiro chulo ngʼato ka ngʼato mowinjore gi timbene?
13 comede fili mi mel quia bonum est et favum dulcissimum gutturi tuo
Wuoda, cham mor kich, nimar ober; mor kich moa e pedni mar kich nigi ndhandhu mamit.
14 sic et doctrina sapientiae animae tuae quam cum inveneris habebis in novissimis et spes tua non peribit
Ngʼe bende ne rieko mit ni chunyi; ka iyude, nitie geno mar ndalo mabiro kuomi, to genoni ok nongʼad oko.
15 ne insidieris et quaeras impietatem in domo iusti neque vastes requiem eius
Kik ibut ka ngʼat marach mondo iketh od ngʼat makare, kik iyak dalane,
16 septies enim cadet iustus et resurget impii autem corruent in malum
kata bedni ngʼat makare ogore piny nyadibiriyo, pod obiro chungo kendo; to joricho igoyo piny gi masira.
17 cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas et in ruina eius ne exultet cor tuum
Kik ibed mamor gi masiche mag jasiki, ka ochwanyore, kik iyie chunyi bed mamor;
18 ne forte videat Dominus et displiceat ei et auferat ab eo iram suam
nimar Jehova Nyasaye biro neno kendo golo mirimbe oko kuome.
19 ne contendas cum pessimis nec aemuleris impios
Kik ibed maluor nikech joricho kata kik nyiego maki kod joma timbegi richo,
20 quoniam non habent futurorum spem mali et lucerna impiorum extinguetur
nimar jaricho onge gi geno mar ndalo mabiro, kendo taya mar ngʼat marach ibiro nego.
21 time Dominum fili mi et regem et cum detractoribus non commiscearis
Wuoda, luor Jehova Nyasaye kod ruoth morito piny, kendo kik iriwri gi joma kwede,
22 quoniam repente consurget perditio eorum et ruinam utriusque quis novit
nimar ji ariyogo biro kelonegi chandruok apoya nono, to en ngʼa ma dingʼe ni en chandruok manade ma ginyalo kelo?
23 haec quoque sapientibus cognoscere personam in iudicio non est bonum
Magi bende gin weche mag jomariek: Luoro wangʼ kuom ngʼado bura ok ber:
24 qui dicit impio iustus es maledicent ei populi et detestabuntur eum tribus
Ngʼatno mowachone jaketho niya, “In kare ionge ketho” ji biro kwongʼe to piny kwede.
25 qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio
To nobed maber gi jogo makumo joma oketho, kendo gweth mogundho nobed kodgi.
26 labia deosculabitur qui recta verba respondet
Dwoko maratiro nyiso ni mano osiepni mar adier.
27 praepara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum ut postea aedifices domum tuam
Tiek tijeni ma oko kendo ik puothegi; bangʼ mano, eka iger odi.
28 ne sis testis frustra contra proximum tuum nec lactes quemquam labiis tuis
Kik ibed janeno e wach jabuti kaonge gima omiyo, kata tiyo gi dhogi mondo iriambi.
29 ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei reddam unicuique secundum opus suum
Kik iwach niya, “Abiro timone mana kaka osetimona; abiro chulo ngʼatno mana kaka notimona.”
30 per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti
Nakadho but puoth jasamuoyo, kakadho but puoth olemb mzabibu mar ngʼat maonge gi rieko;
31 et ecce totum repleverant urticae operuerant superficiem eius spinae et maceria lapidum destructa erat
kudho notwi kuonde duto, puodho duto noim gi buya, to ohinga mar kidi nomukore.
32 quod cum vidissem posui in corde meo et exemplo didici disciplinam
Naketo chunya nono gino mane aneno to napuonjora kuom gino mane aneno.
33 parum inquam dormies modicum dormitabis pauxillum manus conseres ut quiescas
Nindo matin, ayula wangʼ matin, kwakruok matin kiyweyo,
34 et veniet quasi cursor egestas tua et mendicitas quasi vir armatus
to dhier biro monji ka janjore kendo chan ka jalweny momanore.
