Proverbiorum 23
1 quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam
Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
2 et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam
Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
3 ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii
Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
4 noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum
Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
5 ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum
E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
6 ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius
Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
7 quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum
Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
8 cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos
Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
9 in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui
Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
10 ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas
Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
11 propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum
No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
12 ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae
Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
13 noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur
Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga. (Sheol h7585)
15 fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum
E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
16 et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua
Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
17 non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die
Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
18 quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur
He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
19 audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum
Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
20 noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt
Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio
No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
22 audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua
Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
23 veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam
Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
24 exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo
Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
25 gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te
Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
26 praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant
E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
27 fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena
No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
28 insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit
Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
29 cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum
Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
30 nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis
Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
31 ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande
Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
32 sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet
Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
33 oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa
E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
34 et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo
Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
35 et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam
A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.
