Proverbiorum 23
1 quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam
Ka ibedo mondo ichiem gi ruoth, non maber gima ni e nyimi,
2 et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam
ka in jawuoro to dimbri nono to onyalo keto pala e dwondi.
3 ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii
Kik igomb chiembe mamit, nimar chiemono en mar wuondruok.
4 noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum
Kik iwe tich bari ndasi ni mondo ibed ja-mwandu, bed gi rieko mondo iritri.
5 ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum
Ngʼi mwandu mana matin nono, to bangʼe gidhi, nimar adiera gibiro bedo gi bwombe, kendo gifu gidhi e kor polo ka ongo.
6 ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius
Kik icham chiemb jagwondo, kik igomb chiembe mamit,
7 quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum
nimar en ngʼat mosiko paro nengo mochul. Owachoni niya, “Chiem kendo methi,” to chunye ok ni kodi.
8 cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos
Ibiro ngʼogo mano matin mane ichamo kendo ibiro bedo ni iketho kindeni kuom pwoch mipuoyego.
9 in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui
Kik iwuo ne ngʼat mofuwo, nikech obiro chayo rieko mag wechegi.
10 ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas
Kik igol kidi mar kiewo machon, kata ima nyithindo maonge wuone puothegi;
11 propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum
nimar Jal moritogi en ratego; obiro chwakogi e kindi kodgi.
12 ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae
Ket chunyi ne puonj to iti ne weche mag ngʼeyo.
13 noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur
Kik itamri kumo nyathi; nimar chwat ok nyal nege.
Kikumo nyathi kod kede to obiro reso chunye aa e tho. (Sheol h7585)
15 fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum
Wuoda, ka chunyi riek, eka chunya biro bedo mamor,
16 et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua
chunya ma iye nobed mamor ka lewi wacho gima nikare.
17 non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die
Kik ibed gi nyiego e chunyi nikech joricho; to kinde duto bedi gi dwaro mar luoro Jehova Nyasaye moloyo.
18 quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur
Adier, ka itimo kamano to inibed gi geno e ndalo mabiro, kendo genoni ok nongʼad oko.
19 audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum
Wuoda, winja, eka inibed mariek, kendo ket chunyi e yo moriere tir.
20 noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt
Kik iriwri gi jogo ma madho kongʼo mangʼeny kata jowuoro mohero ringʼo,
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio
nimar jomer kod jowuoro bedo jochan, kendo nongʼno rwakogi gi lewni moti.
22 audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua
Winj wuonu, nikech en ema nonywoli, kendo kik icha minu ka oti.
23 veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam
Adiera gi rieko gi puonjruok kod ngʼeyo tiend wach ema nyaka iyudi, kata dabed ni ingʼiewogi gi nengo matek.
24 exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo
Wuon ngʼat makare nigi mor maduongʼ; ngʼatno man-gi wuowi mariek obedo mamor kode.
25 gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te
Mad wuonu gi minu bed mamor; mad minu mane onywoli bed gi ilo.
26 praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant
Wuoda, miya chunyi, kendo ket wengegi orit yorena,
27 fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena
nimar dhako ma jachode en bur matut, to dhako mabayo en soko madiny.
28 insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit
Ka jamecho obuto korito, to omedo keto ji ma ok jo-adiera mangʼeny e kind ji.
29 cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum
En ngʼa man-gi masira? En ngʼa man-gi lit? En ngʼa man-gi lweny? En ngʼa man-gi ngʼur? En ngʼa man-gi adhonde ma ok owinjore? En ngʼa man-gi wangʼ makwar motimo remo?
30 nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis
Jogo madeko oko ka kongʼo, madhi mondo gibil kongʼo mokik mayoreyore.
31 ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande
Kik ingʼi kongʼo kochiek mowalo, ka obabni e kikombe, ka omadhore mos kolor piny!
32 sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet
Bangʼe to okecho ka thuol kendo oketo kwiri kaka fu.
33 oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa
Wengeni biro neno gik mayoreyore to pachi paro gik morundore.
34 et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo
Ibiro chalo ngʼat ma nindo e nam mar apaka matek, ka inindo ewi apaka.
35 et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam
Ibiro wacho niya, “Gigoya, to ok ahinyra! Gigoya, to ok awinji! Karangʼo ma abiro chiewoe mondo adog ameth kendo?”
