Proverbiorum 22
1 melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona
Danh thơm tiếng tốt hơn giàu có; còn ân huệ quý hơn bạc vàng.
2 dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus
Chúa Hằng Hữu tạo nên người nghèo lẫn người giàu, dưới mắt Ngài, họ chẳng khác gì nhau.
3 callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới họa tai.
4 finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita
Ai kính sợ Chúa Hằng Hữu và khiêm nhường được hưởng danh dự, công lý, và trường thọ.
5 arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis
Trên đường người gian tà đầy gai góc và cạm bẫy; người muốn giữ hồn mình phải tránh cho xa.
6 proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea
Dạy trẻ thơ nẻo chính đường ngay, cho dù đến già, nó chẳng đổi thay.
7 dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis
Giàu cai trị nghèo, người vay làm nô lệ cho người cho vay.
8 qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur
Người gieo bất công sẽ gặt tai họa, cây gậy thịnh nộ của nó chắc sẽ tiêu tan.
9 qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi
Ai rộng lòng nuôi dưỡng người cơ cực sẽ luôn hưởng được nhiều phước dồi dào.
10 eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae
Đuổi người kiêu cường đi, xung đột sẽ dứt. Cũng không còn những tiếng cãi cọ xấu xa.
11 qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem
Lòng trong sạch, môi thanh nhã, đức tính ấy, làm bạn của vua.
12 oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui
Chúa Hằng Hữu bảo vệ người thông sáng, người dối gian bị Chúa tảo trừ.
13 dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum
Người lười nói: “Sư tử ngoài kia! Nếu ra ngoài, ta sẽ bị giết!”
14 fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam
Miệng dâm phụ là cái hố sâu; chôn vùi người Chúa Hằng Hữu nguyền rủa.
15 stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam
Nghiêm trị, răn dạy trẻ thơ, giải thoát lòng chúng khỏi điều khờ dại.
16 qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit
Làm giàu bằng cách bóc lột người nghèo hay bằng hối lộ, đều đưa đến túng thiếu cơ hàn.
17 inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam
Con lắng tai nghe lời khôn sáng; mở lòng con đón nhận tri thức ta.
18 quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis
Con sẽ vui thích khi giữ nó trong lòng, và tập trung nó trên đôi môi con.
19 ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie
Ngày nay ta đã dạy cho con biết điều đó, để con đặt hết niềm tin vào Chúa Hằng Hữu.
20 ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia
Ta há chẳng viết cho con ba mươi lần, trình bày lời khuyên dạy và tri thức.
21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te
Để con tiếp nhận lời chân thật, và đem lời đó về cho người sai phái con.
22 non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta
Đừng bóc lột người nghèo vì họ túng quẫn, cũng đừng áp bức người khốn khổ nơi tòa.
23 quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius
Vì Chúa Hằng Hữu sẽ đứng ra bênh vực. Ngài sẽ diệt trừ những ai ức hiếp họ.
24 noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso
Thấy ai giận, con đừng phụ họa, khi người nổi nóng, con đừng tiếp tay,
25 ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae
để con khỏi học tính nóng nảy và làm hại cho linh hồn con.
26 noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis
Chớ như người ra tay bảo đảm hoặc bảo lãnh nợ cho ai.
27 si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo
Vì nếu con không có gì để trả thì chủ nợ sẽ xiết cả đến cái giường của con.
28 ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui
Chớ dời ranh giới cũ do tổ phụ thiết lập.
29 vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles
Con có thấy người nào cần mẫn trong việc mình không? Người ấy sẽ phục vụ trước các vua, chứ không phải trước người tầm thường đâu.
