Proverbiorum 22
1 melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona
HE mea makemakeia ke kaulaua mamua o ka waiwai he nui; A mamua hoi o ke kala a me ke gula ka lokomaikai io.
2 dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus
Halawai pu ka poe waiwai a me ka poe ilihune; Na Iehova lakou a pau i hana.
3 callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno
Nana ae la ka mea noonoo i ka ino, a huna ia ia iho; Hele wale aku hoi ka mea naaupo a hihia oia.
4 finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita
No ka naau haahaa, ka makau ia Iehova, Ka waiwai hoi a me ka hanohano a me ke ola.
5 arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis
Aia na kakalaioa a me na mea hihia ma ke ala o ka mea hele kekee; O ka mea malama i kona uhane, kaawale no oia ia mau mea.
6 proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea
E ao aku i ke kamalii i kona aoao, A elemakule oia, aole ia e huli ae mailaila aku.
7 dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis
Noho alii ka mea waiwai maluna o ka poe ilihune, He kauwa hoi ka mea hoopili wale na ke kanaka haawi wale.
8 qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur
O ka mea lulu aku i ka hewa, e ohi ia i ka popilikia; Ua hoopauia ka laau hahau o kona huhu.
9 qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi
O ka mea maka lokomaikai, e hoomaikaiia oia; No ka mea, ua haawi wale ia i kekahi o kana berena i ka mea nele.
10 eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae
E hookuke aku i ka mea hoowahawaha, a e kaawale aku hoi ka hoopaapaa; E pau hoi ka hakaka a me ka hoomaewaewa.
11 qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem
O ka mea makemake aku i ka naau maemae, No ka lokomaikai o kona mau lehelehe, o lilo ke alii i hoaaloha nona.
12 oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui
O na maka o Iehova, malama aku no i ka ike, Hoohiolo oia i na olelo a ka mea aia.
13 dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum
Olelo ae la ka mea palaualelo, he liona mawaho, E make auanei au ma ke alanui.
14 fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam
He lua hohonu ka waha o ka wahine hookamakama, O ka mea inainaia e Iehova, e haule no ia malaila.
15 stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam
Ua paa ke kolohe iloko o ka naau o ke kamalii, O ka laau hahau, oia ke hoohemo ae ia mea mai ona aku.
16 qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit
O ka mea hookaumaha i ka mea ilihune i mea e hoomahuahua ai i kana iho, A o ka mea haawi no ka mea waiwai, e nele io no laua a elua.
17 inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam
E haliu mai kou pepeiao a e hoolohe i na olelo a ka poe naauao, A e imi iho kou naau i ko'u ike.
18 quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis
No ka mea, he oluolu no ke malama oe ia mau mea iloko ou, E ku pono no hoi i kou mau lehelehe;
19 ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie
I paulele oe ia Iehova, Oia ka'u i hoike ai ia oe, ia oe no i keia la,
20 ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia
Aole anei i palapala aku au ia oe i na maikai, Ma na oleloao a me ka ike?
21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te
I hoike aku ai au ia oe i ka oiaio o ka olelo pololei, I hai pololei aku oe i ka poe i hoounaia mai ia oe.
22 non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta
Mai kaili wale oe i ka ka mea ilihune no kona ilihune ana; Aole hoi e hookaumaha i ka mea nele ma kahi o ka ipuka:
23 quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius
No ka mea, na Iehova e hooponopono no lakou, E hao mai oia i ka uhane o ka poe i hao aku ia lakou.
24 noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso
Mai hoolauna aku oe me ka mea huhu, A, me ke kanaka inaina hoi, mai hele pu oe;
25 ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae
O ao iho oe i kona mau aoao, A loaa i kou uhane ka hihia.
26 noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis
Mai hui ae oe me ka poe pai aku i ka lima; Aole hoi me ka poe panai no ka aie:
27 si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo
Ina aole au mea e hookaa aku ai, No ke aha la e laweia aku ai kou wahi moe mailalo aku ou?
28 ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui
Mai honeenee oe i na mokuna aina kahiko, Na mea a kou poe kupuna i hoonoho ai.
29 vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles
Ua ike anei oe i ke kanaka miki ma kana hana? E ku no ia imua o na'lii, Aole oia e ku imua o ka poe naaupo.
