Proverbiorum 20

1 luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens

شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

2 sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam

غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

3 honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis

اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

4 propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei

آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

5 sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud

پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

6 multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet

بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

7 iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet

فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

8 rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo

پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

9 quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato

کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

10 pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

11 ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius

حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

12 aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque

گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

13 noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus

اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

14 malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur

خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

15 est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae

سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

16 tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

17 suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo

نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

18 cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella

نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

19 ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis

آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

20 qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

21 hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit

مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

22 ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te

بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

23 abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

24 a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam

خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

25 ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare

هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

26 dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem

پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

27 lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris

وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

28 misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius

هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

29 exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities

شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

30 livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris

تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.