Proverbiorum 20
1 luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens
Daadhiin wayinii nama qoostuu, dhugaatiin cimaan immoo waccuu nama godha; namni isaaniin fudhatamus ogeessa miti.
2 sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam
Dheekkamsi mootii akkuma aaduu leencaa ti; namni isa aarsus lubbuu ofii isaa dhaba.
3 honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis
Lola irraa fagaachuun ulfina; gowwaan hundi garuu lolatti ariifata.
4 propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei
Dhibaaʼaan yeroodhaan hin qotatu; kanaafuu inni yeroo haamaatti ni ilaala malee homaa hin argatu.
5 sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud
Yaadni qalbii namaa akkuma bishaan gad fagoo ti; hubataan namaa garuu ni waraabbata.
6 multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet
Namni hedduun akka jaalala hin dhumne qabu dubbata; nama amanamaa garuu eenyutu argachuu dandaʼa?
7 iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet
Namni qajeelaan amanamummaadhaan jiraata; ijoolleen isaa warri booddee dhalatanis ni eebbifamu.
8 rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo
Mootiin tokko yeroo murtii kennuuf teessoo isaa irra taaʼutti, waan hamaa hunda ijuma isaatiin gingilchee addaan baasa.
9 quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato
Eenyutu, “Ani garaa koo qulqulleeffadheera; ani qulqulluu dha; cubbuus hin qabu” jechuu dandaʼa?
10 pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum
Madaalii jalʼaa fi safartuu jalʼaa lamaanuu Waaqayyo ni balfa.
11 ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius
Mucaan xinnaan iyyuu amalli isaa qulqulluu fi qajeelaa taʼuun isaa hojii isaatiin beekama.
12 aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque
Gurra dhagaʼuu fi ija argu, lachanuu Waaqayyotu uume.
13 noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus
Akka hin hiyyoomneef, hirriba hin jaallatin; midhaan akka quuftuuf, dammaqii jiraadhu.
14 malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur
Namni waa bitatu, “Wanni kun gaarii miti; wanni kun gaarii miti!” jedha; ergasii immoo dhaqee waaʼee waan bitate sanaa boona.
15 est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae
Warqeen ni jira; lulli diimaanis baayʼinaan jira; arrabni beekumsa dubbatu garuu faaya gatii guddaa ti.
16 tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo
Nama nama ormaatiif wabii taʼe irraa uffata isaa fudhadhu; yoo inni dubartii ormaatiif wabii taʼes uffata sana qabdii qabadhu.
17 suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo
Nyaanni gowwoomsaadhaan argame namatti miʼaawa; dhuma irratti garuu afaan nama sanaa cirrachatu guuta.
18 cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella
Gorsaan karoora baafadhu; qajeelfama ogummaatiin waraana bani.
19 ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis
Hamattuun icciitii baafti; kanaafuu odeessituu wajjin tokkummaa hin qabaatin.
20 qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris
Namni tokko yoo abbaa isaa yookaan haadha isaa abaare, ibsaan isaa dukkana hamaa keessatti dhaama.
21 hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit
Dhaalli jalqabumatti dafee argame dhumni isaa eebba hin qabaatu.
22 ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te
Ati, “Yakka ati hojjette kanaaf ani gatii kee siifin kenna!” hin jedhin; Waaqayyoon eeggadhu; inni si baasa.
23 abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona
Waaqayyo madaalii jalʼaa ni balfa; safartuu sobaattis hin gammadu.
24 a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam
Adeemsi namaa Waaqayyoon qajeelfama. Yoos namni kam iyyuu akkamiin karaa ofii isaa hubachuu dandaʼa ree?
25 ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare
Namni utuu itti hin yaadin, “Wanni kun Waaqaaf qulqulleeffameera” jedhee ergasii immoo waan wareege sana gaabbe kiyyoo isatti taʼa.
26 dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem
Mootiin ogeessi hamoota gingilchee addaan baasa; geengoo ittiin midhaan dhaʼan illee isaan irra oofa.
27 lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris
Ibsaan Waaqayyoo hafuura namaa sakattaʼa; inni keessa namaa illee isumaan qora.
28 misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius
Jaalallii fi amanamummaan mootii tokko nagaan jiraachisu; teessoon mootummaa isaas jaalalaan eegama.
29 exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities
Ulfinni dargaggootaa jabina isaanii ti; arriin mataa kabaja nama umuriin dheeratee ti.
30 livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris
Abootteen nama madeessu hammina nama irraa qulqulleessa; garaffiin immoo keessa namaa geeddara.
