Proverbiorum 20
1 luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens
Vinen er ein spottar, rusdrykken ein ståkar, ingen som tumlar av honom, er vis.
2 sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam
Den rædsla kongen vekkjer, er som løveburing, den som fær hans vreide på seg, set livet sitt på spel.
3 honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis
Mannsens æra er å halda seg frå trætta, men kvar uviting glefser til.
4 propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei
Letingen pløgjer ikkje um hausten, i skurdonni leitar han fåfengt etter grøda.
5 sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud
Råd i mannsens hjarta er som vatn i djupet, men ein skynsam mann kann draga det upp.
6 multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet
Mest kvar mann råkar ein som elskar honom, men kven finn ein som er å lita på?
7 iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet
Den som ferdast ulastande og er rettferdig, sæle er borni hans etter honom.
8 rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo
Ein konge som sit på domarstol, skil ut alt vondt med augo sine.
9 quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato
Kven kann segja: «Eg hev halda hjarta reint og er fri frå syndi mi?»
10 pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum
Tvo slag vegt og tvo slag mål er båe tvo ein styggedom for Herren.
11 ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius
Alt guten syner i si gjerd um ferdi hans vert rein og rett.
12 aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque
Øyra som høyrer og auga som ser - Herren hev skapt deim båe tvo.
13 noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus
Elska ikkje svevn, for då vert du fatig, haldt augo uppe, so fær du brød til mette.
14 malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur
«Klent, klent!» segjer kjøparen, men når han gjeng burt, so rosar han seg.
15 est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae
Vel finst det gull og mange perlor, men dyraste gogni er lippor med kunnskap.
16 tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo
Tak klædi hans! for han hev borga for ein annan, og panta honom for framande!
17 suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo
Søtt er for mannen det brød han hev fenge med fals, men sidan vert munnen hans full av småstein.
18 cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella
Råder vert stødige med rådleggjing, få då klok styring når du fører krig!
19 ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis
Den som fer med drøs, ber løynråd ut, og gapen skal du ikkje hava noko med.
20 qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris
Den som bannar far og mor, hans lampa skal slokna i kolmyrkret.
21 hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit
Ein arv som ein i fyrstundes er for fus på, vert på slutten utan velsigning.
22 ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te
Seg ikkje: «Eg vil løna med vondt!» Venta på Herren, han vil hjelpa deg.
23 abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona
Tvo slag vegt er ein styggedom for Herren, og den falske skålvegt er ikkje god.
24 a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam
Frå Herren kjem mannsens stig, og kor kann eit menneskje skyna sin veg?
25 ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare
Fårlegt er det for eit menneskje å vigsla eitkvart tankelaust, og fyrst granska lovnaden etterpå.
26 dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem
Ein vis konge skil ut dei gudlause og let hjulet ganga yver deim.
27 lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris
Menneskjens ånd er Herrens lampa, og ho ransakar alle rom i hjarta.
28 misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius
Kjærleik og truskap er vakt um kongen, og han styd sin kongsstol på kjærleik.
29 exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities
Ei æra for ungdomar er deira kraft, og ein prydnad for dei gamle er grått hår.
30 livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris
Svidande sår reinser burt det vonde, ja, slag reinsar hjartans inste rom.
