Proverbiorum 19
1 melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens
He pai ke te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te ngutu whanoke, i te whakaarokore.
2 ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit
Na ehara hoki i te mea pai kia kaua he matauranga mo te wairua; a, ko te tangata e hohoro ana ona waewae, ka hara.
3 stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo
E whakaparoritia ana te ara o te tangata e tona wairangi: e amuamu ana hoki tona ngakau ki a Ihowa.
4 divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur
Ma te rawa ka tokomaha atu ai nga hoa aroha: e wehea atu ana ia te rawakore i tona hoa aroha.
5 testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet
E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; e kore hoki e mawhiti te tangata korero teka.
6 multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti
He tokomaha e whai kia manakohia e te tangata ringa mahora; he hoa aroha hoki nga tangata katoa no te tangata e homai mea ana.
7 fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit
E kino ana nga teina katoa o te rawakore ki a ia: na nui ke atu te mataratanga atu o ona hoa i a ia! Whai noa ana kupu i a ratou, heoi kua riro ratou.
8 qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona
Ko te tangata e mea ana ki te whakaaro nui mona, e aroha ana ki tona wairua ake: ko te tangata e pupuri ana i te matauranga, ka tutaki ki te pai.
9 testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit
E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; ka huna hoki te tangata korero teka.
10 non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus
E kore e tau te noho rangatira ki te whakaarokore; he makere rawa te noho ko te pononga hei rangatira mo nga rangatira.
11 doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi
Ko te ngarahu tupato ka pupuri i tona riri; a hei whakakororia mona te whakarere noa iho i te he.
12 sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius
Ko te riri o te kingi rite tonu ki te hamama o te raiona; ko tana manako ia ano he tomairangi i runga i te tarutaru.
13 dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier
He aitua mo tona papa te tamaiti whakaarokore: a, ko nga ngangare a te wahine, me te maturuturu puputu tonu.
14 domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens
He whare, he taonga i tuku iho i nga matua: ko te hoa wahine mahara i a Ihowa.
15 pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet
Ma te mangere e mea kia moe i te moe reka; ka matekai hoki te wairua o te rora.
16 qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur
Ko te tangata e pupuri ana i te whakahau e pupuri ana i tona wairua: engari ko te tangata kore whakaaro ki ona ara ka mate.
17 feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei
Ko te tangata e ohaoha ana ki te rawakore e whakatarewa moni ana ki a Ihowa, a ka utua ki a ia tana mahi atawhai.
18 erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam
Pakia tau tama, i te mea kua whai manakohanga; kaua hoki tou ngakau e whai tonu i te whakangaromanga mona.
19 qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet
Ko te tangatariri nui mana e waha tona he: ki te whakaora hoki koe i a ia, ka waiho tonu tena hei mahi mau.
20 audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis
Whakarongo ki te kupu tohutohu, tahuri mai hoki ki te ako, kia whai whakaaro ai koe i tou mutunga iho.
21 multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit
He maha nga whakaaro i roto i te ngakau o te tangata; e tu tonu ana ia ta Ihowa tikanga.
22 homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax
Ko te hiahia o te tangata te aronga o tana atawhai: engari te rawakore i te tangata teka.
23 timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi
Ko te wehi ki a Ihowa te ara ki te ora: a, ko te tangata kei a ia tera, ka noho makona; e kore tetahi he e pa ki a ia.
24 abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam
E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi, e kore rawa nei e whakahokia e ia ki tona mangai.
25 pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam
Pakia te tangata whakahi, a ka tupato nga kuware: akona hoki te tangata mahara, a ka mohio ia ki te matauranga.
26 qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix
Ko te tangata e pahua ana i tona papa, e pei atu ana hoki i tona whaea, he tama ia e whakama ai, e ingoa kino ai hoki.
27 non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae
Kati, e taku tama, te whakarongo ki te ako hei mea kau e kotiti atu ai i nga kupu o te matauranga.
28 testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem
E whakahi ana te kaiwhakaatu he ki te whakawa; e horomia ana hoki te kino e te mangai o te hunga kino.
29 parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus
Kua rite he whakawa mo nga whakahi, he whiu mo te tuara o nga whakaarokore.
