Proverbiorum 19

1 melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens

هەژارێک ڕێگای تەواوەتی گرتبێت باشترە لەوەی زمان خوار و گێلە.

2 ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit

دڵگەرمی بەبێ زانیاری باش نییە و ئەوەی پەلە بە پێیەکانی بکات بە هەڵەدا دەچێت.

3 stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo

مرۆڤ بە گێلایەتییەکەی ڕێگای خۆی وێران دەکات، کەچی دڵی لە دژی یەزدان هەڵدەچێت.

4 divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur

دەوڵەمەندیێتی برادەری زۆر پەیدا دەکات، بەڵام هەژار برادەرەکەشی لێی جیا بووەتەوە.

5 testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet

شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش دەکات دەرباز نابێت.

6 multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti

زۆر کەس هەوڵی بەدەستهێنانی ڕەزامەندی میر دەدەن، هەمووش دۆستی پیاوی بەخشندەن.

7 fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit

پیاو هەژار بێت براکانی خۆشی ڕقیان لێی دەبێتەوە، لەوەش زیاتر هاوڕێیەکانی لێی دوور دەکەونەوە! بە پاڕانەوەکانی دوایان دەکەوێت، بەڵام بێ سوودە.

8 qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona

ئەوەی دانایی دەست بکەوێت خۆی خۆشدەوێت، ئەوەی بایەخ بە تێگەیشتن بدات چاکە دەدۆزێتەوە.

9 testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit

شایەتی درۆزن بێ سزا نابێت، ئەوەی درۆ پەخش بکات لەناودەچێت.

10 non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus

گێل خۆشگوزەرانیی لێ ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر دەسەڵاتداربوونی کۆیلە بەسەر میرانەوە.

11 doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi

وریایی مرۆڤ تووڕەبوونی خاودەکاتەوە، شانازیشی لێبوردنە لە یاخیبوون.

12 sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius

هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، بەڵام ڕەزامەندییەکەی وەک شەونمە بەسەر گیاوە.

13 dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier

کوڕی گێل ماڵوێرانی باوکیەتی، ناکۆکی ژنیش دڵۆپەکردنی بەردەوامە.

14 domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens

ماڵ و سامان میراتی باوکانە، بەڵام ژنی وریا لەلایەن یەزدانەوەیە.

15 pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet

تەمبەڵی خەوی قووڵ دەهێنێت، کەسی سست برسی دەبێت.

16 qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur

ئەوەی ڕاسپاردە بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت، بەڵام ئەوەی بە سووکی بڕوانێتە ڕێگای خۆی لەناودەچێت.

17 feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei

ئەوەی بەزەیی بە هەژاردا بێتەوە قەرز بە یەزدان دەدات، ئەویش پاداشتی چاکەکەی دەداتەوە.

18 erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam

کوڕەکەت تەمبێ بکە ئەوەندەی ئومێدی تێدایە، مەبە هۆکاری مردنی.

19 qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet

ئەوەی زۆر تووڕە بێت بەرگەی ئەنجامەکەی دەگرێت، چونکە ئەگەر جارێک فریای بکەویت دەبێت دووبارەی بکەیتەوە.

20 audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis

گوێ لە ڕاوێژ بگرە و تەمبێکردن وەربگرە، بۆ ئەوەی دانا بیت لە دواڕۆژت.

21 multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit

مرۆڤ پلانی زۆری لە دڵدایە، بەڵام تەنها ڕاوێژی یەزدان دەچەسپێت.

22 homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax

ئارەزووی مرۆڤ لە خۆشەویستی نەگۆڕە، هەژار لە پیاوی درۆزن باشترە.

23 timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi

لەخواترسی بۆ ژیانە، بە تێری دەنوێت و خراپە بەسەری ناکاتەوە.

24 abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam

تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، تەنانەت بۆ دەمیشی نابات.

25 pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam

لە گاڵتەجاڕ بدە و ساویلکە ژیر دەبێت، تێگەیشتوو سەرزەنشت بکە زانیاری تێدەگات.

26 qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix

ئەوەی باوکی تاڵان بکات و دایکی دەربکات، کوڕێکە مایەی شەرمەزاری و ڕیسوایی.

27 non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae

ڕۆڵە، ئەگەر وازت لە گوێگرتن لە ڕاوێژ هێنا، لە وتەکانی زانیاری گومڕا دەبیت.

28 testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem

شایەتی دڵڕەش گاڵتە بە دادپەروەری دەکات، دەمی بەدکارانیش تاوان قووت دەدات.

29 parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus

سزا بۆ گاڵتەجاڕەکان ئامادەکراوە، لێدانیش بۆ پشتی گێلەکان.