Proverbiorum 17
1 melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio
Betre er ein turr brødmole med ro attåt enn huset fullt av høgtidskost med trætta til.
2 servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet
Den kloke tenar skal råda yver ein uvisleg son, og millom brøder fær han skifta arv.
3 sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus
Diglen røyner sylvet og omnen gullet, men den som røyner hjarto, det er Herren.
4 malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus
Den vonde lyder på vondskapslippa, ljugaren lyder på tyningstunga.
5 qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus
Spear du den fatige, so spottar du hans skapar, den som gled seg yver ulukka, skal få si refsing.
6 corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui
Ein krans for dei gamle er barneborn, og ei æra for borni er federne deira.
7 non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens
Det høver ikkje for ein dåre å tala store ord, enn mindre for ein fagnamann å ljuga.
8 gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit
Gåva er ein glimestein for den som fær ho; kvar ho vender seg, der fær ho framgang.
9 qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos
Søkjer du kjærleik, skyler du misgjerd, men riv du upp att ei sak, skil ven frå ven.
10 plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum
Vondord gjer meir på den vituge enn hundrad hogg på dåren.
11 semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum
Berre upprør søkjer den vonde, men ein hard bodberar vert send imot han.
12 expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua
Møt heller ei binna som hev mist sine ungar enn ein dåre med narreskapen hans!
13 qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius
Den som løner godt med vondt, frå hans hus skal ikkje det vonde vika.
14 qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit
Å taka til med strid er som å sleppa vatn ut, haldt difor upp med trætta fyrr nokon gliser med tennerne!
15 et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum
Den som frikjenner ein ugudleg og den som domfeller ein rettferdig, dei er båe tvo ein styggedom for Herren.
16 quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit
Kva skal pengar i handi på dåren? Å kjøpa visdom hev han’kje vit til.
17 omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur
Venen elskar alltid, og bror vert fødd til hjelp i naud.
18 homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo
Ein vitlaus mann er den som handtekst, som gjeng i borg hjå grannen sin.
19 qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam
Den som elskar trætta, elskar misgjerning, den som byggjer døri si høg, søkjer fall.
20 qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum
Den som hev eit rangt hjarta, vinn ikkje lukka, og den som forvender tunga si, fell i ulukka.
21 natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur
Den som avlar eit narr, fær sorg, og ikkje gled seg far til ein dåre.
22 animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa
Gladværugt hjarta gjev lækjedom god, men nedslege mod fær beini te visna.
23 munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii
Gudlaus mann tek gåva i løynd til å bøygja rettargangen.
24 in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae
Den vituge hev visdom for augo, men dåren hev augo ved heimsens ende.
25 ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum
Uvitug son er til gremme for far sin, og beisk sorg for henne som fødde’n.
26 non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat
Det er’kje godt at og rettferdige fær refsing, og ei at fagna folk fær slag for det som rett er.
27 qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus
Den skynsame sparer på ordi, og den vituge mann er kald i hugen.
28 stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens
Um dåren tagde, gjekk han og for vismann, og for ein vitug mann når han heldt munn.
