Proverbiorum 17
1 melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio
Kolia na kimia ndambo ya lipa ya kokawuka ezali malamu koleka kovanda na ndako etonda na misuni elongo na koswana.
2 servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet
Mosali ya bwanya akozala na bokonzi likolo ya mwana mobali oyo asalaka soni, mpe akozwa libula elongo na bandeko.
3 sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus
Bapetolaka palata na kikalungu, mpe bapetolaka wolo na fulu ya moto makasi, kasi ezali Yawe nde amekaka mitema.
4 malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus
Moto oyo asalaka mabe ayokaka maloba ya bato mabe, mokosi apesaka litoyi na ye na maloba ya lokuta.
5 qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus
Moto oyo anyokolaka mobola anyokolaka Mokeli ya mobola yango; moto oyo asepelaka na pasi ya moninga akozanga te kozwa etumbu.
6 corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui
Bakitani bazali motole ya bakoko, mpe baboti bazali lokumu ya bana.
7 non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens
Ndenge maloba ya lokumu ebongi te mpo na moto mabe, ndenge mpe maloba ya lokuta ebongi te mpo na mokonzi.
8 gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit
Kanyaka ezalaka lokola kisi na miso ya moto oyo azali na yango; alongaka na esika nyonso oyo akendaka.
9 qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos
Moto oyo abombaka mabe alukaka bolingo, kasi moto oyo azongelaka yango tango nyonso akabolaka bato oyo balingani.
10 plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum
Pamela ezalaka na litomba mpo na moto ya mayele, kasi kobeta zoba bafimbu nkama moko ezalaka na litomba te.
11 semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum
Moto mabe alukaka kaka kotomboka, kasi bakotindela ye ntoma ya motema mabe mpo na kotelemela ye.
12 expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua
Kokutana na ngombolo oyo babotoli bana ezali malamu koleka kokutana na zoba oyo azali kati na bolema.
13 qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius
Pasi etikaka ata moke te ndako ya moto oyo azongisaka mabe mpo na malamu.
14 qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit
Kobanda koswana ezali lokola kofungola nzela ya mayi; tika na yo liboso ete kobendana ekoma makasi.
15 et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum
Moto oyo alongisaka bato mabe mpe moto oyo akweyisaka bato ya sembo bazali, bango mibale, nkele na miso ya Yawe.
16 quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit
Mpo na nini mbongo ezala na maboko ya zoba? Mpo ete asomba bwanya wana azali na posa na yango te!
17 omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur
Molingami alingaka tango nyonso, mpe akomaka ndeko na tango ya pasi.
18 homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo
Moto oyo azangi mayele abetaka tolo mpo na kondima baniongo ya mopaya.
19 qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam
Moto oyo alingaka koswana alingaka masumu; moto oyo atongaka ekuke na ye na likolo amilukelaka kokweya.
20 qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum
Moto ya motema mabe abongaka te, mpe moto ya lolemo ya lokuta akomona pasi.
21 natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur
Kozala na mwana ya zoba esalaka pasi na motema, mpe tata ya moto ya liboma akotikala kozala na esengo te.
22 animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa
Motema ya esengo ebikisaka nzoto, kasi motema oyo etutami ebukaka mikuwa.
23 munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii
Moto mabe azwaka kanyaka na nkuku mpo na kobebisa nzela ya bosembo.
24 in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae
Bwanya emonanaka na elongi ya moto ya mayele, kasi miso ya zoba ekendaka kino na suka ya mokili.
25 ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum
Mwana oyo azangi mayele apesaka tata na ye mawa, mpe ayokisaka mama na ye pasi na motema.
26 non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat
Ezali malamu te kopesa moto ya sembo etumbu, mpe ezali malamu te kobeta bato ya lokumu na miso ya bosembo.
27 qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus
Moto oyo abatelaka monoko na ye azali na boyebi; moto oyo alengaka-lengaka te azali mayele.
28 stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens
Ezala moto ya liboma, soki avandi kimia, amonanaka lokola moto ya bwanya; moto oyo akangaka monoko na ye amonanaka lokola moto ya mayele.
