Proverbiorum 17

1 melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio

باشترە پارووێکی وشک بە ئارامییەوە لە ماڵێکی پڕ لە خوانی ئامادەکراو، بە ناکۆکی.

2 servus sapiens dominabitur filiis stultis et inter fratres hereditatem dividet

بەندەی وریا بەسەر کوڕی شەرمەزاردا زاڵ دەبێت و لەگەڵ برایانی میرات بەشدەکات.

3 sicut igne probatur argentum et aurum camino ita corda probat Dominus

بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ، یەزدانیش دڵ تاقی دەکاتەوە.

4 malus oboedit linguae iniquae et fallax obtemperat labiis mendacibus

بەدکار گوێ لە لێوی خراپ دەگرێت، درۆزنیش گوێ دەداتە زمانی گرفتخواز.

5 qui despicit pauperem exprobrat factori eius et qui in ruina laetatur alterius non erit inpunitus

ئەوەی گاڵتە بە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، ئەوەی بە بەڵا دڵی خۆشبێت بێ سزا دەرناچێت.

6 corona senum filii filiorum et gloria filiorum patres sui

منداڵی منداڵ تاجی پیرانە، شانازی کوڕانیش دایک و باوکانن.

7 non decent stultum verba conposita nec principem labium mentiens

قسەی نەستەق لە گێل ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر قسەی درۆ لە میر.

8 gemma gratissima expectatio praestolantis quocumque se verterit prudenter intellegit

بەرتیل بەردی گرانبەهایە لەبەرچاوی خاوەنەکەی، ڕوو لە هەر لایەک بکات سەردەکەوێت.

9 qui celat delictum quaerit amicitias qui altero sermone repetit separat foederatos

ئەوەی تاوان دادەپۆشێت پەرە بە خۆشەویستی دەدات، بەڵام ئەوەی باسی بابەتەکە بکاتەوە دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

10 plus proficit correptio apud prudentem quam centum plagae apud stultum

سەرزەنشتکردنێک بۆ تێگەیشتوو قووڵترە لە سەد جار دارکاریکردن بۆ گێل.

11 semper iurgia quaerit malus angelus autem crudelis mittetur contra eum

کەسی خراپ تەنها داواکاری یاخی بوونە، لەبەر ئەوە نێردراوێکی دڵڕەقی بۆ دەنێردرێت.

12 expedit magis ursae occurrere raptis fetibus quam fatuo confidenti sibi in stultitia sua

باشترە تووشی دەڵەورچێکی سک سووتاو بیت، نەک گێلێک لە گێلایەتییەکەی خۆی.

13 qui reddit mala pro bonis non recedet malum de domo eius

ئەوەی پاداشتی چاکە بە خراپە بداتەوە، خراپە ماڵی بەرنادات.

14 qui dimittit aquam caput est iurgiorum et antequam patiatur contumeliam iudicium deserit

دەستپێکردنی ناکۆکی وەک تەقینی بەنداوە، جا پێش ئەوەی ناکۆکییەکە بتەقێتەوە وازی لێبهێنە.

15 et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum

بێتاوانکردنی خراپەکار و تاوانبارکردنی ڕاستودروست، هەردووک قێزەونن لەلای یەزدان.

16 quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit

بۆچی پارە بکەوێتە دەست پیاوی گێل؟ کە ئارەزووی نییە بۆ کڕینی دانایی!

17 omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustiis conprobatur

برادەر هەموو کاتێک خۆشەویستی خۆی دەردەبڕێت، براش بۆ تەنگانە لەدایک دەبێت.

18 homo stultus plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo

کەسی تێنەگەیشتوو تەوقە دەکات و بە تەواوی دەبێتە کەفیلی دراوسێکەی.

19 qui meditatur discordiam diligit rixas et qui exaltat ostium quaerit ruinam

ئەوەی حەز لە ناکۆکی بکات حەز لە گوناه دەکات، ئەوەی دەرگای خۆی بڵند بکات داوای شکان دەکات.

20 qui perversi cordis est non inveniet bonum et qui vertit linguam incidet in malum

ئەوەی دڵخراپ بێت چاکە نایەتە ڕێی، ئەوەی زمان خوار بێت تووشی خراپە دەبێت.

21 natus est stultus in ignominiam suam sed nec pater in fatuo laetabitur

ئەوەی گێلی ببێت تووشی خەفەت دەبێت، باوکی ڕۆڵەی دەبەنگیش دڵخۆشی نابینێت.

22 animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa

دڵی شادمان تەندروستی دەبەخشێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو ئێسک وشک دەکات.

23 munera de sinu impius accipit ut pervertat semitas iudicii

بەدکار بە نهێنی بەرتیل وەردەگرێت تاکو ڕێچکەی دادپەروەری خوار بکاتەوە.

24 in facie prudentis lucet sapientia oculi stultorum in finibus terrae

کەسی تێگەیشتوو چاوی لەسەر داناییە، بەڵام گێل چاودەبڕێتە ئەوپەڕی زەوی.

25 ira patris filius stultus et dolor matris quae genuit eum

کوڕی گێل خەمە بۆ باوکی و تاڵییە بۆ ئەو دایکەی لێی بووە.

26 non est bonum damnum inferre iusto nec percutere principem qui recta iudicat

پێبژاردن بە کەسی ڕاستودروست باش نییە، هەروەها دارکاریکردنی کەسی خانەدان لەبەر دەستپاکی.

27 qui moderatur sermones suos doctus et prudens est et pretiosi spiritus vir eruditus

ئەوەی قسەی خۆی ڕاگرێت خاوەن زانیارییە، ئەوەی ڕۆح ئارام بێت پیاوی تێگەیشتنە.

28 stultus quoque si tacuerit sapiens putabitur et si conpresserit labia sua intellegens

تەنانەت گێلیش کە بێدەنگ بێت بە دانا دادەنرێت، ئەوەی لێویشی لێک نەکاتەوە بە تێگەیشتوو.