Proverbiorum 16
1 hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam
Motema ya moto esalaka mabongisi, kasi eyano ewutaka epai na Yawe.
2 omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus
Nzela nyonso ya moto emonanaka peto na miso na ye, kasi Yawe nde amekaka mitema.
3 revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae
Pesa misala na yo epai na Yawe, mpe mabongisi na yo ekokokisama.
4 universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum
Yawe asalaka makambo nyonso na tina, ezala bato mabe, asala bango mpo na mokolo ya pasi.
5 abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens
Moto nyonso ya lolendo azalaka nkele na miso ya Yawe; solo, akozanga te kozwa etumbu.
6 misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo
Bolingo mpe bosembo elongolaka mbeba; kotosa Yawe etindaka moto kokima mabe.
7 cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem
Soki Yawe asepeli na nzela ya moto, akoyokanisa ye na banguna na ye.
8 melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate
Kozwa biloko moke kati na bosembo ezali malamu koleka kozwa bomengo ebele kati na nzela ya mabe.
9 cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius
Motema ya moto esalaka mabongisi, kasi ezali Yawe nde asalaka ete ekokisama to te.
10 divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius
Maloba ya mokonzi ezali lokola Liloba na Nzambe, ekweyaka te kati na kosambisama.
11 pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi
Emekelo kilo ya sembo mpe basani oyo bamekelaka kilo ezali ya Yawe, mpe kilo nyonso ya saki ezali likambo na Ye.
12 abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium
Ezali malamu te mpo na mokonzi kosala mabe, pamba te bokonzi elendisamaka nde na nzela ya bosembo.
13 voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur
Bakonzi balingaka maloba ya solo, mpe bapesaka moto oyo alobaka na bosembo lokumu.
14 indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam
Kanda ya mokonzi ememaka na kufa, kasi moto ya bwanya ayebaka kokitisa yango.
15 in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus
Soki elongi ya mokonzi ezali kongenga, elingi koloba: bomoi. Bolamu na ye ezali lokola lipata ya mvula ya eleko ya suka.
16 posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento
Bwanya ezali malamu koleka wolo, mpe kozwa mayele ezali na litomba koleka palata.
17 semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam
Bato ya sembo batambolaka na nzela oyo epesaka mabe mokongo. Moto oyo abatelaka motema na ye abatelaka nde bomoi na ye.
18 contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus
Lolendo eyaka liboso ya kobebisama, mpe komimatisa eyaka liboso ya kokweyisama.
19 melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis
Kozala moto ya komikitisa mpe kozala elongo na bato bakelela ezali malamu koleka kokabola bomengo ya bitumba elongo na bato ya lolendo.
20 eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est
Moto oyo akanisaka na tina na makambo amonaka bolamu. Esengo na moto oyo atiaka elikya na Yawe.
21 qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet
Babengaka moto oyo azali na motema ya bwanya moto ya mayele, mpe bibebu ya kimia ebakisaka boyebi.
22 fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas
Mayele ezali etima ya bomoi mpo na bato oyo bazali na yango, kasi bozoba ezali etumbu mpo na bazoba.
23 cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam
Motema ya moto ya bwanya ekomisaka monoko na ye mayele, mpe bibebu na ye ebakisaka boyebi.
24 favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum
Maloba ya elengi ezalaka lokola mafuta ya nzoyi, epesaka kimia na motema mpe lobiko na mikuwa.
25 est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem
Nzela mosusu emonanaka sembo na miso ya bato, nzokande, na suka, ememaka na kufa.
26 anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum
Nzala etindaka mosali ete asala mosala, monoko na ye etindikaka ye na mosala.
27 vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit
Moto ya Beliali abongisaka kosala mabe, mpe maloba na ye ezali lokola moto oyo etumbaka.
28 homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes
Moto mabe alonaka koswana, moto ya songisongi akabolaka baninga.
29 vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam
Moto ya mobulu abendaka moninga na ye mpe atambolisaka ye na nzela ya mabe.
30 qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum
Moto oyo akangi miso mpe bibebu na ye mpo na kosala mabongisi ya mabe asili kosala masumu.
31 corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur
Suki ya pembe ezali motole ya nkembo; bazwaka yango na nzela ya bosembo.
32 melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium
Moto oyo akangaka motema azali makasi koleka elombe, mpe moto oyo ayebi komikanga azali makasi koleka moto oyo abotolaka bingumba.
33 sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur
Bakobetaka zeke kati na elamba ya Nganga-Nzambe, kasi mikano nyonso ewutaka na Yawe.
