Proverbiorum 14
1 sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
Mwanamke mwenye busara huijenga nyumba yake, bali mwanamke mpumbavu huibomoa kwa mikono yake mwenyewe.
2 ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
Yeye aendaye kwa uaminifu humcha Yehova, bali mkaidi humdharau katika njia zake.
3 in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
Katika kinywa cha mpumbavu hutoka chipukizi la kiburi chake, bali midomo ya wenye busara itawalinda.
4 ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
Pale pasipo na mifugo hori la kulishia ni safi, bali mazao mengi huweza kupatikana kwa nguvu za maksai.
5 testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
Shahidi mwaminifu hasemi uongo, bali shahidi wa uongo hupumua uongo.
6 quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
Mwenye dharau hutafuta hekima na hakuna hata, bali maarifa huja kwa urahisi kwa mwenye ufahamu.
7 vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
Nenda mbali kutoka kwa mtu mpumbavu, maana hutapata maarifa kwenye midomo yake.
8 sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
Hekima ya mtu mwenye busara ni kuifahamu njia yake mwenyewe, bali upuuzi wa wapumbavu ni udanganyifu.
9 stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
Wapumbavu hudharau wakati sadaka ya hatia inapotolewa, bali miongoni mwao waaminifu hushiriki fadhila.
10 cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
Moyo unayajua machungu yake mwenyewe na hakuna mgeni anayeshiriki furaha yake.
11 domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
Nyumba ya waovu itaangamizwa, bali hema ya watu waaminifu itasitawi.
12 est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
Kuna njia ambayo huonekana sawa kwa mtu, lakini mwisho wake huelekea mauti tu.
13 risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
Moyo unaweza kucheka lakini bado ukawa katika maumivu na furaha inaweza kukoma ikawa huzuni.
14 viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
Yule asiyemwaminifu atapata anachostahili kwa njia zake, bali mtu mwema atapata kilicho chake.
15 innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
Yeye ambaye hakufundishwa huamini kila kitu, bali mtu mwenye hekima huzifikiria hatua zake.
16 sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
Mtu mwenye hekima huogopa na kutoka kwenye ubaya, bali mpumbavu huliacha onyo kwa ujasiri.
17 inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
Yeye ambaye anakuwa na hasira kwa haraka hufanya mambo ya kipumbavu, na mtu anayefanya hila mbaya huchukiwa.
18 possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
Wajinga hurithi upumbavu, lakini watu wenye hekima wamezingirwa kwa maarifa.
19 iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
Hao ambao ni waovu watainama mbele yao walio wema na wale wenye uovu watasujudu kwenye malango ya wenye haki.
20 etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
Mtu masikini huchukiwa hata na marafiki zake, bali watu matajiri wanamarafiki wengi.
21 qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
Yeye ambaye huonyesha dharau kwa jirani yake anafanya dhambi, bali yule ambaye huonyesha fadhila kwa masikini anafuraha.
22 errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
Je wale wanaofanya njama mbaya hawapotei? Bali wale wenye mpango wa kutenda mema watapokea agano la uaminifu na udhamini
23 in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
Katika kazi zote ngumu huja faida, bali palipo na maongezi tu, huelekea kwenye umasikini.
24 corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
Taji ya watu wenye busara ni utajiri wao, bali upuuzi wa wapumbavu huwaletea upuu zaidi.
25 liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
Shahidi mkweli huokoa maisha, bali shahidi wa uongo hupumua uongo.
26 in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
Mtu anapokuwa na hofu ya Yehova, pia anakuwa na matumaini zaidi ndani yake; vitu hivi vitakuwa kama sehemu imara ya ulinzi kwa watoto wa mtu huyu.
27 timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
Kumcha Yehova ni chemchemi ya uzima, ili kwamba mtu aweze kujiepusha kutoka katika mitego ya mauti.
28 in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
Utukufu wa mfalme upo katika idadi kubwa ya watu wake, bali pasipo watu mfalme huangamia.
29 qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
Mtu mvumilivu anaufahamu mkubwa, bali mtu mwepesi wa kuhamaki hukuza upuuzi.
30 vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
Moyo wenye raha ni uzima wa mwili, bali husuda huozesha mifupa.
31 qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
Anayemkandamiza masikini humlaani Muumba wake, bali anayeonyesha fadhila kwa wahitaji humtukuza yeye.
32 in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
Mtu mwovu huangushwa chini kwa matendo yake mabaya, bali mtu mwenye haki anakimbilio hata katika kifo.
33 in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
Hekima hukaa katika moyo wa ufahamu, bali hata miongoni mwa wapumbavu hujiachilia mwenyewe kwa kujulikana
34 iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
Kutenda haki huliinua taifa, bali dhambi ni chukizo kwa watu wowote.
35 acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit
Fadhila ya mfalme ni kwa mtumishi mwenye kutenda kwa hekima, bali hasira yake ni kwa yule atendaye kwa kuaibisha.
