< Proverbiorum 14 >
1 sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
2 ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
3 in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
4 ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
5 testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
6 quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
7 vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
8 sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
9 stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
10 cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
11 domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
12 est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
13 risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
14 viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
15 innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
16 sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
17 inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
[Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
18 possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
19 iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
20 etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
21 qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
22 errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
23 in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
24 corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
25 liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
26 in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
27 timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
28 in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
29 qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
30 vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
31 qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
32 in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
33 in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
34 iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
35 acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit
Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.