Proverbiorum 14
1 sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.
2 ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.
3 in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.
4 ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.
5 testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.
6 quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.
7 vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.
8 sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.
9 stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.
10 cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.
11 domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.
12 est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.
13 risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.
14 viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.
15 innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.
16 sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.
17 inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.
18 possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.
19 iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.
20 etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.
21 qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.
22 errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.
23 in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.
24 corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.
25 liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.
26 in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.
27 timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.
28 in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.
29 qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.
30 vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.
31 qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.
32 in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.
33 in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.
34 iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.
35 acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit
Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.
