Proverbiorum 14
1 sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
Mwasi ya bwanya atongaka ndako na ye, kasi mwasi oyo azangi mayele abukaka yango na maboko na ye moko.
2 ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
Moto oyo atambolaka alima atosaka Yawe, kasi moto oyo nzela na ye etengama-tengama atiolaka Ye.
3 in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
Kati na monoko ya moto oyo azangi mayele, ezalaka na nzete ya lolendo, kasi bibebu ya moto ya bwanya ebatelaka ye.
4 ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
Esika oyo ezalaka na ngombe te, elielo mpe ezalaka na eloko te, pamba te ezali makasi ya bangombe nde epesaka bomengo.
5 testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
Motatoli ya sembo akosaka te, kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
6 quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
Motioli alukaka bwanya mpe azwaka yango te, kasi boyebi eyaka na pete epai na moto ya mayele.
7 vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
Zala mosika ya zoba, pamba te okotikala kozwa boyebi te na bibebu na ye.
8 sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
Bwanya ya moto ya mayele esosolisaka ye nzela na ye, kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele: lokuta.
9 stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
Bazoba balingaka te kosenga bolimbisi, kasi ngolu na Nzambe ezalaka kati na bato ya sembo.
10 cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
Motema eyebaka pasi na yango moko, moko te akoki kokabola na yango esengo.
11 domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
Ndako ya moto mabe ekobukana, kasi ndako ya kapo ya bayengebene ekofuluka.
12 est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
Nzela mosusu emonanaka sembo na miso ya bato, nzokande, na suka, ememaka na kufa.
13 risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
Ezala kati na koseka, motema ekoki kozala na mawa, mpe esengo ekoki kosuka na mawa.
14 viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
Bato oyo batambolaka na boyengebene te bakozwa lifuti kolanda misala na bango, kasi moto ya sembo mpe akozwa lifuti kolanda misala na ye.
15 innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
Moto oyo azangi mayele andimaka makambo nyonso oyo balobaka, kasi moto ya mayele atambolaka na bokebi.
16 sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
Moto ya bwanya abangaka mabe mpe akimaka yango, kasi zoba atombokaka, na elikya nyonso.
17 inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
Moto oyo asilikaka noki asalaka makambo ya bozoba, mpe bayinaka moto ya mayele mabe.
18 possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
Bato oyo bazangi mayele bazwaka bozoba lokola libula, kasi bato ya mayele bazwaka boyebi lokola motole.
19 iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
Bato mabe bakofukama liboso ya bato ya malamu, bato ya mitema mabe bakofukama na ekuke ya bato ya sembo.
20 etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
Mobola ayinamaka ata epai na moninga na ye moko, kasi mozwi azalaka na baninga ebele.
21 qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
Moto oyo atiolaka moninga na ye asalaka lisumu, kasi esengo na moto oyo asalaka bato bakelela bolamu.
22 errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
Boni, bato oyo babongisaka kosala mabe bazali na libunga te? Kasi boboto mpe solo ezali epai ya bato oyo babongisaka kosala bolamu.
23 in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
Mosala nyonso epesaka litomba, kasi maloba ya pamba ememaka na bobola.
24 corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
Bozwi ya bato ya bwanya ezalaka lokola motole na bango, kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele ezalaka lokola liboma.
25 liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
Motatoli oyo alobaka solo abikisaka bato ebele, kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
26 in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
Moto oyo atosaka Yawe akomaka na kondima makasi, mpe bana na ye bakozwa ekimelo.
27 timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
Kotosa Yawe ezali etima ya bomoi, ekangolaka na mitambo ya kufa.
28 in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
Kozala na bato ebele epesaka mokonzi lokumu, kasi mokonzi akweyaka soki azali na bato te.
29 qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
Moto oyo asilikaka noki te azalaka mayele, kasi moto oyo akangaka motema te abimisaka bozoba na ye.
30 vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
Motema oyo ezali na kimia epesaka bomoi na nzoto, kasi bilulela epolisaka mikuwa.
31 qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
Moto oyo anyokolaka mobola atiolaka Mokeli ya mobola yango, kasi moto oyo asalelaka moto akelela bolamu apesaka Ye lokumu.
32 in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
Babenganaka moto mabe mpo na mabe na ye, kasi moto ya sembo awumelaka na elikya kino ata na kufa.
33 in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
Bwanya ewumelaka kati na motema ya moto oyo azali na bososoli; kasi boni, ekoyebana solo kati na bazoba?
34 iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
Bosembo etombolaka ekolo, kasi lisumu ememelaka bato soni.
35 acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit
Mokonzi asepelaka na mosali ya bwanya, kasi mosali oyo ayokisaka ye soni apelisaka kanda na ye.
