< Lucam 1 >
1 quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum
Ponieważ wielu podjęło się sporządzić opis tych wydarzeń, co do których mamy zupełną pewność;
2 sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis
Tak jak nam [je] przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa;
3 visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile
Postanowiłem i ja, który to wszystko od początku dokładnie wybadałem, opisać ci [to] po kolei, zacny Teofilu;
4 ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem
Abyś nabrał pewności co do tego, czego cię nauczono.
5 fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth
Za dni Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan imieniem Zachariasz, ze zmiany Abiasza. Miał on za żonę [jedną] z córek Aarona, której na imię było Elżbieta.
6 erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella
Oboje byli sprawiedliwi w oczach Boga, postępując nienagannie według wszystkich przykazań i nakazów Pana.
7 et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis
Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna, i oboje byli w podeszłym wieku.
8 factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum
A gdy pełnił służbę kapłańską przed Bogiem w kolejności swojej zmiany;
9 secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini
Zgodnie ze zwyczajem urzędu kapłańskiego padł na niego los, aby wejść do świątyni Pana i palić kadzidło.
10 et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi
A cała rzesza ludzi modliła się na zewnątrz w czasie kadzenia.
11 apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi
Wtedy ukazał mu się anioł Pana stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.
12 et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum
I przeraził się Zachariasz na jego widok, i ogarnął go strach.
13 ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem
Lecz anioł powiedział do niego: Nie bój się, Zachariaszu, bo twoja modlitwa została wysłuchana. Elżbieta, twoja żona, urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.
14 et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt
Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu będzie się radować z jego narodzin.
15 erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae
Będzie bowiem wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani mocnego napoju i zostanie napełniony Duchem Świętym już w łonie swojej matki.
16 et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum
I wielu z synów Izraela nawróci do Pana, ich Boga.
17 et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam
On bowiem pójdzie przed nim w duchu i mocy Eliasza, aby zwrócić serca ojców ku dzieciom, a opornych ku roztropności sprawiedliwych, aby przygotować Panu lud gotowy.
18 et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis
I powiedział Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem stary i moja żona jest w podeszłym wieku.
19 et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare
A anioł mu odpowiedział: Ja jestem Gabriel, który stoi przed Bogiem. Zostałem posłany, aby mówić do ciebie i przynieść ci tę radosną nowinę.
20 et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo
I będziesz niemy, i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, kiedy się to stanie, dlatego że nie uwierzyłeś moim słowom, które się wypełnią w swoim czasie.
21 et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo
A ludzie czekali na Zachariasza i dziwili się, że tak długo przebywa w świątyni.
22 egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus
Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić. I zrozumieli, że miał widzenie w świątyni, bo dawał im znaki, i pozostał niemy.
23 et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam
A gdy skończyły się dni jego posługi, wrócił do swego domu.
24 post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens
Po tych dniach Elżbieta, jego żona, poczęła i ukrywała się przez pięć miesięcy, mówiąc:
25 quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines
Tak mi uczynił Pan w dniach, kiedy wejrzał [na mnie], aby zdjąć moją hańbę w oczach ludzi.
26 in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth
A w szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret;
27 ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria
Do dziewicy zaślubionej mężczyźnie, któremu na imię było Józef, z rodu Dawida; a dziewicy było na imię Maria.
28 et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus
Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Witaj, obdarowana łaską, Pan jest z tobą. Błogosławiona jesteś między kobietami.
29 quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio
Ale ona, ujrzawszy [go], zlękła się z powodu jego słów i zastanawiała się, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.
30 et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum
Wtedy anioł powiedział do niej: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.
31 ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum
Oto poczniesz w [swym] łonie i urodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus.
32 hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius
Będzie on wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da mu tron jego ojca Dawida.
33 et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis (aiōn )
I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca. (aiōn )
34 dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco
Wtedy Maria powiedziała do anioła: Jak to się stanie, skoro nie obcowałam z mężczyzną?
35 et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei
A anioł jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zacieni cię. Dlatego też to święte, co się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
36 et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis
A oto Elżbieta, twoja krewna, także poczęła syna w swojej starości i jest w szóstym miesiącu ta, którą nazywano niepłodną.
37 quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum
Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.
38 dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus
I powiedziała Maria: Oto służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.
39 exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda
W tych dniach Maria wstała i poszła z pośpiechem w góry do miasta w Judei.
40 et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth
Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.
41 et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
A gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Marii, poruszyło się dziecko w jej łonie i Elżbieta została napełniona Duchem Świętym.
42 et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui
I zawołała donośnym głosem: Błogosławiona jesteś między kobietami i błogosławiony jest owoc twego łona.
43 et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me
A skądże mi to, że matka mego Pana przyszła do mnie?
44 ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo
Gdy bowiem głos twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dziecko w moim łonie.
45 et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino
A błogosławiona, która uwierzyła. Spełni się bowiem to, co zostało jej powiedziane przez Pana.
46 et ait Maria magnificat anima mea Dominum
Wtedy Maria powiedziała: Wielbi moja dusza Pana;
47 et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo
I rozradował się mój duch w Bogu, moim Zbawicielu;
48 quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes
Bo wejrzał na uniżenie swojej służebnicy. Oto bowiem wszystkie pokolenia będą mnie odtąd nazywać błogosławioną.
49 quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius
Bo uczynił mi wielkie rzeczy ten, który jest mocny, i święte jest jego imię.
50 et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum
A jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, którzy się go boją.
51 fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui
Okazał moc swoim ramieniem i rozproszył pysznych w myślach ich serc.
52 deposuit potentes de sede et exaltavit humiles
Strącił mocarzy z tronów, a wywyższył pokornych.
53 esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes
Głodnych napełnił dobrami, a bogaczy odprawił z niczym.
54 suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae
Ujął się za Izraelem, swym sługą, pomny na [swoje] miłosierdzie;
55 sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula (aiōn )
Jak mówił do naszych ojców, [do] Abrahama i jego potomstwa na wieki. (aiōn )
56 mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam
I została z nią Maria około trzech miesięcy, a potem wróciła do swego domu.
57 Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium
Dla Elżbiety zaś nadszedł czas porodu i urodziła syna.
58 et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei
A gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał jej swoje wielkie miłosierdzie, cieszyli się razem z nią.
59 et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam
A ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecko, i [chcieli] nadać mu imię jego ojca, Zachariasza.
60 et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes
Ale jego matka powiedziała: Nie tak, lecz będzie się nazywał Jan.
61 et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine
I powiedzieli do niej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kogo by nazwano tym imieniem.
62 innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum
Pytali więc znakami jego ojca, jak chce go nazwać.
63 et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi
A on poprosił o tabliczkę i napisał: Jan jest jego imię. I dziwili się wszyscy.
64 apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum
Natychmiast otworzyły się jego usta i [rozwiązał się] jego język, i mówił, wielbiąc Boga.
65 et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec
I padł strach na wszystkich ich sąsiadów, i po całej górskiej krainie judzkiej rozgłoszone zostały wszystkie te słowa.
66 et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo
Wszyscy zaś, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i mówili: Cóż to będzie za dziecko? I była z nim ręka Pańska.
67 et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens
A Zachariasz, jego ojciec, będąc napełniony Duchem Świętym, prorokował:
68 benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraela, bo nawiedził i odkupił swój lud;
69 et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui
I wzbudził nam róg zbawienia w domu Dawida, swego sługi;
70 sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius (aiōn )
Jak mówił przez usta swoich świętych proroków, którzy byli od wieków; (aiōn )
71 salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos
[Że nas] wybawi od naszych nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;
72 ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti
Aby okazać miłosierdzie naszym ojcom i przypomnieć swoje święte przymierze;
73 iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum
I przysięgę, którą złożył Abrahamowi, naszemu ojcu;
74 daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi
Że nam da, [abyśmy] mu służyli bez lęku, wybawieni z ręki naszych nieprzyjaciół;
75 in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris
W świętości i sprawiedliwości przed nim po wszystkie dni naszego życia.
76 et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius
A ty, dziecko, będziesz nazwane prorokiem Najwyższego, bo pójdziesz przed obliczem Pana, aby przygotować jego drogi;
77 ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum
I żeby jego ludowi dać poznać zbawienie przez przebaczenie mu grzechów;
78 per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto
Dzięki serdecznemu miłosierdziu naszego Boga, przez które nawiedził nas wschód [słońca] z wysoka;
79 inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis
Aby oświecić siedzących w ciemności i w cieniu śmierci, aby skierować nasze kroki na drogę pokoju.
80 puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel
A dziecko rosło i umacniało się w duchu, i przebywało na pustyniach aż do dnia ukazania się przed Izraelem.