Lucam 1
1 quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum
| بسیاری دست به تألیف حکایت اموری زده‌اند که نزد ما به انجام رسیده است. |
2 sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis
| برای انجام این کار، آنها از مطالبی استفاده کرده‌اند که از طریق شاهدان عینی وقایع و شاگردان اولیه، در دسترس ما قرار گرفته است. |
3 visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile
| از آنجا که من خود، این مطالب را از آغاز تا پایان، با دقت بررسی و مطالعه کرده‌ام، چنین صلاح دیدم که ماجرا را به طور کامل و به ترتیب برای شما، عالیجناب تِئوفیلوس، بنویسم، |
4 ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem
| تا از درستی تعلیمی که یافته‌اید، اطمینان حاصل کنید. |
5 fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth
| ماجرا را از کاهنی یهودی آغاز می‌کنم، با نام زکریا، که در زمان هیرودیس، پادشاه یهودیه، زندگی می‌کرد. او عضو دسته‌ای از کاهنان معبد بود که اَبیّا نام داشت. همسرش الیزابت نیز مانند خود او از قبیلهٔ کاهنان یهود و از نسل هارون برادر موسی بود. |
6 erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella
| زکریا و الیزابت هر دو در نظر خدا بسیار درستکار بودند و با جان و دل تمام احکام و فرایض خداوند را رعایت می‌کردند. |
7 et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis
| اما آنها فرزندی نداشتند، زیرا الیزابت نازا بود؛ از این گذشته، هر دو بسیار سالخورده بودند. |
8 factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum
| یکبار که گروه زکریا در معبد خدمت می‌کرد، و او به انجام وظایف کاهنیِ خود مشغول بود، |
9 secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini
| به حکم قرعه نوبت به او رسید که به جایگاه مقدّس معبد داخل شود و در آنجا بخور بسوزاند. |
10 et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi
| به هنگام سوزاندن بخور، جمعیت انبوهی در صحن معبد مشغول عبادت بودند. |
11 apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi
| ناگهان فرشته‌ای بر زکریا ظاهر شد و در طرف راست مذبح بخور ایستاد. |
12 et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum
| زکریا از دیدن فرشته مبهوت و هراسان شد. |
13 ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem
| فرشته به او گفت: «ای زکریا، نترس! چون آمده‌ام به تو خبر دهم که خدا دعایت را شنیده است، و همسرت الیزابت برایت پسری به دنیا خواهد آورد که نامش را یحیی خواهی گذاشت. |
14 et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt
| این پسر باعث شادی و سُرور شما خواهد شد، و بسیاری نیز از تولدش شادی خواهند نمود. |
15 erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae
| زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود. او هرگز نباید شراب و مشروبات سُکرآور بنوشد، چون حتی پیش از تولد، از روح‌القدس پر خواهد بود! |
16 et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum
| بسیاری از بنی‌اسرائیل توسط او به سوی خداوند، خدای خود بازگشت خواهند نمود. |
17 et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam
| او خدمت خود را با همان روح و قدرت ایلیای نبی انجام خواهد داد. او پیشاپیش مسیح خواهد آمد تا مردم را برای ظهور او آماده کند و دل پدران را به سوی فرزندان بازگرداند. او سبب خواهد شد افراد سرکش، حکمت خداترسان را بپذیرند.» |
18 et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis
| زکریا به فرشته گفت: «ولی این غیرممکن است، چون من پیر شده‌ام و همسرم نیز سالخورده است!» |
19 et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare
| فرشته در جواب گفت: «من جبرائیل هستم که در حضور خدا می‌ایستم و اوست که مرا فرستاده تا این خبر خوش را به تو بدهم. |
20 et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo
| اما حال که سخنان مرا باور نکردی، لال خواهی شد و تا زمانی که کودک به دنیا بیاید یارای سخن گفتن نخواهی داشت؛ زیرا آنچه گفتم، در زمان مقرر واقع خواهد شد.» |
21 et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo
| در این میان، مردم در صحن معبد منتظر زکریا بودند و از اینکه او در بیرون آمدن از جایگاه مقدّس این همه تأخیر می‌کرد، در حیرت بودند. |
22 egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus
| سرانجام وقتی بیرون آمد و نتوانست با ایشان سخن گوید، از اشارات او پی بردند که در جایگاه مقدّس معبد رؤیایی دیده است. |
23 et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam
| زکریا پس از پایان دوره خدمتش، به خانهٔ خود بازگشت. |
24 post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens
| طولی نکشید که همسرش الیزابت باردار شد. او برای مدت پنج ماه گوشه‌نشینی اختیار کرد و می‌گفت: |
25 quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines
| «سرانجام خداوند بر من نظر لطف انداخت و کاری کرد که دیگر در میان مردم شرمگین نباشم!» |
26 in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth
| در ششمین ماه بارداری الیزابت، خدا فرشته خود جبرائیل را به ناصره، یکی از شهرهای ایالت جلیل فرستاد، |
27 ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria
| تا نزد دختری به نام مریم برود. مریم نامزدی داشت به نام یوسف، از نسل داوود پادشاه. |
28 et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus
| جبرائیل بر مریم ظاهر شد و گفت: «درود بر تو، که بسیار مورد لطف هستی! خداوند با توست!» |
29 quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio
| مریم از این سخنان پریشان و متحیّر شد، و نمی‌دانست این چه نوع تحیّتی می‌تواند باشد. |
30 et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum
| فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس! زیرا خدا بر تو نظر لطف انداخته است! |
31 ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum
| تو به‌زودی باردار شده، پسری به دنیا خواهی آورد و نامش را عیسی خواهی نهاد. |
32 hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius
| او بسیار بزرگ خواهد بود و پسر خدای متعال نامیده خواهد شد، و خداوند تخت سلطنت جدّش، داوود را به او خواهد سپرد، |
| تا برای همیشه بر نسل یعقوب سلطنت کند، سلطنتی که هرگز پایانی نخواهد داشت!» (aiōn g165) |
34 dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco
| مریم از فرشته پرسید: «اما چگونه چنین چیزی امکان دارد؟ دست هیچ مردی هرگز به من نرسیده است!» |
35 et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei
| فرشته پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد، و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افکند. از این رو، آن نوزاد مقدّس بوده، پسر خدا خوانده خواهد شد. |
36 et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis
| بدان که خویشاوند تو، الیزابت نیز شش ماه پیش در سن پیری باردار شده و به‌زودی پسری به دنیا خواهد آورد؛ بله، همان کس که همه او را نازا می‌خواندند. |
37 quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum
| زیرا برای خدا هیچ کاری محال نیست!» |
38 dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus
| مریم گفت: «من خدمتگزار خداوند هستم. هر چه دربارۀ من گفتی، همان بشود.» آنگاه فرشته او را ترک گفت. |
39 exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda
| پس از چند روز، مریم تدارک سفر دید و شتابان به کوهستان یهودیه رفت، |
40 et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth
| جایی که زکریا زندگی می‌کرد. مریم وارد خانه شده، به الیزابت سلام کرد. |
41 et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
| به محض اینکه صدای سلام مریم به گوش الیزابت رسید، آن طفل در رحم او به حرکت درآمد. آنگاه الیزابت از روح‌القدس پر شد، |
42 et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui
| و با صدای بلند به مریم گفت: «تو در میان زنان خجسته‌ای، و فرزندت نیز خجسته است. |
43 et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me
| چه افتخار بزرگی است برای من، که مادر خداوندم به دیدنم بیاید! |
44 ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo
| وقتی وارد شدی و به من سلام کردی، به محض اینکه صدایت را شنیدم، بچه از شادی در رَحِمِ من به حرکت درآمد! |
45 et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino
| خوشا به حال تو، زیرا ایمان آوردی که هر چه خدا به تو گفته است، به انجام خواهد رسید!» |
46 et ait Maria magnificat anima mea Dominum
| مریم گفت: «خداوند را با تمام وجود ستایش می‌کنم، |
47 et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo
| و روح من، به سبب نجات‌دهنده‌ام خدا، شاد و مسرور است! |
48 quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes
| چون او منِ ناچیز را مورد عنایت قرار داده است. از این پس، همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند، |
49 quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius
| زیرا خدای قادر و قدوس در حق من کارهای بزرگ کرده است. |
50 et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum
| «لطف و رحمت او، نسل اندر نسل شامل حال آنانی می‌شود که از او می‌ترسند. |
51 fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui
| او دست خود را با قدرت دراز کرده و متکبران را همراه نقشه‌هایشان پراکنده ساخته است. |
52 deposuit potentes de sede et exaltavit humiles
| سلاطین را از تخت به زیر کشیده و فروتنان را سربلند کرده است. |
53 esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes
| گرسنگان را با نعمتهای خود سیر کرده، اما ثروتمندان را تهی دست روانه نموده است. |
54 suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae
| او رحمت خود را به یاد آورده، و خادم خویش اسرائیل را یاری داده است. |
| بله، او که وعدهٔ ابدی خود را که به ابراهیم و فرزندانش داده بود، به یاد آورده است.» (aiōn g165) |
56 mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam
| مریم حدود سه ماه نزد الیزابت ماند. سپس به خانه خود بازگشت. |
57 Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium
| سرانجام، انتظار الیزابت پایان یافت و زمان وضع حملش فرا رسید و پسری به دنیا آورد. |
58 et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei
| وقتی که همسایگان و بستگان او از این خبر آگاهی یافتند و دیدند که خداوند چه لطف بزرگی در حق او نموده است، نزد او آمده، در شادی‌اش شریک شدند. |
59 et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam
| چون نوزاد هشت روزه شد، تمام بستگان و دوستانشان برای مراسم ختنه گرد آمدند و قصد داشتند نام پدرش، زکریا را بر او بگذارند. |
60 et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes
| اما الیزابت نپذیرفت و گفت: «نام او یحیی خواهد بود.» |
61 et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine
| گفتند: «اما در خانواده تو، کسی چنین نامی نداشته است.» |
62 innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum
| پس با اشاره، از پدر نوزاد پرسیدند که می‌خواهد نام او را چه بگذارد. |
63 et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi
| زکریا با اشاره، تخته‌ای خواست و در برابر چشمان حیرت‌زدهٔ همه نوشت: «نامش یحیی است!» |
64 apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum
| در همان لحظه زبانش باز شد و قدرت سخن گفتن را بازیافت و به شکرگزاری خدا پرداخت. |
65 et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec
| همسایگان با دیدن تمام این وقایع بسیار متعجب شدند، و خبر این ماجرا در سراسر کوهستان یهودیه پخش شد. |
66 et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo
| هر که این خبر را می‌شنید، به فکر فرو می‌رفت و از خود می‌پرسید: «این طفل، در آینده چه خواهد شد؟»، زیرا همه می‌دیدند که او مورد توجه خاص خداوند قرار دارد. |
67 et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens
| آنگاه پدرش زکریا، از روح‌القدس پر شد و نبوّت کرده، چنین گفت: |
68 benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
| «خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد، زیرا به یاری قوم خود شتافته و ایشان را رهایی بخشیده است. |
69 et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui
| او به‌زودی برای ما نجات‌دهنده‌ای قدرتمند از نسل داوود خواهد فرستاد؛ |
| چنانکه از دیرباز، از زبان انبیای مقدّس خود وعده می‌داد (aiōn g165) |
71 salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos
| که شخصی را خواهد فرستاد تا ما را از چنگ دشمنانمان و از دست همه آنانی که از ما نفرت دارند، رهایی بخشد. |
72 ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti
| «او نسبت به نیاکان ما، رحیم و مهربان بوده است. بله، او عهد و پیمان مقدّس خود را به یاد آورده است، |
73 iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum
| همان عهدی را که با سوگند با جدّ ما، ابراهیم بست، |
74 daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi
| که ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد تا بتوانیم بدون ترس و واهمه او را عبادت کنیم |
75 in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris
| و تمام روزهای عمر خود را در حضور او با پاکی و عدالت بگذرانیم. |
76 et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius
| «و تو ای فرزند من، نبی خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا پیشاپیش خداوند حرکت خواهی کرد تا راه او را آماده نمایی، |
77 ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum
| و قوم او را آگاه سازی که با آمرزش گناهانشان نجات خواهند یافت. |
78 per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto
| اینها، همه به سبب رحمت و شفقت بی‌پایان خدای ماست. به‌زودی سپیده صبح از افق آسمان بر ما طلوع خواهد کرد |
79 inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis
| تا بر کسانی که در تاریکی و سایۀ مرگ ساکن هستند، بتابد و همهٔ ما را به سوی آرامش و صلح و صفا هدایت نماید.» |
80 puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel
| آن کودک رشد می‌کرد و در روح، نیرومند می‌شد. او در بیابانها به سر می‌بُرد، تا روزی فرا رسید که می‌بایست خدمت خود را به‌طور علنی در میان قوم اسرائیل آغاز کند. |
