Iohannem 1
1 in principio erat Verbum et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum
Í upphafi, áður en nokkuð varð til, var Kristur hjá Guði.
2 hoc erat in principio apud Deum
Hann hefur verið frá upphafi og sjálfur er hann Guð.
3 omnia per ipsum facta sunt et sine ipso factum est nihil quod factum est
Allt var skapað vegna hans og án hans varð ekkert til sem til er orðið.
4 in ipso vita erat et vita erat lux hominum
Í honum er eilíft líf, og þetta líf er ljós fyrir alla menn.
5 et lux in tenebris lucet et tenebrae eam non conprehenderunt
Líf hans er ljósið sem skín í myrkrinu en myrkrið vill ekkert með það hafa.
6 fuit homo missus a Deo cui nomen erat Iohannes
Guð sendi Jóhannes skírara til að vitna um að Jesús Kristur væri hið sanna ljós.
7 hic venit in testimonium ut testimonium perhiberet de lumine ut omnes crederent per illum
8 non erat ille lux sed ut testimonium perhiberet de lumine
Ekki var Jóhannes ljósið, heldur átti hann að vitna um það.
9 erat lux vera quae inluminat omnem hominem venientem in mundum
Seinna kom sá sem er hið sanna ljós, og hann vill lýsa upp líf sérhvers manns sem fæðist í þennan heim.
10 in mundo erat et mundus per ipsum factus est et mundus eum non cognovit
Hann var í heiminum og heimurinn varð til hans vegna, en samt þekkti heimurinn hann ekki.
11 in propria venit et sui eum non receperunt
Honum var jafnvel hafnað í sínu eigin landi og af eigin þjóð – Gyðingum. Fáir tóku við honum, en öllum þeim sem það gerðu gaf hann rétt og kraft til að verða Guðs börn – þeim sem treystu því að hann gæti frelsað þá.
12 quotquot autem receperunt eum dedit eis potestatem filios Dei fieri his qui credunt in nomine eius
13 qui non ex sanguinibus neque ex voluntate carnis neque ex voluntate viri sed ex Deo nati sunt
Þeir, sem þannig trúa á hann, endurfæðast! Það er ekki líkamleg endurfæðing – afleiðing mannlegra hvata eða áforma – heldur andleg fæðing og samkvæmt vilja Guðs.
14 et Verbum caro factum est et habitavit in nobis et vidimus gloriam eius gloriam quasi unigeniti a Patre plenum gratiae et veritatis
Kristur fæddist sem maður og bjó hér á jörðinni meðal okkar, fullur náðar og sannleika. Við sáum dýrð hans – dýrð eingetins sonar hins himneska föður.
15 Iohannes testimonium perhibet de ipso et clamat dicens hic erat quem dixi vobis qui post me venturus est ante me factus est quia prior me erat
Jóhannes benti fólkinu á hann og sagði: „Sá mun koma sem mér er æðri og var löngu á undan mér.“
16 et de plenitudine eius nos omnes accepimus et gratiam pro gratia
Öll höfum við notið miskunnar hans og kærleika, náðar á náð ofan.
17 quia lex per Mosen data est gratia et veritas per Iesum Christum facta est
Móse flutti okkur lögmálið með öllum þess ströngu kröfum og afdráttarlausa réttlæti, en náðin og sannleikurinn kom með Jesú Kristi.
18 Deum nemo vidit umquam unigenitus Filius qui est in sinu Patris ipse enarravit
Enginn hefur nokkurn tíma séð Guð en einkasonur hans, sem stendur næst föðurnum, hefur kennt okkur að þekkja hann.
19 et hoc est testimonium Iohannis quando miserunt Iudaei ab Hierosolymis sacerdotes et Levitas ad eum ut interrogarent eum tu quis es
Leiðtogar Gyðinga sendu nú presta og musterisþjóna frá Jerúsalem til að spyrja Jóhannes hvort hann væri Kristur, konungur Ísraels.
20 et confessus est et non negavit et confessus est quia non sum ego Christus
En því neitaði Jóhannes afdráttarlaust og sagði: „Ég er ekki Kristur.“
21 et interrogaverunt eum quid ergo Helias es tu et dicit non sum propheta es tu et respondit non
„Hver ertu þá?“spurðu þeir, „ertu Elía?“„Nei, “svaraði hann. „Ertu spámaðurinn?“„Nei.“
22 dixerunt ergo ei quis es ut responsum demus his qui miserunt nos quid dicis de te ipso
„Hver þá? Segðu okkur það, svo við getum svarað þeim sem sendu okkur. Hvað viltu segja um sjálfan þig?“
23 ait ego vox clamantis in deserto dirigite viam Domini sicut dixit Esaias propheta
Hann svaraði: „Ég er rödd sem hrópar: „Búið ykkur undir komu Drottins!““
24 et qui missi fuerant erant ex Pharisaeis
Þeir sem sendir voru frá faríseunum spurðu þá: „Fyrst þú ert hvorki Kristur, Elía né spámaðurinn, hvaða rétt hefur þú þá til að skíra?“
25 et interrogaverunt eum et dixerunt ei quid ergo baptizas si tu non es Christus neque Helias neque propheta
26 respondit eis Iohannes dicens ego baptizo in aqua medius autem vestrum stetit quem vos non scitis
„Ég skíri aðeins með vatni, “svaraði Jóhannes, „en hér á meðal okkar er sá sem þið þekkið ekki.
27 ipse est qui post me venturus est qui ante me factus est cuius ego non sum dignus ut solvam eius corrigiam calciamenti
Hann mun brátt hefja starf sitt. Ég er ekki einu sinni verður þess að vera þræll hans.“
28 haec in Bethania facta sunt trans Iordanen ubi erat Iohannes baptizans
Þetta gerðist hjá Betaníu, þorpi austan við ána Jórdan, þar sem Jóhannes var að skíra.
29 altera die videt Iohannes Iesum venientem ad se et ait ecce agnus Dei qui tollit peccatum mundi
Daginn eftir sá Jóhannes Jesú koma gangandi í átt til sín. „Sjáið!“sagði Jóhannes, „þarna er Guðs lambið sem tekur burt synd heimsins!
30 hic est de quo dixi post me venit vir qui ante me factus est quia prior me erat
Ég átti við hann þegar ég sagði: „Sá mun koma sem mér er æðri og var á undan mér.“
31 et ego nesciebam eum sed ut manifestaretur Israhel propterea veni ego in aqua baptizans
En ég vissi ekki að þetta væri hann. Mitt hlutverk er að skíra með vatni og benda Ísraelsþjóðinni á hann.“
32 et testimonium perhibuit Iohannes dicens quia vidi Spiritum descendentem quasi columbam de caelo et mansit super eum
Síðan sagði Jóhannes að hann hefði séð heilagan anda stíga niður af himni eins og dúfu og hvíla yfir honum.
33 et ego nesciebam eum sed qui misit me baptizare in aqua ille mihi dixit super quem videris Spiritum descendentem et manentem super eum hic est qui baptizat in Spiritu Sancto
„Ég vissi ekki að þetta væri hann, “sagði Jóhannes aftur, „en þegar Guð sendi mig til að skíra sagði hann: „Þegar þú sérð heilagan anda koma niður og setjast á einhvern – þá er það sá sem þú leitar að. Hann mun skíra með heilögum anda.“
34 et ego vidi et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei
Þetta sá ég gerast núna á þessum manni og því segi ég: Hann er sonur Guðs.“
35 altera die iterum stabat Iohannes et ex discipulis eius duo
Daginn eftir var Jóhannes á sama stað ásamt tveim lærisveina sinna
36 et respiciens Iesum ambulantem dicit ecce agnus Dei
og var Jesús þar aftur á gangi. Jóhannes horfði á hann og sagði: „Sjáið! Þarna er Guðs lambið!“
37 et audierunt eum duo discipuli loquentem et secuti sunt Iesum
Lærisveinarnir tveir fóru þá á eftir Jesú.
38 conversus autem Iesus et videns eos sequentes dicit eis quid quaeritis qui dixerunt ei rabbi quod dicitur interpretatum magister ubi habitas
Jesús leit við, sá þá koma og spurði: „Hvað viljið þið?“„Herra, “svöruðu þeir, „hvar býrðu?“
39 dicit eis venite et videte venerunt et viderunt ubi maneret et apud eum manserunt die illo hora autem erat quasi decima
„Komið og þá sjáið þið það, “svaraði hann. Síðan fóru þeir með honum þangað sem hann dvaldist og voru hjá honum frá því um fjögurleytið til kvölds.
40 erat autem Andreas frater Simonis Petri unus ex duobus qui audierant ab Iohanne et secuti fuerant eum
Annar þessara manna var Andrés, bróðir Símonar Péturs.
41 invenit hic primum fratrem suum Simonem et dicit ei invenimus Messiam quod est interpretatum Christus
Andrés fer nú að finna bróður sinn, Símon, og segir: „Við höfum fundið Krist!“
42 et adduxit eum ad Iesum intuitus autem eum Iesus dixit tu es Simon filius Iohanna tu vocaberis Cephas quod interpretatur Petrus
Og hann fór með hann til Jesú. Jesús leit á hann og sagði: „Þú ert Símon Jónasson, en nú skalt þú kallast Pétur, – kletturinn!“
43 in crastinum voluit exire in Galilaeam et invenit Philippum et dicit ei Iesus sequere me
Daginn eftir ákvað Jesús að fara til Galíleu. Þá hitti hann Filippus og sagði við hann: „Fylg þú mér.“
44 erat autem Philippus a Bethsaida civitate Andreae et Petri
Filippus var frá Betsaída, heimabæ Andrésar og Péturs.
45 invenit Philippus Nathanahel et dicit ei quem scripsit Moses in lege et prophetae invenimus Iesum filium Ioseph a Nazareth
Filippus fór að finna Natanael og sagði við hann: „Við höfum fundið Krist – þann sem Móse og spámennirnir töluðu um! Hann heitir Jesús Jósefsson og er frá Nasaret.“
46 et dixit ei Nathanahel a Nazareth potest aliquid boni esse dicit ei Philippus veni et vide
„Nasaret!“hrópaði Natanael. „Getur nokkuð gott komið þaðan?“„Komdu og sjáðu sjálfur, “svaraði Filippus ákveðinn.
47 vidit Iesus Nathanahel venientem ad se et dicit de eo ecce vere Israhelita in quo dolus non est
Þegar þeir komu þangað sagði Jesús: „Hér kemur ósvikinn Ísraelsmaður.“
48 dicit ei Nathanahel unde me nosti respondit Iesus et dixit ei priusquam te Philippus vocaret cum esses sub ficu vidi te
„Hvaðan þekkir þú mig?“spurði Natanael. „Ég sá þig undir fíkjutrénu, áður en Filippus kallaði á þig, “svaraði Jesús.
49 respondit ei Nathanahel et ait rabbi tu es Filius Dei tu es rex Israhel
„Herra! Þú ert sonur Guðs! – konungur Ísraels!“sagði Natanael.
50 respondit Iesus et dixit ei quia dixi tibi vidi te sub ficu credis maius his videbis
„Trúir þú bara vegna þess að ég sagðist hafa séð þig undir fíkjutrénu?“spurði Jesús. „Þú skalt sjá það sem meira er.
51 et dicit ei amen amen dico vobis videbitis caelum apertum et angelos Dei ascendentes et descendentes supra Filium hominis
Þú munt jafnvel sjá himininn opinn og engla Guðs stíga upp og niður frammi fyrir mér.“
