Proverbiorum 8
1 Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
Hindi ba nananawagan ang Karunungan? Hindi ba itinataas ng Pang-unawa ang kaniyang tinig?
2 In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
Sa mga taluktok ng bundok sa tabi ng daan, sa mga daang nagsasalubong, ang Karunungan ay naninindigan.
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
Sa tabi ng mga pasukan sa lungsod, malapit sa tarangkahan ng mga lungsod, siya ay nananawagan.
4 O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
Mga mamamayan, tinatawag ko kayo at itinataas ko ang aking tinig sa mga anak ng sangkatauhan.
5 Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
Kayong mga hindi naturuan, dapat ninyong maintindihan ang katalinuhan at kayong kinasusuklaman ang kaalaman, kayo ay dapat magkaroon ng isang maunawaing puso.
6 Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta praedicent.
Makinig kayo at magsasalita ako ng mga mararangal na bagay at kapag bumuka ang aking mga bibig ay sasabihin ko kung ano ang tama—
7 Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
dahil ang aking bibig ay nagsasalita kung ano ang mapagkakatiwalan, at ang aking mga labi ay napopoot sa kasamaan.
8 Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
Lahat ng mga salita sa aking bibig ay makatarungan; walang baluktot at nakaliligaw sa kanila.
9 recti sunt intelligentibus, et aequi invenientibus scientiam.
Ang lahat ng aking mga salita ay matuwid para sa nakakaunawa; ang mga salita ko ay matuwid sa mga nakatatagpo ng kaalaman.
10 Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
Piliin ninyo ang aking katuruan kaysa sa pilak at kaalaman kaysa purong ginto.
11 Melior est enim sapientia cunctis opibus pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
Dahil ako, ang Karunungan, ay mas mabuti kaysa sa mga hiyas; wala sa inyong ninanais ang maaaring maihalintulad sa akin.
12 Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
Ako, ang Karunungan, ay namumuhay nang may Kabaitan, at aking taglay ang kaalaman at kahinahunan.
13 Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
Ang pagkatakot kay Yahweh ay para kapootan ang kasamaan — kinapopootan ko ang pagmamataas at kayabangan, ang masamang paraan, at malaswang pananalita — kinapopootan ko sila.
14 Meum est consilium, et aequitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
Mayroon akong mabuting payo at maayos na karunungan; mayroon akong mahusay na pananaw, at taglay ko ang kalakasan.
15 Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
Sa pamamagitan ko, ang mga hari ay naghahari—pati na taong mararangal, at lahat ng mga namumuno ng makatarungan.
16 Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
Sa pamamagitan ko, ang mga prinsipe ay naghahari at ang mga mararangal at lahat ng namamahala nang may katarungan.
17 Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
Mahal ko silang mga nagmamahal sa akin, at silang mga masisipag na humahanap sa akin ay matatagpuan ako.
18 Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, et iustitia.
Nasa akin ang mga kasaganaan at karangalan, walang maliw na kayamanan at katuwiran.
19 Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
Ang aking bunga ay mas mabuti pa kaysa ginto, mas mabuti pa kahit sa pinong ginto; ang aking ibinibigay ay mas mabuti pa sa purong pilak.
20 In viis iustitiae ambulo, in medio semitarum iudicii,
Lumalakad ako sa daan na matuwid, sa mga landas na patungo sa katarungan,
21 ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
para makapagbigay ako ng pamana sa mga nagmamahal sa akin at punuin ang kanilang mga imbakan ng yaman.
22 Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
Nilikha ako ni Yahweh mula pa noong pasimula — ang una sa kaniyang mga ginawa noong unang panahon.
23 Ab aeterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
Mula pa noong unang panahon, inilagay na ako sa pagkalalagyan—mula ng una, mula pa sa pasimula ng mundo.
24 Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
Bago pa magkaroon ng mga karagatan, ako ay isinilang na—bago pa magkaroon ng mga bukal na may masaganang tubig, bago pa ilagay ang mga bundok,
25 necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
at bago pa ang mga burol, ako ay ipinanganak na.
26 adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terrae.
Ipinanganak na ako bago pa likhain ni Yahweh ang lupa o mga bukirin, o kahit ang unang alikabok sa mundo.
27 Quando praeparabat caelos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
Naroon na ako nang naitatag niya ang kalangitan, nang kaniyang ginuhit ang hangganan sa ibabaw ng kailaliman.
28 quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
Naroon na ako nang naitatag niya ang mga kalangitan sa itaas at nang ginawa niya ang mga bukal sa kalaliman.
29 quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terrae:
Naroon na ako nang ginawa niya ang hangganan para sa dagat, kaya ang katubigan ay hindi kumalat lagpas kung saan niya iniutos, at kung saan niya inutos ilagay ang mga pundasyon ng lupa.
30 Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
Ako ay nasa tabi niya, bilang isang dalubhasang manggagawa, at ako ang kanyang kasiyahan sa araw araw, laging nagagalak sa harap niya.
31 ludens in orbe terrarum: et deliciae meae esse, cum filiis hominum.
Nagagalak ako sa kanyang buong daigdig, at ang kasiyahan ko ay nasa sangkatauhan.
32 Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
At ngayon, aking mga anak na lalaki, makinig kayo sa akin, dahil silang mga nananatili sa aking mga pamamaraan ay magiging masaya.
33 Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
Makinig kayo sa aking katuruan at maging marunong; huwag kaligtaan ito.
34 Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
Ang siyang nakikinig sa akin ay magiging masaya — nagmamasid bawat araw sa aking mga tarangkahan, naghihintay sa akin sa tabi ng mga pintuan ng aking tahanan.
35 Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
Dahil ang sinumang nakakatagpo sa akin ay nakakatagpo ng buhay, at matatagpuan niya ang kagandahang loob ni Yahweh.
36 qui autem in me peccaverit, laedet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
Pero siya na nabibigong matagpuan ako ay pinapahamak ang kaniyang sarili; ang lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”
