Proverbiorum 31
1 Verba Lamuelis regis. Visio, qua erudivit eum mater sua.
NA olelo a Lemuela ke alii, ka wanana a kona makuwahine i ao mai ai ia ia.
2 Quid dilecte mi, quid dilecte uteri mei, quid dilecte votorum meorum?
Heaha, e ka'u keiki? Heaha, e ke keiki a ko'u opu? Heaha hoi, e ke keiki no ko'u hoohiki ana?
3 Ne dederis mulieribus substantiam tuam, et divitias tuas ad delendos reges.
Mai haawi aku i kou ikaika i na wahine, Aole hoi i kou aoao i ka mea e make ai na alii.
4 Noli regibus, o Lamuel, noli regibus dare vinum: quia nullum secretum est ubi regnat ebrietas.
Aole na na'lii, e Lemuela e, Aole na na'lii e inu i ka waina, Aole hoi na ka poe aialo e inu i ka mea ikaika;
5 et ne forte bibant, et obliviscantur iudiciorum, et mutent causam filiorum pauperis.
O inu lakou a hoopoina i ke kanawai, A kapae i ka pono o ka poe pilikia.
6 Date siceram moerentibus, et vinum his, qui amaro sunt animo:
E haawi i ka mea ikaika i ka mea e make ana, A i ka waina hoi i ka poe i kaumaha ka naau.
7 ut bibant, et obliviscantur egestatis suae, et doloris sui non recordentur amplius.
E inu iho oia a o hoopoina i kona ilihune, Aole hoi e hoomanao hou ae i kona mea kaumaha.
8 Aperi os tuum muto, et causis omnium filiorum qui pertranseunt:
E oaka oe i kou waha no ka mea kuli, No ka hoopono i na keiki makua ole a pau.
9 aperi os tuum, decerne quod iustum est, et iudica inopem et pauperem.
E oaka oe i kou waha, e hooponopono ma ka pololei, E imi hoi i ka pono no ka poe ilihune a me ka mea nele.
10 Mulierem fortem quis inveniet? procul, et de ultimis finibus pretium eius.
Owai ka mea i loaa ia ia ka wahine noho pono? He waiwai oia i oi aku i ko na momi.
11 Confidit in ea cor viri sui, et spoliis non indigebit.
Paulele ia ia ka naau o kana kane, Aole e nele oia i ka loaa ole.
12 Reddet ei bonum, et non malum, omnibus diebus vitae suae.
He maikai no kana e hana'i ia ia aole hoi ho hewa, I na la a pau loa o kona ola ana.
13 Quaesivit lanam et linum, et operata est consilia manuum suarum.
Imi oia i ka huluhipa a me ke olona, Oluolu oia i ka hana me kona mau lima.
14 Facta est quasi navis institoris, de longe portans panem suum.
Ua like no ia me na moku kalepa, Mai kahi loihi e mai i loaa'i ia ia kana ai.
15 Et de nocte surrexit, deditque praedam domesticis suis, et cibaria ancillis suis.
I ka wanaao, ala oia a haawi i ka ai na ko kona hale, A me ka mea e maona ai na kana poe kauwawahine.
16 Consideravit agrum, et emit eum: de fructu manuum suarum plantavit vineam.
Noonoo oia i ka mahinaai a kuai lilo mai; Me ka hua o kona mau lima, kanu iho no oia i ka malawaina.
17 Accinxit fortitudine lumbos suos, et roboravit brachium suum.
Kaei oia i kona puhaka me ka ikaika, Hooikaika hoi oia i kona mau lima.
18 Gustavit, et vidit quia bona est negotiatio eius: non extinguetur in nocte lucerna eius.
Hoao oia i kona waiwai i maikai ia; Aole i pio kona kukui i ka po.
19 Manum suam misit ad fortia, et digiti eius apprehenderunt fusum.
O aku kona mau lima ma kahi e kau ai ke olona, Lalau kona mau lima i ka mea milo lope.
20 Manum suam aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem.
O aku oia i kona mau lima i ka poe nele; Kikoo oia i kona mau lima i ka poe ilihune.
21 Non timebit domui suae a frigoribus nivis: omnes enim domestici eius vestiti sunt duplicibus.
Aole ona makau e ana ko kona hale; No ka mea, pau ko kona hale i ke komo kapa ulaula.
22 Stragulatam vestem fecit sibi: byssus, et purpura indumentum eius.
Hana oia i na kapa hoalii nona iho; O ke kilika a me ka mea ulaula, oia kona kahiko ana.
23 Nobilis in portis vir eius, quando sederit cum senatoribus terrae.
Ua ikeia kana kane ma na ipuka, I kona noho pu ana me na lunakahiko o ka aina.
24 Sindonem fecit, et vendidit, et cingulum tradidit Chananaeo.
Hana oia i ka lole olona maikai, a kuai aku; Haawi oia i na kaei i ka poe kalepa.
25 Fortitudo et decor indumentum eius, et ridebit in die novissimo.
O ka ikaika, a o ka hanohano, oia kona kahiko ana; E hauoli oia i ka manawa mahope aku.
26 Os suum aperuit sapientiae, et lex clementiae in lingua eius.
Oaka oia i kona waha ma ka naauao; A o ke aloha oia ke kanawai o kona alelo.
27 Consideravit semitas domus suae, et panem otiosa non comedit.
Kiai oia i ka hele ana o ko kona hale, A o ka ai no ka palaualelo, aole oia e ai iho.
28 Surrexerunt filii eius, et beatissimam praedicaverunt: vir eius, et laudavit eam.
Ku ae kana mau keiki a hoomaikai ia ia; O kana kane hoi, mahalo oia ia ia.
29 Multae filiae congregaverunt sibi divitias: tu supergressa es universas.
Nui na kaikamahine i hana pono, A ua oi aku oe mamua o lakou a pau.
30 Fallax gratia, et vana est pulchritudo: mulier timens Dominum ipsa laudabitur.
He hoopunipuni ke alohaia mai, he mea ole ka maka maikai; O ka wahine hoi i makau ia Iehova, oia ke hiilaniia.
31 Date ei de fructu manuum suarum: et laudent eam in portis opera eius.
E haawi aku nana i ka hua o kona mau lima; O kana mau hana, oia ke hiilani ia ia ma na ipuka.
