Proverbiorum 3

1 Fili mi, ne obliviscaris legis meae, et praecepta mea cor tuum custodiat.

ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،

2 longitudinem enim dierum, et annos vitae, et pacem apponent tibi.

چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.

3 Misericordia, et veritas te non deserant, circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:

با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.

4 et invenies gratiam, et disciplinam bonam coram Deo et hominibus.

ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک.

5 Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, et ne innitaris prudentiae tuae.

پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.

6 In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.

لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.

7 Ne sis sapiens apud temetipsum: time Deum, et recede a malo:

لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.

8 sanitas quippe erit umbilico tuo, et irrigatio ossium tuorum.

دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.

9 Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da pauperibus:

بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.

10 et implebuntur horrea tua saturitate, et vino torcularia tua redundabunt.

ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.

11 Disciplinam Domini, fili mi, ne abiicias: nec deficias cum ab eo corriperis:

ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،

12 quem enim diligit Dominus, corripit: et quasi pater in filio complacet sibi.

چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.

13 Beatus homo, qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia:

خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،

14 melior est acquisitio eius negotiatione auri, et argenti primi et purissimi fructus eius:

چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ.

15 pretiosior est cunctis opibus: et omnia, quae desiderantur, huic non valent comparari.

لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

16 Longitudo dierum in dextera eius, et in sinistra illius divitiae, et gloria.

تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.

17 Viae eius viae pulchrae, et omnes semitae illius pacificae.

ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.

18 Lignum vitae est his, qui apprehenderint eam: et qui tenuerit eam, beatus.

درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.

19 Dominus sapientia fundavit terram, stabilivit caelos prudentia.

یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.

20 Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.

بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.

21 Fili mi, ne effluant haec ab oculis tuis: Custodi legem atque consilium:

ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،

22 et erit vita animae tuae, et gratia faucibus tuis.

دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.

23 tunc ambulabis fiducialiter in via tua, et pes tuus non impinget:

ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت.

24 si dormieris, non timebis: quiesces, et suavis erit somnus tuus.

کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.

25 ne paveas repentino terrore, et irruentes tibi potentias impiorum.

نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،

26 Dominus enim erit in latere tuo, et custodiet pedem tuum ne capiaris.

چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.

27 Noli prohibere benefacere eum, qui potest: si vales, et ipse benefac:

دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.

28 Ne dicas amico tuo: Vade, et revertere: cras dabo tibi: cum statim possis dare.

بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.

29 Ne moliaris amico tuo malum, cum ille in te habeat fiduciam.

پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.

30 Ne contendas adversus hominem frustra, cum ipse tibi nihil mali fecerit.

لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.

31 Ne aemuleris hominem iniustum, nec imiteris vias eius:

بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،

32 quia abominatio Domini est omnis illusor, et cum simplicibus sermocinatio eius.

چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.

33 Egestas a Domino in domo impii: habitacula autem iustorum benedicentur.

نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.

34 Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam.

هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.

35 Gloriam sapientes possidebunt: stultorum exaltatio, ignominia.

داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.