Proverbiorum 26
1 Quomodo nix in aestate, et pluviae in messe: sic indecens est stulto gloria.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Sicut avis ad alta transvolans, et passer quo libet vadens: sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuncium stultum.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias: sic indecens est in ore stultorum parabola.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii: ita qui tribuit insipienti honorem.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 Quomodo si spina nascatur in manu temulenti: sic parabola in ore stultorum.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 Iudicium determinat causas: et qui imponit stulto silentium, iras mitigat.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 Dicit piger: Leo est in via, et leaena in itineribus:
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens, et commiscetur rixae alterius.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 Sicut noxius est qui mittit sagittas, et lanceas in mortem:
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 ita vir, fraudulenter nocet amico suo: et cum fuerit deprehensus, dicit: Ludens feci.
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 Cum defecerint ligna, extinguetur ignis: et susurrone subtracto, iurgia conquiescunt.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei: quoniam septem nequitiae sunt in corde illius.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia eius in consilio.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Qui fodit foveam, incidet in eam: et qui volvit lapidem, revertetur ad eum.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 Lingua fallax non amat veritatem: et os lubricum operatur ruinas.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
