Proverbiorum 23
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam:
Ie miambesatse hitrao-pikama ami’ty mpifehe, biribirio ty añatrefa’o eo,
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
vaho tohoro meso ty tretra’o naho mpanao avetse irehe.
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
Ko lelalelae’o o raha mafiri’eo, fa mahakama mahatsikapy.
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiae tuae pone modum.
Ko mamokotse vatañe ho mpañaleale, ijihero am-pisafiri’o.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilae, et volabunt in caelum.
Ampihelañe’o fihaino hao ty tsy eo? fa toe mitsene elatse manahake ty vantio ty vara mitiliñe mb’an-dindiñe eñe.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
Ko kamae’o ty hàne’ o matitio, ko irie’o o aze mafirio;
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, aestimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
Fa hambañe ami’ty fañereñere’e añ’ova’e ao ty ie: hoe re ama’o; Mikamà naho minoma! fe tsy ama’o ty tro’e.
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
Hilañe’o i pilipito’e nitsopehe’oy, vaho hianto i fañandriaña’oy.
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
Ko misaontsy am-pitsanoña’ ty seretse, fa ho sirikae’e ty hihi’ o enta’oo.
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
Ko avi’o ty nifaritsohañe haehae, vaho ko miaribañe ty tanem-bode-rae,
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
amy te maozatse ty mpijeba’ iareo; hitohaña’e ty ama’o.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuae ad verba scientiae.
Ampiantofo filie-batañe ty arofo’o, vaho volan-kilàla o ravembia’oo.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Ko ahànkañe ami’ty ana’o ty lilo; fa tsy mahavetrake ty lafan-kobaiñe.
Ie pisoe’o an-kobaiñe, ho haha’o an tsikeokeok’ ao ty tro’e. (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
O anako, naho mahihitse ty tro’o, ho ehake ty troko,
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint recta labia tua.
vaho hirebeke ty añ’ovako ao naho mahafivolañe ty hiti’e o soñi’oo.
17 Non aemuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
Ko apo’o ho tsikirihen-tro’o ty mpandilatse, fe imaneo lomoñandro ty fañeveñañe am’ Iehovà.
18 quia habebis spem in novissimo, et praestolatio tua non auferetur.
Toe ey ty ho avy, vaho tsy haitoañe ty fisalalà’o.
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
O anako, mitsanoña naho mahihira, vaho avantaño mb’amy lalañey ty tro’o.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
Ko mitraok’ amo mpitolom-pitrini-divaio, ndra amo mpamotseke henao;
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
fa songa hivarin-ko rarake ty mahake naho i jike; vaho hisikin-tsirodea ty poie.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
Tsendreño ty rae nisamak’ azo, vaho ko injè’o ty rene’o t’ie bey.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
Vilio ty hatò le ko aletake; ikalò hihitse naho anatse vaho hilala.
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, laetabitur in eo.
Handia taroba ty rae’ i mahitiy; vaho hifalea’e i ana-dahy karafito nampiareñe’ey.
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quae genuit te.
Ampiehafo ty rae’o naho i rene’o; hampinembanembañ’ i nisamak’ azoy.
26 Praebe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
O anake, atoloro ahiko ty tro’o, le ampifaleo amo satakoo o maso’oo.
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
Kadaha laleke ty tsimirirañe, vaho vovoñe maifitse ty karapilo.
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
Mivoñoñe ao re hoe malaso, vaho ampitomboe’e am’ondatio ty hatsivokarañe.
29 Cui vae? cuius patri vae? cui rixae? cui foveae? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
Ia ty mioremèñe, ia ty mihontoke? Ia ty ampoheke? Ia ty mitoreo? Ia ty vinonotroboke tsy amam-poto’e; Ia ty ama-maso mandofiry?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
O mihenekeneke an-divaio, o mitolom-pitsopeke divay linaroo.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
Ko hentea’o ty hamena’ ty divay, ty fimilomilo’e am-pitovy ao, ty falamam-pioriha’e.
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
Ie am-para’e mitifatse hoe lapetake vaho mihehetse hoe fandrefeala.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
Hahaoniñe sahàtse o maso’oo, vaho hivolan-kamengohañe ty ron-doha’o.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
Le hanahake ty mitsalalampatse aivo’ i riakey irehe, naho ty mandre ambone’ ty bodan-dain-dakañe eo.
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
Namofok’ ahy iereo, fe tsy manaintaiñe; linafa’e fe tsy nireiko! Ombia te ho tsekake hipaiako indraike?
