< Proverbiorum 23 >

1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam:
जब तू किसी हाकिम के संग भोजन करने को बैठे, तब इस बात को मन लगाकर सोचना कि मेरे सामने कौन है?
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
और यदि तू अधिक खानेवाला हो, तो थोड़ा खाकर भूखा उठ जाना।
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
उसकी स्वादिष्ट भोजनवस्तुओं की लालसा न करना, क्योंकि वह धोखे का भोजन है।
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiae tuae pone modum.
धनी होने के लिये परिश्रम न करना; अपनी समझ का भरोसा छोड़ना।
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilae, et volabunt in caelum.
जब तू अपनी दृष्टि धन पर लगाएगा, वह चला जाएगा, वह उकाब पक्षी के समान पंख लगाकर, निःसन्देह आकाश की ओर उड़ जाएगा।
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
जो डाह से देखता है, उसकी रोटी न खाना, और न उसकी स्वादिष्ट भोजनवस्तुओं की लालसा करना;
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, aestimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
क्योंकि वह ऐसा व्यक्ति है, जो भोजन के कीमत की गणना करता है। वह तुझ से कहता तो है, खा और पी, परन्तु उसका मन तुझ से लगा नहीं है।
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
जो कौर तूने खाया हो, उसे उगलना पड़ेगा, और तू अपनी मीठी बातों का फल खोएगा।
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
मूर्ख के सामने न बोलना, नहीं तो वह तेरे बुद्धि के वचनों को तुच्छ जानेगा।
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
१०पुरानी सीमाओं को न बढ़ाना, और न अनाथों के खेत में घुसना;
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
११क्योंकि उनका छुड़ानेवाला सामर्थी है; उनका मुकद्दमा तेरे संग वही लड़ेगा।
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuae ad verba scientiae.
१२अपना हृदय शिक्षा की ओर, और अपने कान ज्ञान की बातों की ओर लगाना।
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
१३लड़के की ताड़ना न छोड़ना; क्योंकि यदि तू उसको छड़ी से मारे, तो वह न मरेगा।
14 Tu virga percuties eum: et animam eius de inferno liberabis. (Sheol h7585)
१४तू उसको छड़ी से मारकर उसका प्राण अधोलोक से बचाएगा। (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
१५हे मेरे पुत्र, यदि तू बुद्धिमान हो, तो मेरा ही मन आनन्दित होगा।
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint recta labia tua.
१६और जब तू सीधी बातें बोले, तब मेरा मन प्रसन्न होगा।
17 Non aemuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
१७तू पापियों के विषय मन में डाह न करना, दिन भर यहोवा का भय मानते रहना।
18 quia habebis spem in novissimo, et praestolatio tua non auferetur.
१८क्योंकि अन्त में फल होगा, और तेरी आशा न टूटेगी।
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
१९हे मेरे पुत्र, तू सुनकर बुद्धिमान हो, और अपना मन सुमार्ग में सीधा चला।
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
२०दाखमधु के पीनेवालों में न होना, न माँस के अधिक खानेवालों की संगति करना;
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
२१क्योंकि पियक्कड़ और पेटू दरिद्र हो जाएँगे, और उनका क्रोध उन्हें चिथड़े पहनाएगी।
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
२२अपने जन्मानेवाले पिता की सुनना, और जब तेरी माता बुढ़िया हो जाए, तब भी उसे तुच्छ न जानना।
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
२३सच्चाई को मोल लेना, बेचना नहीं; और बुद्धि और शिक्षा और समझ को भी मोल लेना।
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, laetabitur in eo.
२४धर्मी का पिता बहुत मगन होता है; और बुद्धिमान का जन्मानेवाला उसके कारण आनन्दित होता है।
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quae genuit te.
२५तेरे कारण तेरे माता-पिता आनन्दित और तेरी जननी मगन हो।
26 Praebe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
२६हे मेरे पुत्र, अपना मन मेरी ओर लगा, और तेरी दृष्टि मेरे चाल चलन पर लगी रहे।
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
२७वेश्या गहरा गड्ढा ठहरती है; और पराई स्त्री सकेत कुएँ के समान है।
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
२८वह डाकू के समान घात लगाती है, और बहुत से मनुष्यों को विश्वासघाती बना देती है।
29 Cui vae? cuius patri vae? cui rixae? cui foveae? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
२९कौन कहता है, हाय? कौन कहता है, हाय, हाय? कौन झगड़े-रगड़े में फँसता है? कौन बक-बक करता है? किसके अकारण घाव होते हैं? किसकी आँखें लाल हो जाती हैं?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
३०उनकी जो दाखमधु देर तक पीते हैं, और जो मसाला मिला हुआ दाखमधु ढूँढ़ने को जाते हैं।
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
३१जब दाखमधु लाल दिखाई देता है, और कटोरे में उसका सुन्दर रंग होता है, और जब वह धार के साथ उण्डेला जाता है, तब उसको न देखना।
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
३२क्योंकि अन्त में वह सर्प के समान डसता है, और करैत के समान काटता है।
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
३३तू विचित्र वस्तुएँ देखेगा, और उलटी-सीधी बातें बकता रहेगा।
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
३४और तू समुद्र के बीच लेटनेवाले या मस्तूल के सिरे पर सोनेवाले के समान रहेगा।
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
३५तू कहेगा कि मैंने मार तो खाई, परन्तु दुःखित न हुआ; मैं पिट तो गया, परन्तु मुझे कुछ सुधि न थी। मैं होश में कब आऊँ? मैं तो फिर मदिरा ढूँढ़ूगा।

< Proverbiorum 23 >