Proverbiorum 23
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam:
Ne ènɔ kplɔ̃ ŋu be yeaɖu nu kple fia la, lé ŋku ɖe nu si wotsɔ ɖo akɔwò me la ŋu nyuie
2 et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
eye tsɔ hɛ ɖo wò ve dzi ne ènye nutsuɖula.
3 ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
Mègadzro eƒe nuɖuɖu kpeɖiwo o elabena nuɖuɖu ma nye beble.
4 Noli laborare ut diteris: sed prudentiae tuae pone modum.
Mègaku kutri vivivo, agbɔdzɔ ɖokuiwò be yeakpɔ hotsui o, dze nunya nàlé avu ɖokuiwò.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilae, et volabunt in caelum.
Kasia wò ŋku nabe yeato kesinɔnuwo dzi la, wo nu va yi xoxo elabena woato aʋala godoo eye woadzo adzo ayi ɖe dziƒo ʋĩi abe hɔ̃ ene.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
Mègaɖu ŋutsu nuvela ƒe nuɖuɖu o, eye eƒe nuɖuɖu kpeɖiwo megadzro wò o,
7 quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, aestimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
elabena enye ame si le ga si wòagblẽ ɖe nua ɖaɖa ŋuti la ŋu bum. Egblɔ na wò be, “Ɖu nu, nàno nu” gake megblɔe tso eƒe dzi me o.
8 Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
Àdzɔ nu sue si nèɖu la hã eye àtsɔ wò kafukafunya siwo nègblɔ la hã ada ahee.
9 In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
Mègaƒo nu ɖe bometsila ƒe to me o, elabena ado vlo wò nunyanyawo.
10 Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
Mègaɖe blemaliƒokpewo ɖa alo age ɖe tsyɔ̃eviwo ƒe agble me o
11 Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
elabena ŋusẽtɔe nye wo ta ʋlila; eye awɔ avu kpli wò ɖe wo nu.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuae ad verba scientiae.
Tsɔ wò dzi ku ɖe nufiame ŋu eye wò towo natrɔ ɖe gɔmesese ŋu.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Mègagbe tohehe na ɖevi o, ne èƒoe kple ati la, mele kuku ge o.
Tsɔ ameƒoti he to nɛ eye àɖe eƒe luʋɔ tso ku me. (Sheol h7585)
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
Vinye, ne wò dzi dze nunya la, ekema nye hã nye dzi akpɔ dzidzɔ
16 et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint recta labia tua.
eye nye ememe ke atso aseye ne wò nuyiwo gblɔ nu si le dzɔdzɔe.
17 Non aemuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
Mègana wò dzi naʋã ŋu nu vɔ̃ wɔlawo o, ke boŋ tsɔ dzo ɖe Yehowavɔvɔ̃ ŋu.
18 quia habebis spem in novissimo, et praestolatio tua non auferetur.
Vavã, mɔkpɔkpɔ le asiwò hena etsɔ si gbɔna eye wò mɔkpɔkpɔ mazu dzodzro o.
19 Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
Vinye, ɖo tom ne nàdze nunya eye na wò dzi nanɔ mɔ dzɔdzɔetɔ dzi.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
Mègade ha kple ame siwo nye waintsunolawo alo lã geɖe ɖulawo o.
21 quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
Elabena ahatsunolawo kple nutsuɖulawo la, ahee wodana eye alɔ̃ tsu dɔdɔ nana wonɔa awu vuvuwo me.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
Ɖo to fofowò, ame si dzi wò eye mègado vlo dawò ne eku nyagã o.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
Ƒle nyateƒe la eye mègadzrae o; ƒle nunya, amehehe kple gɔmesese.
24 Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, laetabitur in eo.
Ame dzɔdzɔe fofo atso aseye geɖe eye ame si si vi nyanu le la akpɔ dzidzɔ le eŋu.
25 Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quae genuit te.
Dawò kple fofowò nekpɔ dzidzɔ eye nyɔnu si dzi wò la netso aseye!
26 Praebe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
Vinye, tsɔ wò dzi nam eye wò ŋkuwo nenɔ nye mɔwo ŋu
27 Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
elabena gbolo la, ʋe globoe wònye eye srɔ̃nyɔnu ahasitɔ la, vudo xaxɛ wònye.
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
Ede xa ɖi abe adzodala ene eye wòdzia ŋutsu ahasitɔwo ƒe xexlẽme ɖe edzi.
29 Cui vae? cuius patri vae? cui rixae? cui foveae? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
Ame kae le hũu ɖem? Ame kae le veve sem? Ame kae le nu xam? Ame kae le eƒe nuteɖeamedziwo gblɔm? Ame kae xɔ abi yakatsyɔ? Ame ka ƒe ŋkue biã abe ʋu ene?
30 Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
Ame siwo tsia wainze te la tɔe, ame siwo yina ɖaɖɔa wain si wotɔtɔ kpɔ la tɔe.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
Mègaɖɔ wain kpɔ ne ebiã dzẽe, ne ele fu tsɔm le kplu me, ne eto vetome heɖiɖi ɖe dɔ me o!
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
Le nuwuwu la, eɖua ame abe da ene eye wònyɔa aɖi abe ƒli ene.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
Wò ŋkuwo akpɔ nu tutɔ manyatalenuwo eye wò susu anɔ nu baɖabaɖawo susum.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
Ànɔ abe ame si mlɔ atsiaƒu gbana dzi alo ame si mlɔ abala dzi ene.
35 et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
Àgblɔ be, “Woxlã nu ɖem gake nyemexɔ abi o! Woƒom gake mevem o! Ɣe ka ɣi gɔ̃ manyɔ ne magadi ahayomemɔ?”
