< Proverbiorum 22 >
1 Melius est nomen bonum, quam divitiae multae: super argentum et aurum, gratia bona.
Yon bon non pi bon pase tout richès; e favè Bondye, pase ajan ak lò.
2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Rich la ak malere a mare ansanm; se SENYÈ a ki fè yo tout.
3 Callidus videt malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Sila ki reflechi, wè mal e kache kò li; men ensanse yo antre ladann e jwenn pinisyon.
4 Finis modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.
Rekonpans pou imilite avèk lakrent SENYÈ a se richès, bon repitasyon, ak lavi.
5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animae suae longe recedit ab eis.
Pikan ak pèlen se nan chemen a pèvès yo; sila ki veye nanm li, va rete lwen yo.
6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Leve yon timoun nan chemen li ta dwe ale, e lè li vin gran, li p ap kite li; menm lè l granmoun, li p ap kite li.
7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est foenerantis.
Rich yo domine sou pòv yo, e moun ki prete vin esklav a sila k ap bay prè a.
8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga irae suae consummabitur.
Sila ki simen inikite a va rekòlte vanite; e baton kòlè li a va detwi.
9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
Sila ki bay ak men louvri va beni; paske li bay manje a malere.
10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causae et contumeliae.
Mete moun k ap moke moun yo deyò, e diskisyon an prale tou; wi, konfli ak dezonore moun ap sispann.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Sila ki renmen kè ki san tach e ki pale ak gras, va zanmi a wa a.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
Zye a SENYÈ a konsève konesans; men Li boulvèse pawòl moun malveyan yo.
13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
Parese a di: “Gen yon lyon deyò a; m ap mouri nan lari!”
14 Fovea profunda, os alienae: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
Bouch a fanm adiltè a se yon fòs byen fon; sila ke SENYÈ a modi va tonbe ladann.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.
Foli mare nan kè a yon timoun; baton disiplin nan va retire sa mete lwen li.
16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Sila ki oprime malere a pou ogmante tèt li; ni sila k ap fè kado a rich yo, va rive nan povrete.
17 Fili mi! Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
Apiye zòrèy ou pou tande pawòl a saj yo; epi aplike ou a konesans mwen.
18 quae pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
Paske sa va byen agreyab pou ou si ou kenbe yo anndan ou, pou yo toujou prè sou lèv ou.
19 Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Pou konfyans ou kapab nan SENYÈ a, mwen te enstwi ou jodi a, menm ou menm nan.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
Èske mwen pa t ekri ou trant bèl bagay, de konsèy ak konesans yo?
21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
Pou fè ou konnen vrè pawòl verite yo, pou ou kab byen reponn sila ki te voye ou a?
22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
Pa vòlè malere a paske li pòv, ni kraze aflije nan pòtay la;
23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
paske, SENYÈ a va plede ka yo e pran lavi a sila ki vòlè yo.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Pa asosye ak yon nonm ki livre a kòlè; oswa ale ak yon moun kolerik,
25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animae tuae.
sinon, ou va aprann mès li yo e jwenn yon pèlen pou tèt ou.
26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Pa konte pami sila ki sèvi kon garanti yo, pami sila ki fè sekirite pou dèt yo.
27 si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Si ou pa gen mwayen pou ou kab peye, poukisa ou ta kite l rale kabann nan sòti anba ou?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Pa deplase ansyen bòn ke papa zansèt nou yo te mete a.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Èske ou wè yon nonm byen abil nan travay li? Li va kanpe devan wa yo; li p ap oblije kanpe devan nenpòt kalite vye moun.