Proverbiorum 22
1 Melius est nomen bonum, quam divitiae multae: super argentum et aurum, gratia bona.
Nying maber oloyo bedo gi mwandu mathoth; bedo gi pwoch ber moloyo fedha gi dhahabu.
2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Onge pogruok e kind jamoko kod jachan: Nikech Jehova Nyasaye e Jachwechgi duto.
3 Callidus videt malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Ngʼat mariek neno masira kabiro kendo opondo, to ngʼat mofuwo dhiyo adhiya nyime ma ohinyre.
4 Finis modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.
Bolruok kod luoro Jehova Nyasaye kelo mwandu gi luor kod dak amingʼa.
5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animae suae longe recedit ab eis.
Yore joma timo richo opongʼ gi kudho kod obadho; to ngʼat morito chunye obedo mabor kodgi.
6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Puonj nyathi e yo monego odhiye, to ka obedo maduongʼ to ok obi baro oa kuome.
7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est foenerantis.
Jochan gin wasumb jo-mwandu, to ngʼat moholo gimoro bedo misumba ngʼat mohole.
8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga irae suae consummabitur.
Ngʼatno mochwowo timbe richo kayo thagruok, to ludhe mar mirima ibiro ketho.
9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
Ngʼat mangʼwon noyud gweth, nimar opogo chiembe kod jochan.
10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causae et contumeliae.
Riemb ngʼat ma jaro ji, to lweny bende aa, dhawo kod kinyruok rumo.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Ngʼat ma chunye ler kendo ma wuoyo gi ngʼwono biro bedo osiep ruoth.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
Wangʼ Jehova Nyasaye rito ngʼeyo; to orundo weche mag jogo ma ok jo-adiera.
13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
Jasamuoyo wacho niya, “Sibuor ni oko!” Kata, “Ibiro nega e yore mag dala!”
14 Fovea profunda, os alienae: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
Dho dhako ma jachode en bur matut; ngʼatno manie bwo mirimb Jehova Nyasaye biro lingʼore e iye.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.
Fuwo otwere e chuny nyathi, to ludh kum biro riembe mabor kode.
16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Ngʼat mathiro jochan mondo mwandune omedre kod ngʼat machiwo mich ne jomoko biro bedo jochan.
17 Fili mi! Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
Chik iti kendo iwinj weche mag jomariek; ket chunyi ne gima apuonjo,
18 quae pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
nimar en mor ka ikanogi ei chunyi kendo bed kodgi moikore e dhogi.
19 Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Mondo omi ibed gi geno kuom Jehova Nyasaye; apuonji tinendeni, in bende.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
Donge asendikoni weche mowachi piero adek, weche mag puonj kod ngʼeyo,
21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
mapuonjou adiera gi weche migeno, mondo ichiw dwoko mowinjore ne ngʼat mane oori?
22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
Kik ima jachan nikech gin jochan kendo kik ihiny joma ochando man-gi dwaro e kar bura,
23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
nimar Jehova Nyasaye biro chwako buchgi, kendo tieko ngima joma tieko ngimagi.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Kik imak osiep gi ngʼat ma iye wangʼ piyo; kik iriwri bende gi ngʼatno makecho piyo,
25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animae tuae.
dipo nono ka ipuonjori yorene, ma iwuon idonj e obadho.
26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Kik ibed ngʼatno matimo singruok kata machungʼ ne ngʼato e gope;
27 si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo?
ka ionge gi yo kaka dichul, nono to wuon gowino nyalo kawo kitandani.
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Kik igol kidi mar kiewo machon mane oket gi kweregi.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Bende ineno ngʼat molony e tije? Obiro tiyo ne ruodhi, ok onyal tiyo ne ji ma ok ongʼere.
