Proverbiorum 19
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
2 Ubi non est scientia animae, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
4 Divitiae addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiae inveniet bona.
Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
10 Non decent stultum deliciae: nec servum dominari principibus.
Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua praetergredi.
Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
14 Domus, et divitiae dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
17 Foeneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
21 Multae cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessimi.
Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
26 Qui affligit patrem, et fugit matrem, ignominiosus est et infelix.
Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiae.
Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.
