< Proverbiorum 19 >
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Ambone’ ty dagola aman-tsoñy mengoke, ty rarake mañavelo an-kahiti’e.
2 Ubi non est scientia animae, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Tsy mahasoa ty fiaiñe te tsy aman-kilala, mandilatse ty malisa am-pandia.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Mampianto ty lia’e ty hanè’ ondaty, ie mitrevok’ Iehovà an-tro’e.
4 Divitiae addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Mpanovon-drañetse o varao, fe pitso-drañetse t’ie rarake.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Tsy ho po-lafa ty mpitalily vilañe, vaho tsy himolaotse ty mavande.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Amam-pandomboke maro ty matarike, kila mifandrañetse ami’ty mpanolo-ravoravo.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
Falai’ o rahalahi’e iabio ty rarake— sandrake t’ie farien-drañe’e! Heañe’e fe tsy eo.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiae inveniet bona.
Mpikoko ty tro’e ze mitoha hihitse, ho tendreke hasoa ty mpangazon-kilala.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Tsy ho po-lilo ty mpanao kitomboke, le hihomake ty mpandañitse.
10 Non decent stultum deliciae: nec servum dominari principibus.
Tsy mañeva ty seretse ty miaiñ’ añoleñañe, naho ty ondevo ty hifehe ana-donake.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua praetergredi.
Mampalaon-kaviñerañe ty fitsikaraha’ ondatio, vaho enge’e ty miheve fiolàñe.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Manahake ty fitreñan-diona ty haviñeram-panjaka, fe hoe mìka añ’ahetse eo ty fañisoha’e.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Fianto aman-drae’e ty ajaja votro, vaho fitsopatsopahañe nainai’e ty fitreontreon-drakemba.
14 Domus, et divitiae dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Lovaeñe aman-droae ty vara naho anjomba, fe boak’am’ Iehovà ty valy hendre.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Mampilañak’ an-droro ty havotroañe, vaho ho silofen-kerè ty tro’ i tembo.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Mahatam-piay ty mahatan-dily, fe hihomake ty mitsidaredare ami’ty lia’e.
17 Foeneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Mampisongo am’ Iehovà ty mitretre i rarake, le ho tambeze’e i fatariha’ey.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Lilovo o ana’o, kanao mb’e amam-pitamàñe; fe ko ilosoran-dafa.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
Tsy mete tsy liloveñe ty midabadoa; f’ie haha’o, tsy mahay tsy indrai’o.
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Mijanjiña fanoroañe, le miantofa endake, vaho hahihitse irehe am-para’e.
21 Multae cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Maro ty safirin-tro’ ondaty, fe hijadoñe ty famerea’ Iehovà.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Ty paiañe ama’ondaty le ty fiferenaiña’e; Hàmake t’ie rarake ta te remborake.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessimi.
Minday mb’an-kaveloñe ty fañeveñañe am’ Iehovà; hiaiñ’añoleñan-dre, tsy ho zoem-boiñe.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Alipo’ ty votro am-pinga ao ty taña’e, fe tsy ahere’e mb’am-bava.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Lafao ty mpiteratera, hianara’ ty seretse fañahy, fe endaho ty maharendreke, hitovoñañe ty hilala’e.
26 Qui affligit patrem, et fugit matrem, ignominiosus est et infelix.
Ty mampianto rae, naho ty manao soike aman-drene, le anadahy manalatse naho mahameñatse.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiae.
Mijihera tsy hañaoñ’ endake, anake, le handifihe’o ty tsaran-kilala.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Maneratera ty hatò ty mpitalily votro, vaho lifo-karatiañe ty vava’ o lo-tserekeo.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
Ampihentseñen-dilo ty mpandrabioñe naho lafa ty lambosin-dagola.