Proverbiorum 18
1 Occasiones quaerit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis.
Eyeggya ku banne aba yeerowoozako yekka, era tawuliriza magezi gamuweebwa.
2 Non recipit stultus verba prudentiae: nisi ea dixeris quae versantur in corde eius.
Omusirusiru tasanyukira kutegeera, ky’asanyukira kyokka kwe kwogera by’alowooza.
3 Impius, cum in profundum venerit peccatorum, contemnit: sed sequitur eum ignominia et opprobrium.
Okukola ekibi bwe kujja n’okunyooma kujjirako, era awali okuyisaamu omuntu amaaso wabaawo okunyoomoola.
4 Aqua profunda verba ex ore viri: et torrens redundans fons sapientiae.
Ebigambo by’omu kamwa k’omuntu mazzi ga buziba, naye ensulo ey’amagezi mugga ogukulukuta.
5 Accipere personam impii in iudicio non est bonum, ut declines a veritate iudicii.
Si kirungi kuttira mubi ku liiso, oba okusaliriza omutuukirivu.
6 Labia stulti miscent se rixis: et os eius iurgia provocat.
Akamwa k’omusirusiru kamuleetera entalo era akamwa ke kamuleetera okukubwa emiggo.
7 Os stulti contritio eius: et labia ipsius, ruina animae eius.
Akamwa k’omusirusiru ke kamuleetera okuzikirira, era n’emimwa gye mutego eri emmeeme ye.
8 Verba bilinguis, quasi simplicia: et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum deiicit timor: animae autem effeminatorum esurient.
Ebigambo by’omuntu ageya biri ng’emmere ewoomerera, bigenda mu bitundu by’omubiri eby’ewala.
9 Qui mollis et dissolutus est in opere suo, frater est sua opera dissipantis.
Omuntu omugayaavu mu mirimu gy’akola, waluganda n’oyo azikiriza.
10 Turris fortissima, nomen Domini: ad ipsam currit iustus, et exaltabitur.
Erinnya lya Mukama kigo ky’amaanyi, omutuukirivu addukira omwo n’afuna emirembe.
11 Substantia divitis urbs roboris eius, et quasi murus validus circumdans eum.
Obugagga bw’omugagga, kye kibuga kye ekiriko bbugwe ow’amaanyi, era mu kulaba kwe, kigo kye ekigumu ekitarinnyika.
12 Antequam conteratur, exaltatur cor hominis: et antequam glorificetur, humiliatur.
Omuntu nga tannagwa, omutima gwe gwegulumiza, naye okwetoowaza kumuweesa ekitiibwa.
13 Qui prius respondet quam audiat, stultum se esse demonstrat, et confusione dignum.
Oyo addamu amangu mu nsonga gy’ateetegerezza, buba busirusiru bwe era buswavu.
14 Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam: spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere?
Omwoyo gw’omuntu gumuwanirira mu bulwadde, naye emmeeme eyennyise ani ayinza okugigumiikiriza?
15 Cor prudens possidebit scientiam: et auris sapientium quaerit doctrinam.
Omutima gw’omwegendereza guyiga okumanya, amatu g’omuntu omugezi gawuliriza.
16 Donum hominis dilatat viam eius, et ante principes spatium ei facit.
Ekirabo ky’omuntu kimuseguliza, era kimutuusa ne mu maaso g’abeekitiibwa.
17 Iustus, prior est accusator sui: venit amicus eius, et investigabit eum.
Asooka okweyogerako y’afaanana ng’omutuufu, okutuusa omulala lw’amubuuza ebibuuzo.
18 Contradictiones comprimit sors, et inter potentes quoque diiudicat.
Okukuba akalulu kimalawo empaka, era kisalawo eggoye wakati w’abawakana ab’amaanyi.
19 Frater, qui adiuvatur a fratre, quasi civitas firma: et iudicia quasi vectes urbium.
Kyangu okuwamba ekibuga ekiriko bbugwe ow’amaanyi, okusinga okukomyawo owooluganda anyiize, era ennyombo ziba ng’empagi z’ekigo.
20 De fructu oris viri replebitur venter eius: et genimina labiorum ipsius saturabunt eum.
Omuntu anakkutanga ebigambo ebiva mu kamwa ke; ebibala ebijjula akamwa ke bye binamukkusanga.
21 Mors, et vita in manu linguae: qui diligunt eam, comedent fructus eius.
Olulimi lulina obuyinza okuwa obulamu oba okutta, era n’abo abalwagala balirya ebibala byalwo.
22 Qui invenit mulierem bonam, invenit bonum: et hauriet iucunditatem a Domino. Qui expellit mulierem bonam, expellit bonum: qui autem tenet adulteram, stultus est et insipiens.
Azuula omukazi omulungi ow’okuwasa aba azudde ekirungi, era aganja eri Mukama.
23 Cum obsecrationibus loquitur pauper: et dives effabitur rigide.
Omwavu yeegayirira, naye omugagga addamu na bbogo.
24 Vir amicabilis ad societatem, magis amicus erit, quam frater.
Akwana emikwano emingi yeereetera okuzikirira, naye wabaawo ow’omukwano akwagala ennyo okusinga owooluganda.
