Proverbiorum 18
1 Occasiones quaerit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis.
Moyimi alukaka kaka kosepelisa baposa na ye, atelemelaka bososoli nyonso.
2 Non recipit stultus verba prudentiae: nisi ea dixeris quae versantur in corde eius.
Moto oyo azangi mayele asepelaka te kozwa tango ya kokanisa, kasi asepelaka kaka kotalisa makanisi ya motema na ye.
3 Impius, cum in profundum venerit peccatorum, contemnit: sed sequitur eum ignominia et opprobrium.
Soki moto mabe ayei, kotiola mpe eyaka; soki soni eyei, kofinga mpe eyaka.
4 Aqua profunda verba ex ore viri: et torrens redundans fons sapientiae.
Maloba ya monoko ya moto ezalaka lokola mayi ya mozindo; etima ya bwanya ezalaka lokola mayi ya ebale oyo etondi makasi.
5 Accipere personam impii in iudicio non est bonum, ut declines a veritate iudicii.
Ezali malamu te kolongisa moto mabe mpe kokweyisa moyengebene, kati na kosambisama.
6 Labia stulti miscent se rixis: et os eius iurgia provocat.
Bibebu ya moto oyo azangi mayele eyeisaka koswana, mpe monoko na ye eyeisaka fimbu.
7 Os stulti contritio eius: et labia ipsius, ruina animae eius.
Monoko ya moto oyo azangi mayele ememelaka ye kufa, mpe bibebu na ye ezalaka motambo mpo na molimo na ye moko.
8 Verba bilinguis, quasi simplicia: et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum deiicit timor: animae autem effeminatorum esurient.
Maloba ya moto ya songisongi ezalaka lokola bilei ya kitoko, ekitaka na esengo kino na libumu.
9 Qui mollis et dissolutus est in opere suo, frater est sua opera dissipantis.
Moto oyo azongaka sima na mosala na ye azali ndeko ya mobebisi.
10 Turris fortissima, nomen Domini: ad ipsam currit iustus, et exaltabitur.
Kombo ya Yawe ezali lokola ndako molayi batonga makasi; moyengebene akimelaka kuna mpe azwaka ebombamelo ya makasi.
11 Substantia divitis urbs roboris eius, et quasi murus validus circumdans eum.
Bomengo ya mozwi ezali engumba na ye, oyo batonga makasi; akanisaka ete ezali lokola mir ya molayi.
12 Antequam conteratur, exaltatur cor hominis: et antequam glorificetur, humiliatur.
Liboso ete moto akweya, motema na ye ekomaka na lolendo; kasi komikitisa eyaka liboso ya nkembo.
13 Qui prius respondet quam audiat, stultum se esse demonstrat, et confusione dignum.
Kopesa eyano liboso ya koyoka ezali liboma mpe bozoba.
14 Spiritus viri sustentat imbecillitatem suam: spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere?
Kimia kati na motema elendisaka moto na tango ya bokono, kasi nani akokoka kolendisa motema oyo etutami?
15 Cor prudens possidebit scientiam: et auris sapientium quaerit doctrinam.
Motema ya moto ya mayele ezwaka mayele, mpe litoyi ya moto ya bwanya elukaka boyebi.
16 Donum hominis dilatat viam eius, et ante principes spatium ei facit.
Kado efungolelaka moto oyo apesi yango nzela mpe ekotisaka ye liboso ya bato minene.
17 Iustus, prior est accusator sui: venit amicus eius, et investigabit eum.
Moto ya liboso na kosamba amonanaka lokola nde alongi; kasi soki moto oyo azali kosamba na ye ayei, akotelemela ye.
18 Contradictiones comprimit sors, et inter potentes quoque diiudicat.
Zeke esilisaka koswana mpe ekataka makambo kati na bato ya makasi.
19 Frater, qui adiuvatur a fratre, quasi civitas firma: et iudicia quasi vectes urbium.
Kokota lisusu na motema ya ndeko oyo osali mabe ezalaka pasi koleka kokota na engumba batonga makasi; mpe koswana na moto ezali lokola kokanga bikuke ya ndako batonga makasi na bibende ya minene.
20 De fructu oris viri replebitur venter eius: et genimina labiorum ipsius saturabunt eum.
Moto atondisaka libumu na ye na nzela ya mbuma ya monoko na ye mpe akotonda na lifuti ya bibebu na ye.
21 Mors, et vita in manu linguae: qui diligunt eam, comedent fructus eius.
Kufa mpe bomoi ezali na se ya nguya ya lolemo; moto oyo alingaka lolemo akolia mbuma na yango.
22 Qui invenit mulierem bonam, invenit bonum: et hauriet iucunditatem a Domino. Qui expellit mulierem bonam, expellit bonum: qui autem tenet adulteram, stultus est et insipiens.
Mobali oyo azwi mwasi ya malamu azwi bomengo, azwi ngolu kowuta epai na Yawe.
23 Cum obsecrationibus loquitur pauper: et dives effabitur rigide.
Mobola alobaka na mongongo ya kobondela, kasi mozwi azongisaka eyano na lolendo.
24 Vir amicabilis ad societatem, magis amicus erit, quam frater.
Moto oyo azalaka na balingami ebele amitiaka na pasi, kasi ezali na molingami moko ya motema, oyo aleki ata ndeko.
