Proverbiorum 17

1 Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.

۱ لقمه خشک با سلامتی، بهتر است ازخانه پر از ضیافت با مخاصمت.

2 Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.

۲ بنده عاقل بر پسر پست فطرت مسلط خواهدبود، و میراث را با برادران تقسیم خواهد نمود.

3 Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.

۳ بوته برای نقره و کوره به جهت طلا است، اماخداوند امتحان کننده دلها است.

4 Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.

۴ شریر به لبهای دروغگو اصغا می‌کند، و مردکاذب به زبان فتنه انگیز گوش می‌دهد.

5 Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.

۵ هر‌که فقیر را استهزا کند آفریننده خویش رامذمت می‌کند، و هر‌که از بلا خوش می‌شودبی سزا نخواهد ماند.

6 Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.

۶ تاج پیران، پسران پسرانند، و جلال فرزندان، پدران ایشانند.

7 Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.

۷ کلام کبرآمیز احمق را نمی شاید، و چندمرتبه زیاده لبهای دروغگو نجبا را.

8 Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.

۸ هدیه در نظر اهل آن سنگ گرانبها است که هر کجا توجه نماید برخوردار می‌شود.

9 Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.

۹ هر‌که گناهی را مستور کند طالب محبت می‌باشد، اما هر‌که امری را تکرار کند دوستان خالص را از هم جدا می‌سازد.

10 Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.

۱۰ یک ملامت به مرد فهیم اثر می‌کند، بیشتراز صد تازیانه به مرد جاهل.

11 Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.

۱۱ مرد شریر طالب فتنه است و بس. لهذاقاصد ستمکیش نزد او فرستاده می‌شود.

12 Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.

۱۲ اگر خرسی که بچه هایش کشته شود به انسان برخورد، بهتر است از مرد احمق در حماقت خود.

13 Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.

۱۳ کسی‌که به عوض نیکویی بدی می‌کند بلااز خانه او دور نخواهد شد.

14 Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.

۱۴ ابتدای نزاع مثل رخنه کردن آب است، پس مخاصمه را ترک کن قبل از آنکه به مجادله برسد.

15 Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.

۱۵ هر‌که شریر را عادل شمارد و هر‌که عادل را ملزم سازد، هر دوی ایشان نزد خداوندمکروهند.

16 Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.

۱۶ قیمت به جهت خریدن حکمت چرا به‌دست احمق باشد؟ و حال آنکه هیچ فهم ندارد.

17 Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.

۱۷ دوست خالص در همه اوقات محبت می‌نماید، و برادر به جهت تنگی مولود شده است.

18 Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.

۱۸ مرد ناقص العقل دست می‌دهد و در حضورهمسایه خود ضامن می‌شود.

19 Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.

۱۹ هر‌که معصیت را دوست دارد منازعه رادوست می‌دارد، و هر‌که در خود را بلند سازدخرابی را می‌طلبد.

20 Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.

۲۰ کسی‌که دل کج دارد نیکویی را نخواهدیافت. و هر‌که زبان دروغگو دارد در بلا گرفتارخواهد شد.

21 Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.

۲۱ هر‌که فرزند احمق آورد برای خویشتن غم پیدا می‌کند، و پدر فرزند ابله شادی نخواهد دید.

22 Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.

۲۲ دل‌شادمان شفای نیکو می‌بخشد، اما روح شکسته استخوانها را خشک می‌کند.

23 Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.

۲۳ مرد شریر رشوه را از بغل می‌گیرد، تاراههای انصاف را منحرف سازد.

24 In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.

۲۴ حکمت در مد نظر مرد فهیم است، اماچشمان احمق در اقصای زمین می‌باشد.

25 Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.

۲۵ پسر احمق برای پدر خویش حزن است، وبه جهت مادر خویش تلخی است.

26 Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.

۲۶ عادلان را نیز سرزنش نمودن خوب نیست، و نه ضرب زدن به نجبا به‌سبب راستی ایشان.

27 Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.

۲۷ صاحب معرفت سخنان خود را بازمی دارد، و هر‌که روح حلیم دارد مرد فطانت پیشه است.

28 Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.

۲۸ مرد احمق نیز چون خاموش باشد او راحکیم می‌شمارند، و هر‌که لبهای خود را می‌بنددفهیم است.