Proverbiorum 17
1 Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
Lungcono uqweqwe lwesinkwa umuntu elokuthula kulendlu egcwele amagqibhagqibha okudla kodwa kulengxabano.
2 Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
Isisebenzi esihlakaniphileyo sizabusa indodana eyangisayo, sizakwabelwa ilifa njengomunye wamadodana.
3 Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
Isiliva sincibilikiselwa embizeni, imvutho ngeyegolide kodwa uThixo uhlola inhliziyo.
4 Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
Umuntu oxhwalileyo uyazilalela izindebe ezimbi; lomqambimanga uyalulalela ulimi olulomona.
5 Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.
Lowo ohleka umyanga weyisa uMenzi wakhe; oklolodayo nxa konakele kayikuphepha isijeziso.
6 Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
Abazukulu bangumqhele wabalupheleyo, njalo labantwana baziqhenya ngabazali babo.
7 Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
Izindebe zokutshinga azisifanelanga isiwula zimbi kangakanani ke izindebe zamanga kumbusi!
8 Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
Isivalamlomo siyintelezi kulowo osinikayo; uyaphumelela kukho konke.
9 Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.
Ofihla ukona komunye uqinisa uthando, kodwa okhuluma ngakho kokuphela wehlukanisa abangane abasekhwapheni.
10 Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.
Ukukhuza kuyamqondisa umuntu olengqondo kulokutshaya isiwula imvimvinya ezilikhulu.
11 Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
Umuntu omubi udinga ukuhlamuka kuphela; uzathunyelwa inxusa elilesihluku.
12 Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
Kungcono ukuqondana lebhele elithathelwe imidlwane yalo kulokuhlangana lesiwula ebuthutheni baso.
13 Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
Nxa umuntu ephindisela okuhle ngobubi, ububi kabusoze basuka endlini yakhe.
14 Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
Ukusungula inkani kunjengokubhidliza umduli wedamu; ngakho yekela indaba ingakadaleki inkani.
15 Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
Ukukhulula olecala lokugweba omsulwa uThixo uyakuzonda kokubili.
16 Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
Isizani imali esandleni sesiwula, sivele singatshisekeli ukuzuza ukuhlakanipha?
17 Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
Umngane ulothando ngezikhathi zonke, lomzalwane uzalelwa izikhathi zenhlupheko.
18 Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
Umuntu ongananzeleliyo uyaziwisela anike isibambiso enceda umakhelwane wakhe.
19 Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.
Lowo othanda inkani uthanda isono; lowo owakha isango eliphakemeyo udinga ukubhidlizwa.
20 Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
Umuntu olenhliziyo exhwalileyo kaphumeleli; lowo olimi lwakhe luyakhohlisa uwela ekuhluphekeni.
21 Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.
Ukuba lendodana eyisiwula kuthelela usizi; akulakuthokoza kuyise wesiwula.
22 Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
Inhliziyo ethokozayo ingumuthi omuhle, kodwa umoya owephukileyo womisa amathambo.
23 Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
Umuntu omubi wamukela isivalamlomo ensitha ukuze ahlanekele indlela yokwahlulela.
24 In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.
Umuntu ohluzisisayo izinto ukhokhelwa yikuhlakanipha, kodwa amehlo esiwula asabalala afike ekucineni komhlaba.
25 Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.
Indodana eyisiwula ithelela uyise usizi lokudabuka kulowo owayizalayo.
26 Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
Kakukuhle ukujezisa umuntu ongelacala, loba ukufaka uswazi izisebenzi ngenxa yobuqotho bazo.
27 Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
Umuntu ololwazi ubeka amazwi akhe ngokunanzelela, njalo umuntu oqedisisayo kathukutheli ngokuphangisa.
28 Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
Lesiwula kuthiwa sihlakaniphile nxa sithule, kuthiwe siyaqedisisa nxa sibamba ulimi lwaso.
