Proverbiorum 17
1 Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
Pito ou manje yon grenn bannann chèch ak kè poze pase pou ou fè gwo fèt nan mitan dezagreman.
2 Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
Yon esklav ki gen konprann va chèf sou yon pitit ki fè papa l' wont. L'a jwenn pa l' nan eritaj papa a tankou tout pitit.
3 Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
Se dife sèl ki ka fè ou konnen si lò osinon ajan ou genyen an se bon kalite. Konsa tou, se Seyè a sèl ki konnen sa ki nan kè moun.
4 Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
Mechan yo toujou prèt pou koute moun k'ap di move pawòl. Zòrèy mantò yo toujou louvri pou koute moun k'ap bay manti.
5 Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.
Lè w'ap pase yon pòv malere nan betiz, se Bondye ki fè l' la w'ap derespekte. Moun ki kontan lè malè rive yon lòt, Bondye ap pini l'.
6 Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
Pitit pitit se rekonpans granmoun. Manman ak papa se kontantman pitit.
7 Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
Yon moun sòt pa ka di anyen ki bon. Konsa tou, yon moun serye pa nan bay manti.
8 Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
Moun ki sèvi ak lajan pou pran tèt moun konprann lajan se wanga. Yo kwè se pou yo reyisi nan tou sa y'ap fè.
9 Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.
Si ou vle moun renmen ou, padonnen lè yo fè ou mal. Si w'ap mache repete bagay moun fè ki mal, w'ap mete zanmi dozado.
10 Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.
Lè ou fè yon moun ki gen konprann repwòch, sa touche kè l'. Men, ata san kout baton p'ap chanje yon moun sòt.
11 Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
Mechan toujou ap fè rebelyon, men y'a voye yon sanmanman regle avè l'.
12 Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
Pito ou kontre ak yon manman lous k'ap chache pitit li pase pou ou tonbe sou yon moun fou foli moute.
13 Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
Si ou aji mal avèk moun ki fè ou byen, malè ap toujou rive lakay ou.
14 Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
Lè yon kont pete, se tankou dlo ki kase dig kannal. Anvan batay mete pye, chape kò ou.
15 Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
Se de kalite moun Seyè a pa ka sipòte: moun k'ap kondannen inonsan ak moun k'ap pran pou mechan yo.
16 Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
Yon moun sòt te mèt gen kont lajan nan men l', li p'ap janm ka gen konesans. Li pa gen konprann.
17 Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
Yon bon zanmi p'ap janm trayi. Jou malè l'ap tankou yon frè pou ou.
18 Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
Fòk yon moun pèdi tèt li nèt pou l' garanti dèt yon lòt moun.
19 Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.
Moun ki renmen chache kont renmen fè sa ki mal. Moun k'ap pale avèk awogans, se moun k'ap mache ak sèkèy yo anba bra yo.
20 Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
Yon moun ki pa gen bon lide nan tèt li p'ap janm gen kè kontan. Moun ki gen move lang ap toujou nan traka.
21 Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.
Se lapenn pou yon papa ki fè yon pitit ki san konprann. Papa yon pitit sòt p'ap janm gen kè kontan.
22 Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
Kè kontan bay lasante. Men, lè ou kagou, w'ap deperi sou pye.
23 Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
Malveyan pran lajan nan men moun pou enpoze jistis fèt.
24 In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.
Yon moun ki gen bon konprann toujou ap chache konesans. Men, moun sòt pa konn sa li vle.
25 Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.
Yon timoun ki san konprann, se chagren pou papa l', se gwo lapenn pou manman l' ki fè l'.
26 Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
Se pa jistis pou inonsan peye pou koupab. Pa gen jistis lè yo bat moun ki pa fè mal.
27 Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
Moun ki gen konesans pa nan pale anpil. Moun ki rete dousman se moun ki gen konprann.
28 Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
Moun ki gen lespri pa janm cho pou pale. Men moun sòt, lè yo rete ak bouch yo fèmen, yo pase pou moun ki gen konprann.
