Proverbiorum 16
1 Hominis est animam praeparare: et Domini gubernare linguam.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Omnes viae hominis patent oculis eius: spirituum ponderator est Dominus.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuae.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Universa propter semetipsum operatus est Dominus: impium quoque ad diem malum.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Abominatio Domini est omnis arrogans: etiamsi manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viae bonae, facere iustitiam: accepta est autem apud Deum magis, quam immolare hostias.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Misericordia et veritate redimitur iniquitas: et in timore Domini declinatur a malo.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Cum placuerint Domino viae hominis, inimicos quoque eius convertet ad pacem.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Melius est parum cum iustitia, quam multi fructus cum iniquitate.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 Cor hominis disponit viam suam: sed Domini est dirigere gressus eius.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Divinatio in labiis regis, in iudicio non errabit os eius.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Pondus et statera iudicia Domini sunt: et opera eius omnes lapides sacculi.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Abominabiles regi qui agunt impie: quoniam iustitia firmatur solium.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Voluntas regum labia iusta: qui recta loquitur, diligetur:
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 Indignatio regis, nuncii mortis: et vir sapiens placabit eam.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 In hilaritate vultus regis, vita: et clementia eius quasi imber serotinus.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Posside sapientiam, quia auro melior est: et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 Semita iustorum declinat mala: custos animae suae servat viam suam.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Contritionem praecedit superbia: et ante ruinam exaltatur spiritus.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Melius est humiliari cum mitibus, quam dividere spolia cum superbis.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 Eruditus in verbo reperiet bona: et qui sperat in Domino, beatus est.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 Qui sapiens est corde, appellabitur prudens: et qui dulcis eloquio, maiora reperiet.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Fons vitae eruditio possidentis: doctrina stultorum fatuitas.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 Cor sapientis erudiet os eius: et labiis eius addet gratiam.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Favus mellis, composita verba: dulcedo animae, sanitas ossium.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Est via quae videtur homini recta: et novissima eius ducunt ad mortem.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum:
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 Vir impius fodit malum, et in labiis eius ignis ardescit.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 Homo perversus suscitat lites: et verbosus separat principes.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 Vir iniquus lactat amicum suum: et ducit eum per viam non bonam.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua perficit malum.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Corona dignitatis senectus, quae in viis iustitiae reperietur.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Melior est patiens viro forti: et qui dominatur animo suo, expugnatore urbium.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
