Proverbiorum 15
1 Responsio mollis frangit iram: sermo durus suscitat furorem.
O KA olelo akahai, oia ke pale ae i ka huhu; O ka olelo huhu hoi, oia ke hoala ae i ka inaina.
2 Lingua sapientium ornat scientiam: os fatuorum ebullit stultitiam.
O ke elelo o ka poe akamai, hoike pololei aku ia i ka ike; O ka waha hoi o ka poe lapuwale, hu ae la ia i ka lapuwale.
3 In omni loco oculi Domini contemplantur bonos et malos.
Ma na wahi a pau na maka o Iehova, E haka pono ana i na mea hewa a me na mea maikai
4 Lingua placabilis, lignum vitae: quae autem immoderata est, conteret spiritum.
O ke elelo akahai oia ka laau o ke ola; O ka awahia iloko o ia mea, oia ka nahae ana o ka uhane.
5 Stultus irridet disciplinam patris sui: qui autem custodit increpationes, astutior fiet. In abundanti iustitia virtus maxima est: cogitationes autem impiorum eradicabuntur.
Hoowahawaha ka mea lapuwale i ke aoia mai e kona makua, O ka mea hoolohe i ke aoia mai, oia ka mea naauao.
6 Domus iusti plurima fortitudo: et in fructibus impii conturbatio.
O ka hale o ka mea pono, he waiwai nui; Ma na mea i hoahuia e ka mea hewa, he poino.
7 Labia sapientium disseminabunt scientiam: cor stultorum dissimile erit.
O na lehelehe o ka poe akamai hoolaha no i ka ike; O ka naau o ka poe lapuwale, aole pela.
8 Victimae impiorum abominabiles Domino: vota iustorum placabilia:
O ka mohai o ka poe hewa, he hoopailua ia ia Iehova; O ka pule a ka poe pololei, oia kona makemake.
9 Abominatio est Domino via impii: qui sequitur iustitiam, diligitur ab eo.
He hoopailua ia Iehova ka aoao o ka mea hewa; O ka mea hahai mahope o ka pono, oia kana mea i aloha ai.
10 Doctrina mala deserentium viam vitae: qui increpationes odit, morietur.
O ka hoopaiia mai, he mea kaumaha ia i ka mea haalele i ka aoao; O ka mea hoowahawaha hoi i ke aoia mai, e make oia.
O ka lua a me ka make, aia no imua o Iehova; Pela io no ka naau o na keiki a na kanaka. (Sheol h7585)
12 Non amat pestilens eum, qui se corripit: nec ad sapientes graditur.
Aole i aloha aku ka mea hoowahawaha i ka mea i ao mai ia ia; Aole hoi oia e hele i ka poe naauao.
13 Cor gaudens exhilarat faciem: in moerore animi deiicitur spiritus.
Ina olioli ka naau, oluolu no hoi ka maka; A i kaumaha ka naau, nahae no ka uhane.
14 Cor sapientis quaerit doctrinam: et os stultorum pascitur imperitia.
O ka naau o ka mea naauao, imi oia i ka ike; O ka waha o ka poe naaupo, paina no ia i ka lapuwale.
15 Omnes dies pauperis, mali: secura mens quasi iuge convivium.
Poino no na la a pau o ka poe popilikia; O ka mea naau oluolu, he ahaaina mau no kana.
16 Melius est parum cum timore Domini, quam thesauri magni et insatiabiles.
Maikai kahi mea iki me ka makau ia Iehova, Mamua o ka waiwai nui ke pili pu me ka hakaka.
17 Melius est vocari ad olera cum charitate: quam ad vitulum saginatum cum odio.
Maikai kahi launahele ke ai me ke aloha pu kekahi, Mamua o ka bipi momona, ina he inaina hoi kekahi.
18 Vir iracundus provocat rixas: qui patiens est, mitigat suscitatas.
O ke kanaka huhu, oia ke hoala ae i ka hakaka; O ka mea akahele ka huhu, hoomalielie oia i ka hakaka.
19 Iter pigrorum quasi sepes spinarum: via iustorum absque offendiculo.
O ka aoao o ka mea palaualelo, ua like ia me kahi paapu i na kakalaioa; O ka aoao hoi o ka poe pololei ua hooponoponoia.
20 Filius sapiens laetificat patrem: et stultus homo despicit matrem suam.
O ke keiki akamai, hoohauoli oia i kona makuakane; O ke kanaka lapuwale, hoowahawaha oia i kona makuwahine.
21 Stultitia gaudium stulto: et vir prudens dirigit gressus suos.
O ka hana lapuwale, he olioli ia i ka naaupo; O ke kanaka naauao hoi, oia ka i hele pololei.
22 Dissipantur cogitationes ubi non est consilium: ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur.
Hill hewa na manao, ke ole ke kukakuka ana; A i ka nui o ka poe kukakuka, e paa no.
23 Laetatur homo in sententia oris sui: et sermo opportunus est optimus.
He olioli ko ke kanaka ma ka pane ana o kona waha; O ka huaolelo hoi i ka wa kupono, ua maikai ia.
O ke ala o ke ola, malaila e pii ai ka poe naauao, I pakele ae i ka malu make malalo. (Sheol h7585)
25 Domum superborum demolietur Dominus: et firmos faciet terminos viduae.
O ka hale o ka poe haaheo, na Iehova ia e hoohiolo; Hookupaa oia i ka mokuna aina o ka wahinekanemake.
26 Abominatio Domini cogitationes malae: et purus sermo pulcherrimus firmabitur ab eo.
He hoopailua ia Iehova na manao o ka mea hewa; He oluolu nae ka olelo a ka poe maemae.
27 Conturbat domum suam qui sectatur avaritiam: qui autem odit munera, vivet. Per misericordiam et fidem purgantur peccata: per timorem autem Domini declinat omnis a malo.
O ka mea makee waiwai, hana ino loa oia i ko kona hale; A o ka mea hoowahawaha i na makana, e ola ia.
28 Mens iusti meditatur obedientiam: os impiorum redundat malis.
O ka naau o ka mea pono, noonoo ia i kaua mea e olelo aku ai; O ka waha o ka poe hewa, hu ae la ia i ka ino.
29 Longe est Dominus ab impiis: et orationes iustorum exaudiet.
Ua loihi e aku o Iehova mai ka poe hewa aku; Hoolohe hoi oia i ka pule a ka poe pono.
30 Lux oculorum laetificat animam: fama bona impinguat ossa.
O ka malamalama o na maka, he mea ia e olioli ai ka naau; A o ka lohe i ka mea maikai, oia ka mea e momona ai na iwi.
31 Auris, quae audit increpationes vitae, in medio sapientium commorabitur.
O ka pepeiao o lohe ana i ke aoia mai no ke ola, Noho mau ia iwaena o ka poe naauao.
32 Qui abiicit disciplinam, despicit animam suam: qui autem acquiescit increpationibus, possessor est cordis.
O ka mea hoole i ke aoia mai, oia ka i hoowahawaha i kona uhane iho; O ka mea hoolohe i ke aoia mai e loaa ia ia ka naauao.
33 Timor Domini, disciplina sapientiae: et gloriam praecedit humilitas.
O ka makau ia Iehova, oia ka ike ana i ka naauao: O ka naau haahaa mamua ia o ka mahaloia mai.
