Proverbiorum 14
1 Sapiens mulier aedificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
Bilge kadın evini yapar, Ahmak kadın evini kendi eliyle yıkar.
2 Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
Doğru yolda yürüyen, RAB'den korkar, Yoldan sapan, RAB'bi hor görür.
3 In ore stulti virga superbiae: labia autem sapientium custodiunt eos.
Ahmağın sözleri sırtına kötektir, Ama bilgenin dudakları kendisini korur.
4 Ubi non sunt boves, praesepe vacuum est: ubi autem plurimae segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
Öküz yoksa yemlik boş kalır, Çünkü bol ürünü sağlayan öküzün gücüdür.
5 Testis fidelis non mentietur: profert autem mendacium dolosus testis.
Güvenilir tanık yalan söylemez, Yalancı tanıksa yalan solur.
6 Quaerit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
Alaycı bilgeliği arasa da bulamaz, Akıllı içinse bilgi edinmek kolaydır.
7 Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiae.
Akılsız kişiden uzak dur, Çünkü sana öğretecek bir şeyi yok.
8 Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
İhtiyatlı kişinin bilgeliği, ne yapacağını bilmektir, Akılsızların ahmaklığıysa aldanmaktır.
9 Stultis illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
Ahmaklar suç sunusuyla alay eder, Dürüstler ise iyi niyetlidir.
10 Cor quod novit amaritudinem animae suae, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
Yürek kendi acısını bilir, Sevinciniyse kimse paylaşmaz.
11 Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
Kötü kişinin evi yerle bir edilecek, Doğru kişinin konutuysa bayındır olacak.
12 Est via, quae videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.
13 Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
Gülerken bile yürek sızlayabilir, Sevinç bitince acı yine görünebilir.
14 Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
Yüreği dönek olan tuttuğu yolun, İyi kişi de yaptıklarının ödülünü alacaktır.
15 Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
Saf kişi her söze inanır, İhtiyatlı olansa attığı her adımı hesaplar.
16 Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
Bilge kişi korktuğu için kötülükten uzaklaşır, Akılsızsa büyüklük taslayıp kendine güvenir.
17 Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
Çabuk öfkelenen ahmakça davranır, Düzenbazdan herkes nefret eder.
18 Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
Saf kişilerin mirası akılsızlıktır, İhtiyatlı kişilerin tacı ise bilgidir.
19 Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
Alçaklar iyilerin önünde, Kötüler doğruların kapısında eğilirler.
20 Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
Komşusu bile yoksulu sevmez, Oysa zenginin dostu çoktur.
21 Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
Komşuyu hor görmek günahtır, Ne mutlu mazluma lütfedene!
22 Errant qui operantur malum: misericordia et veritas praeparant bona.
Kötülük tasarlayan yolunu şaşırmaz mı? Oysa iyilik tasarlayan sevgi ve sadakat kazanır.
23 In omni opere bono erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
Her emek kazanç getirir, Ama boş lakırdı yoksulluğa götürür.
24 Corona sapientium, divitiae eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
Bilgelerin tacı servetleridir, Akılsızlarsa ahmaklıklarıyla tanınır.
25 Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
Dürüst tanık can kurtarır, Yalancı tanık aldatıcıdır.
26 In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
RAB'den korkan tam güvenliktedir, RAB onun çocuklarına da sığınak olacaktır.
27 Timor Domini fons vitae, ut declinet a ruina mortis.
RAB korkusu yaşam kaynağıdır, İnsanı ölüm tuzaklarından uzaklaştırır.
28 In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
Kralın yüceliği halkının çokluğuna bağlıdır, Halk yok olursa hükümdar da mahvolur.
29 Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
Geç öfkelenen akıllıdır, Çabuk sinirlenen ahmaklığını gösterir.
30 Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
Huzurlu yürek bedenin yaşam kaynağıdır, Hırs ise insanı için için yer bitirir.
31 Qui calumniatur egentem, exprobrat factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
Muhtacı ezen, Yaradanı'nı hor görüyor demektir. Yoksula acıyansa Yaradan'ı yüceltir.
32 In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
Kötü kişi uğradığı felaketle yıkılır, Doğru insanın ölümde bile sığınacak yeri var.
33 In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
Bilgelik akıllı kişinin yüreğinde barınır, Akılsızlar arasında bile kendini belli eder.
34 Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
Doğruluk bir ulusu yüceltir, Oysa günah herhangi bir halk için utançtır.
35 Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
Kral sağduyulu kulunu beğenir, Utanç getirene öfkelenir.
