Proverbiorum 14
1 Sapiens mulier aedificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
Dhako mariek gero ode, to dhako mofuwo muko ode gi lwete owuon.
2 Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
Ngʼat ma wuodhe oriere oluoro Jehova Nyasaye, to ngʼat ma yorene achach ochaye.
3 In ore stulti virga superbiae: labia autem sapientium custodiunt eos.
Wuoyo mar ngʼama ofuwo kelone mana goch e ngʼeye, to dho jomariek bedonegi ragengʼ.
4 Ubi non sunt boves, praesepe vacuum est: ubi autem plurimae segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
Kama onge rwedhi, dipo bedo nono, to kama rwath nitiere keyo mangʼeny bedoe.
5 Testis fidelis non mentietur: profert autem mendacium dolosus testis.
Janeno ma ja-adiera ok riambi, to janeno ma hango wach wacho mana miriambo.
6 Quaerit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
Ngʼat ma jasunga nyalo dwaro rieko to ok oyud gimoro, ngʼeyo tiend wach to biro mayot ne ngʼat ma ongʼeyo pogo tiend weche.
7 Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiae.
Bed mabor gi ngʼat mofuwo nimar ok iniyud ngʼeyo tiend wach e dhoge.
8 Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
Rieko mar jorieko en bedo gi paro ne yoregi, to fup joma ofuwo en wuondruok.
9 Stultis illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
Joma ofuwo jaro kowachnegi mondo giwe richo, to ngʼwono iyudo kuom joma kare.
10 Cor quod novit amaritudinem animae suae, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
Chuny ka chuny ongʼeyo litne owuon, to onge ngʼato machielo manyalo bedo e mor ma en-go.
11 Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
Od ngʼat marach ibiro ketho to kar dak mar ngʼat makare biro dhiyo nyime.
12 Est via, quae videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
Nitie yo manenore ne dhano ni nikare, to gikone otero mana ngʼato e tho.
13 Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
Kata e kinde mar nyiero, chuny nyalo bedo gi lit, to mor nyalo gik e kuyo.
14 Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
Joma onge yie ibiro mi pok moromo gi timbegi, to ngʼat maber bende pok moromo kode.
15 Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
Ngʼat mangʼeyone tin thoro yie gimoro amora, to ngʼat mariek paro gik motimo.
16 Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
Ngʼat mariek oluoro Jehova Nyasaye kendo okwedo richo, to ngʼama ofuwo wiye tek kendo omuomore.
17 Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
Ngʼat ma iye wangʼ piyo timo gik mofuwo, to ngʼat ma ja-miganga ji mon-go.
18 Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
Joma ngʼeyogi tin nwangʼo fuwo, to jomariek irwako nigi ogut ngʼeyo.
19 Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
Joricho kulore e nyim joma beyo, to jo-ajendeke e dhorangeye mag joma kare.
20 Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
Jochan ok dwar kata gi jobutgi, to jo-mwandu nigi osiepe mangʼeny.
21 Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
Ngʼatno machayo jabute timo richo, to ogwedhi ngʼatno mangʼwon gi jogo mochando.
22 Errant qui operantur malum: misericordia et veritas praeparant bona.
Donge jogo machano marach lal nono? To jogo machano gima ber yudo hera kendo imiyogi luor.
23 In omni opere bono erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
Tich matek duto kelo ohala, to wuoyo awuoya maonge tim kelo dhier.
24 Corona sapientium, divitiae eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
Mwandu jomariek e osimbo margi, to fup joma ofuwo nyago mana fuwo.
25 Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
Janeno ma ja-adiera reso ji e tho, to janeno ma hango wach en jawuond.
26 In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
Ngʼat moluoro Jehova Nyasaye nigi ohinga motegno, kendo nyithinde noyud kar pondo.
27 Timor Domini fons vitae, ut declinet a ruina mortis.
Luoro Jehova Nyasaye en soko mar ngima, ma reso ngʼato e obadho mag tho.
28 In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
Ruoth ma joge ngʼeny ema yudo duongʼ, to ruoth maonge jogo morito to podho.
29 Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
Ngʼat ma terore mos nigi winjo, to ngʼatno ma iye wangʼ piyo nyiso fupe.
30 Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
Chuny man-gi kwe kelo ngima ni ringruok, to nyiego towo choke.
31 Qui calumniatur egentem, exprobrat factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
Ngʼat masando jochan nyiso achaya ne Jal mane ochweyogi, to ngʼato angʼata mangʼwon ni jogo mochando miyo Nyasaye luor.
32 In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
Ka masira obiro, joricho itieko, to kata e tho ngʼat makare nigi kar pondo.
33 In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
Rieko odak e chuny ngʼat ma weche donjone, to kata mana e dier joma ofuwo omiyo ingʼeye.
34 Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
Tim makare tingʼo oganda malo, to richo en wichkuot ne ji.
35 Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
Ruoth mor gi jatich mariek, to jatich makwodo wich yudo mirimbe.
